Tunus Genel İşçi Sendikasından 'ülkeyi çöküşten kurtaracak yol haritası' çağrısı

Tunus'un başkentindeki toplantılarında dört örgütün temsilcileri (AFP)
Tunus'un başkentindeki toplantılarında dört örgütün temsilcileri (AFP)
TT

Tunus Genel İşçi Sendikasından 'ülkeyi çöküşten kurtaracak yol haritası' çağrısı

Tunus'un başkentindeki toplantılarında dört örgütün temsilcileri (AFP)
Tunus'un başkentindeki toplantılarında dört örgütün temsilcileri (AFP)

Tunus Genel İşçi Sendikası Genel Sekreteri Nureddin et-Tebubi, "ülkeyi çöküşten kurtaracak bir yol haritası" için ulusal düzeyde ortak çaba gösterilmesi çağrısında bulundu.
Sendika, ülkede yaşanan siyasi ve ekonomik krize çözüm bulmak için geçen ay başlattığı "Tunus'u Kurtarma Girişimi" platformuna destek veren oluşumlarla ilk toplantısını başkent Tunus'ta düzenledi.
Ulusal Hukukçular Derneği, Ekonomik ve Sosyal Haklar Forumu ve Tunus İnsan Hakları Birliği temsilcilerinin katıldığı toplantıda Tebubi, "Ülkeyi çöküşten kurtaracak yol haritası için ulusal çözümler gerekli. Bugün, sağlık ve eğitim gibi birçok sektör dahil olmak üzere ülkedeki diğer kurumların çöküşünün önüne geçmek için ulusal çapta ortak hareket etmeliyiz. Tunus, son 12 yıldır tehlikeli dönüm noktalarından geçiyor. Bugün bu krizlere çözüm bulmak için diyalog masasında buluşmamız gerekiyor." dedi.
Tunus'u Kurtarma Girişimi olarak, ülkenin içinden geçtiği zor durumu değerlendirerek nasıl bir yol haritası çizileceğine karar verilmesi gerektiğini vurgulayan Tebubi, "ulusal egemenlik" için ortak mücadele etme çağrısı yaptı.
Ulusal Hukukçular Derneği Başkanı Hatem Mazio ise ülkede yaşanan çöküşü engellemek için siyasi, ekonomik ve sosyal vizyonun olmadığı bir ortamda son çare olarak Tunus'u Kurtarma Girişimi'ni kurduklarını söyledi.
Başarısız deneyimlerin Tunus'u yorduğunu vurgulayan Mazio, "Başarılı ve iyi işleyen bir metodolojiye sahip olması için girişime destek bekliyoruz. Girişim olarak tarihi bir sorumluluk alıyoruz." diye konuştu.

Tunus'taki siyasi kriz
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 25 Temmuz 2021'de ilan ettiği olağanüstü kararlarla parlamentonun çalışmalarını dondurmuş, iki ay sonra da yeni kararnamelerle yetkilerini genişleterek yürütme organını kendine bağlamıştı.
Said'in 13 Aralık 2021’de açıkladığı "siyasi krizden çıkış yol haritası" kapsamında ülkede 25 Temmuz 2022'de anayasa referandumu, 17 Aralık 2022'de de erken genel seçim yapılmıştı.
Genel seçimlerin ilk turunda seçmenlerin sadece yüzde 11,22'sinin sandığa gitmesi, muhalefetin Cumhurbaşkanı Said’in meşruiyetini tartışmaya açmasına neden olmuştu.
Tunus'ta bazı kesimler, Said'in 25 Temmuz 2021'deki kararlarını "darbe" olarak nitelendiriyor ve ülkenin demokrasiden uzaklaştığını savunuyor.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.