Düşünceleri konuşmaya rekor hızda çeviren yeni beyin-bilgisayar arayüzü geliştirildi

Bu buluş, gerçek zamanlı konuşma dönüştürmeye doğru atılmış büyük bir adım

Elon Musk'ın Neuralink'i, beyin-bilgisayar arayüzleri üzerinde çalışan birkaç şirketten biri (Unsplash)
Elon Musk'ın Neuralink'i, beyin-bilgisayar arayüzleri üzerinde çalışan birkaç şirketten biri (Unsplash)
TT

Düşünceleri konuşmaya rekor hızda çeviren yeni beyin-bilgisayar arayüzü geliştirildi

Elon Musk'ın Neuralink'i, beyin-bilgisayar arayüzleri üzerinde çalışan birkaç şirketten biri (Unsplash)
Elon Musk'ın Neuralink'i, beyin-bilgisayar arayüzleri üzerinde çalışan birkaç şirketten biri (Unsplash)

Sinirbilimciler, yeni bir beyin-bilgisayar arayüzünün (BCI) düşünceleri konuşmaya çevirmede yeni bir rekor kırdığını iddia etti.
Stanford Üniversitesi'nden bir ekip, dakikada 62 kelimeye kadar kod çözme kapasitesine sahip beyin çipinin, insanların doğal konuşmaya yakın hızlarda iletişim kurmasına olanak tanıdığını söyledi.
Cihazı amiyotrofik lateral skleroz (ALS) hastası olan ve konuşamayan bir hastaya takan bilim insanları, hastanın önceden programlanmış 125 bin kelimelik bir dağarcıkla saniyede birden fazla kelime dile getirmesini sağladı.
The İndependent'ın haberine göre, Araştırmacılar, "A high-performance speech neuroprosthesis" (Yüksek performanslı bir konuşma nöroprotezi) başlıklı bir ön baskı makalesinde, "BCI'ımız konuşmayı dakikada 62 kelime hızla çözdü, bu da herhangi bir BCI için önceki rekordan 3,4 kat daha hızlı ve doğal konuşma hızına (dakikada 160 kelime) yaklaşmaya başlıyor" yazdı.

Bu sonuçlar, artık konuşamayan felçli kişilere hızlı iletişimi geri kazandırmak adına intrakortikal konuşma BCI'larını kullanmak için uygulanabilir bir yol gösteriyor.”

BCI sistemi, ALS hastası ağzıyla kelimeler oluşturmaya çalışırken küçük yüz hareketlerini analiz edip ardından ilişkili sinirsel aktiviteyi kelimelere dönüştürerek çalıştı.
Stanford'tan bilim insanları ilk kez bir BCI'ın, artık konuşamayan kişiler tarafından kullanılan, göz izleme veya klavye temelli yaklaşımlar gibi diğer teknolojilerin hızını da aştığını söyledi.
Deneylerin başarısına rağmen, BCI sisteminin mevcut yöntemlerin yerini alabilmesi için hâlâ geliştirilmesi gerekiyor.
Araştırmacılar makalede, yaklaşık yüzde 20'lik hata oranıyla "henüz tam, klinik olarak uygulanabilir bir sistem değil" yazdı.
Bu teknoloji, Science Corp ve Elon Musk'ın Neuralink'i de dahil, üniversiteler ve girişimler tarafından BCI cihazları geliştirmeye yönelik çok sayıda çabadan biri.
Musk, geçen yıl bir etkinlik sırasında Neuralink'in cihazının ilk insan denemelerine 2023'te başlamayı planladığını ve bunu domuzlar ve maymunlar üzerinde halihazırda test ettiğini söylemişti. Teknoloji milyarderi, beyin çipinin konuşamayan hastalara konuşmayı geri kazandırmanın çok ötesine geçerek beyne "tam bant genişliğinde veri akışı" sunacağını iddia ediyor.



Modern tarihte kaydedilen en büyük kuş felaketi: 4 milyon kayıp

Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
TT

Modern tarihte kaydedilen en büyük kuş felaketi: 4 milyon kayıp

Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

Heather Renner ve çalışma arkadaşları yaklaşık 10 yıl önce Alaska sahillerine vuran binlerce bayağı dalıcı martıyı fark ettiğinde bir şeylerin fena halde yanlış gittiğini düşündü. 

Seneler süren araştırmalar sonucunda dün Science adlı bilimsel dergide yayımladıkları makale, acı gerçeği ortaya koydu: Bu, modern tarihte en fazla sayıda kuşun öldüğü kayıtlı olay. 

2014-2016'da Pasifik Okyanusu'nun kuzeyindeki suları sıradışı bir sıcak hava dalgasının etkilediği ve bunun sonucunda balık popülasyonunun büyük ölçüde düştüğü bildirildi. 

Balıklarla beslenen çeşitli türlerle birlikte milyonlarca kuşun açlıktan öldüğü vurgulandı. 

Ulusal Alaska Deniz Yaban Hayatı Barınağı'ndan biyolog Heather Renner, Alaska'daki bayağı dalıcı martıların yarısından fazlasının, yani 4 milyon tanesinin öldüğünü buldu.

Diğer yandan çok benzer bir tür olan ince gagalı dalıcı martının bu olaydan ciddi bir şekilde etkilenmemesi de kafa karıştırdı. Araştırmacılar bunun sebebini inceliyor.

Renner, 7 yıldır yürüttükleri çalışmanın ardından "Düşündüğümüzden çok daha kötüymüş" diyor.

Bu felaketin balıklar haricinde en fazla sayıda omurgalının öldüğü olay olarak modern tarih kayıtlarına geçtiğini söylüyor. 

1989'da Alaska'da meydana gelerek tüm dünyada gündem olan Exxon Valdez petrol sızıntısında dahi ölen bayağı dalıcı martı sayısının yüzbinlerle ifade edildiğini belirtiyor. 

2014 ve 2021 arasındaki fark böyle görüntülendi (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

2014 ve 2021 arasındaki fark böyle görüntülendi (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

Makalenin yazarlarından Brie Drummond da başta bu kuşların çiftleşmek için kayalık bölgelere gitmemesine şaşırdıklarını, ancak sonra trajediyle yüzleştiklerini ifade etti:

Geri gelmiyorlar çünkü öldüler.

Sıcak dalgasının öncesi ve sonrası incelendiğinde 2016-2022'de Bering Denizi ve Alaska Körfezi'ndeki bayağı dalıcı martı sayısının 2008-2014'e göre yüzde 52 ila 78 düştüğü görüldü. 

Bu popülasyonun yeniden aynı rakamlara ulaşması beklenmiyor. 

Washington merkezli sivil toplum kuruluşu Ocean Conservancy'den (Okyanus Koruma) Megan Williams, dahil olmadığı araştırmayı överek çıkarılacak önemli dersler olduğunu vurguluyor:

Bering Denizi ve Alaska Körfezi'nin son 50-100 yılda olduğu kadar üretken kalmasını bekleyemezsiniz. Artık bu türlerin bazıları deniz ekosistemi tarafından desteklenmiyor. Bu gerçekten trajik.

Independent Türkçe, Washington Post, New York Times