ABD, rejim muhalifi bir gazeteciye İran destekli cinayet planı kurulduğunu iddia etti

ABD Adalet Bakanı Merrick Garland (AP)
ABD Adalet Bakanı Merrick Garland (AP)
TT

ABD, rejim muhalifi bir gazeteciye İran destekli cinayet planı kurulduğunu iddia etti

ABD Adalet Bakanı Merrick Garland (AP)
ABD Adalet Bakanı Merrick Garland (AP)

ABD Adalet Bakanı Merrick Garland, Tahran'ın önde gelen eleştirmenlerinden biri olan ABD'li bir gazeteciye yönelik, İran'ın desteklediği iddia edilen bir cinayet planında en az üç kişinin suçlandığını söyledi.
Garland, düzenlediği basın toplantısında, arkasında İran'ın bulunduğunu savunduğu kiralık bir cinayet komplosu hakkında bilgi verdi.
Olayla ilgili suçlanan 3 kişinin yargı önüne çıkarılmayı beklediğini belirten Garland, "Bu suçlamalar, İran hükümetinin, İran asıllı ABD vatandaşı olan bir gazeteci, yazar ve insan hakları aktivistine ABD topraklarında suikast düzenleme çabalarına ilişkin devam eden bir soruşturmadan kaynaklanmaktadır." dedi.
Garland, iddianamedeki komplo planını detaylandırarak, İran’daki kişilerin bir Doğu Avrupa suç örgütü üyesi olan ve İran’la bağları bulunduğu savunulan Rafat Amirov'u cinayet için görevlendirdiğini, Amirov’un da Polad Omarov ve Khalid Mehdiyev'i cinayeti gerçekleştirmesi için yönlendirdiğini savundu.
Mehdiyev’in temmuz 2022’de söz konusu gazetecinin New York’taki evinin yakınında saldırı silahı ve mühimmat ile yakalandığı bilgisini paylaşan Garland, Omarov’un da ABD’ye iade edilmek üzere "yabancı ortakların" nezaretinde bulunduğunu kaydetti.

"Bu, İran'dan gelen tehdidin Amerika'daki Amerikalılar için ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor"
FBI Direktoru Christopher Wray ise toplantıda sadece son birkaç yıl içinde, İran'la bağlantılı aktörlerin ABD'deki bir çocuk hastanesine fidye yazılımı saldırısı düzenlediğini, eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Pompeo'ya ABD topraklarında suikast girişiminde bulunduğunu ve şimdi de bir ABD vatandaşı gazeteciye yönelik cinayet planı yaptığını aktardı.
Wray, "Bu, İran'dan gelen tehdidin burada Amerika'daki Amerikalılar için ne kadar ciddi olduğunu göstermiyorsa, daha ne gösterebilir bilmiyorum." diye konuştu.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, Adalet Bakanlığının iddianamesini "İran Hükümeti tarafından desteklenen, dünyanın her yerindeki İranlıların temel hak ve özgürlüklerini savunan aktivistleri öldürme, işkence etme ve sindirme çabalarının rahatsız edici bir modeli" şeklinde niteledi.
Sullivan, "Hiç şüphe olmasın ki ABD, İran'ın veya diğer otoriter rejimlerin, ülkemizde yasal olarak yaşayanlara karşı tehdit ve sindirme yoluyla barışçıl muhalefeti bastırma çabalarını ihraç etmesine izin vermeyecektir." ifadesine yer verdi.
Garland ve Sullivan, açıklamalarında hedef alınan kişi hakkında isim vermezken, söz konusu gazetecinin, 2021’de İranlı istihbarat ajanları tarafından kaçırılmak istendiğinin öne sürülmesiyle gündeme gelen Masih Alinejad olduğuna inanılıyor.
Alinejad da Twitter’dan yaptığı video paylaşımında, kendisinin kiralık cinayet planının kurbanı olduğunu kabul ederek, aynı gün, olayla ilgili 12 FBI ajanı ile görüştüğünü ve 3 kişinin gözaltına alındığını öğrendiğini yazdı.
Alinejad, "Açıkçası hayatım için korkmuyorum çünkü öldürmenin, asmanın, işkence etmenin, tecavüzün İran'ın DNA'sında olduğunu biliyordum." kullandı.
ABD'nin New York kentinde yaşayan İran doğumlu Amerikalı gazeteci Masih Alinejad'ın, 15 Temmuz 2021’de, İranlı istihbarat ajanları tarafından kaçırılmak istendiği öne sürülmüştü.
New York Federal Mahkemesince açıklanan iddianamede, 4 İranlı, Alinejad'ı kaçırmak için komplo kurmakla suçlanmış, sanıkların, Alinejad'ı İran'a gizlice kaçırmak için Brooklyn'deki bir sahil mahallesinden onu askeri tarzda bir sürat teknesi ile Venezuela’ya götürmenin yollarını araştırdığı iddia edilmişti.
İran Dışişleri Bakanlığı sözcülüğünden yapılan açıklamada ise o tarihteki suçlamalar Hollywood benzeri senaryolara benzetilerek, "temelsiz ve saçma" olarak nitelenmişti.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.