İngiltere kıyılarındaki 17’inci yüzyıldan kalma gemi enkazının gizemi çözüldü

Denizcilik Arkeolojisi Topluluğu, enkazdaki eşyalarla ilgili görüntüleri yayınladı.
Denizcilik Arkeolojisi Topluluğu, enkazdaki eşyalarla ilgili görüntüleri yayınladı.
TT

İngiltere kıyılarındaki 17’inci yüzyıldan kalma gemi enkazının gizemi çözüldü

Denizcilik Arkeolojisi Topluluğu, enkazdaki eşyalarla ilgili görüntüleri yayınladı.
Denizcilik Arkeolojisi Topluluğu, enkazdaki eşyalarla ilgili görüntüleri yayınladı.

Araştırmacılar, lüks İtalyan mermeri karoları taşırken İngiltere kıyılarında batan 17’inci yüzyıldan kalma bir Hollanda savaş gemisine ilişkin sırları ortaya çıkardı.
Sky News'in haberine göre 1672’de batan geminin enkazı 2019’da Sussex açıklarında keşfedildi. Şu ana kadar kimliği belirlenemediğinden ‘Eastbourne Açıklarında Bilinmeyen Enkaz’ olarak biliniyordu. Ancak bilim insanları artık enkazın Hollanda savaş gemisi Klein Hollandia olduğunun tespit edildiğini açıkladı. 
1656 yılında inşa edilen ve Rotterdam Deniz Kuvvetleri Kurumu’na ait olan gemi, 1665’ten 1667’ye kadarki İngiltere-Hollanda savaşındaki tüm büyük muharebelerde yer aldı.
Tarihi İngiltere Binaları ve Anıtlar Komisyonu ile Hollanda Kültürel Miras Ajansı ve Denizcilik Arkeolojisi Derneği’nden uzmanlar geçtiğimiz yıl boyunca geminin kimliğini belirlemek için çalışmalar yürüttü. Enkazdan toplanan kanıtların yanı sıra arşiv taraması ve ahşap örneklerinin analizi yapıldı.
Uzmanlar, enkazın iyi durumda olduğunu ve 17’inci yüzyıl Hollanda gemilerinin nasıl inşa edildiği ve savaş gemisinin son yolculuğu sırasındaki faaliyetleri hakkında birçok bilgi sunabileceğini belirtiyor.
Birleşik Krallık Kültür, İletişim ve Yaratıcı Endüstriler Bakanı Lord Parkinson, geminin kimliğinin belirlenmesinin ‘17’inci yüzyıla yeni bir bakış sunarak bu dönemin denizcilik tarihi hakkında daha fazla bilgi edinme ve yüzlerce yıldır su altında kalmış hazineleri ortaya çıkarma şansı verdiğini’ söyledi.
Enkaz keşfedilmesinin hemen önemi nedeniyle 1973 tarihli Enkaz Koruma Yasası kapsamında en yüksek koruma düzeyine sahip oldu.
Deniz tabanında bulunan parçalar arasında ahşap gövdenin büyük bir kısmı, toplar, İtalyan mermer karoları ve İtalyan çanak çömlek parçaları yer alıyordu.
Mermer karolar, İtalya'da Carrara yakınlarındaki Apuan’daki Alp taş ocaklarından, fayanslar Hollanda’dan gelmişti ve yüksek statüye ahipolanların evlerinin inşaatında kullanılıyordu.
Denizcilik Arkeolojisi Topluluğu'nun CEO’su Beattie-Edwards enkaza dair şu açıklamada bulundu:
“Ahşap gövde yapısı, gemi topları, mermer karoları ve çanak çömlek buluntuları, geminin İtalya’dan dönen bir Hollanda gemisi olduğuna işaret ediyor. Dört yıllık inceleme ve araştırmadan sonra artık gemiyi rahatlıkla teşhis edebiliyoruz.”
 



3,2 milyon yıllık Lucy'nin elleri alet kullanımına işaret ediyor

Lucy'nin kalıntılarının bulunduğu gün yapılan kutlamada The Beatles'ın Lucy in the Sky with Diamonds parçası çaldığı için bu isim verildi (Carlos Lorenzo/Flickr)
Lucy'nin kalıntılarının bulunduğu gün yapılan kutlamada The Beatles'ın Lucy in the Sky with Diamonds parçası çaldığı için bu isim verildi (Carlos Lorenzo/Flickr)
TT

3,2 milyon yıllık Lucy'nin elleri alet kullanımına işaret ediyor

Lucy'nin kalıntılarının bulunduğu gün yapılan kutlamada The Beatles'ın Lucy in the Sky with Diamonds parçası çaldığı için bu isim verildi (Carlos Lorenzo/Flickr)
Lucy'nin kalıntılarının bulunduğu gün yapılan kutlamada The Beatles'ın Lucy in the Sky with Diamonds parçası çaldığı için bu isim verildi (Carlos Lorenzo/Flickr)

İnsanların 3,2 milyon yıl önce yaşayan akrabalarının, modern insanlara benzer elleri olduğu ve alet kullanabildiği tespit edildi. 

Modern insanların içinde yer aldığı Homo cinsi ortaya çıkmadan yüzbinlerce yıl önce yaşayan Australopithecine, insanların en yakın akrabalarından biri.

Maymuna benzeyen bu sınıfta yer alan Australopithecus afarensis türü, 1974'te keşfedilen 3,2 milyon yıllık kemik fosilleriyle dünyaca ünlü olan Lucy'yle tanınıyor. 

Daha önce bu türün taştan aletler yapıp kullanacak beceriden yoksun olduğu düşünülse de yeni bir çalışma aksini söylüyor. 

Bilim insanları, A. afarensis, A. africanus ve A. sediba olmak üzere yaklaşık 4 ila 2 milyon yıl önce yaşamış üç Australopithecus türünün fosilleşmiş ellerini inceledi.

Araştırmacılar bu türlerin ellerindeki kasların, tendonların, bağların ve kemiklerin üç boyutlu modellerini oluşturarak nasıl becerilere sahip olduklarını anlamaya çalıştı. 

Daha sonra sonuçları, modern insan, Neandertal, goril, şempanze ve orangutan gibi çeşitli primatların elleriyle karşılaştırdılar. 

A. sediba'nın ellerini modern insanlara benzer şekilde kullandığı ve muhtemelen aletlerden de yararlandığı sonucuna varan ekip, bunun pek şaşırtıcı olmadığını söylüyor.

Yaklaşık 2 milyon yıl önce yaşayan A. sediba, bazı insan türleriyle de etkileşime geçmiş olabilir. 

Fakat 3,9 milyon ila 2,9 milyon yıl önce yaşayan A. afarensis'in de muhtemelen benzer özelliklere sahip olduğu bulundu. 

Journal of Human Evolution adlı hakemli dergide 4 Ekim'de yayımlanan çalışmada, insan ve maymun karışımı ellere sahip Lucy'nin, bu uzvunu muhtemelen modern insanlara benzer şekilde kullandığı kaydedildi. 

Araştırmacılar A. africanus'un da insan-maymun karışımı elleri olduğunu düşünse de bunları nasıl kullandığını saptayamadılar. 

Bilim insanları makalede şu ifadeleri kullanıyor: 

Sonuçlarımız genel olarak A. sediba ve A. afarensis'in, daha sonra Homo'larda görülen güç kullanarak kavrama ve tek elle bir şeyi hareket ettirme gibi bir dizi hareketi insanlara benzer (ancak aynı olmayan) şekilde alışkanlık haline getirdiğini gösteriyor.

Bugüne kadar bulunan en eski taş aletler 3,3 milyon önceye, yani insanların ortaya çıkmasından daha eski bir zamana ait. Aletlerin Paranthropus adlı primat türüne ait fosillerin yakınında bulunması, aletleri bu canlıların kullandığını düşündürüyor.

Yeni çalışmayı yürüten ekip bu aletleri Lucy veya incelenen diğer türlerin yaptığını öne sürmüyor. Bu nedenle milyonlarca yıllık teknolojinin kimin elinden çıktığı belirsizliğini korumaya devam ediyor.

Independent Türkçe, IFL Science, Cosmos Magazine, Journal of Human Evolution, National Geographic