Güney Afrika, Hindistan'a yüzü aşkın çita yolluyor

İkinci parti çitaların bu yıl şubatta uçakla gönderilmesi bekleniyor

(Denis Farrell/AP)
(Denis Farrell/AP)
TT

Güney Afrika, Hindistan'a yüzü aşkın çita yolluyor

(Denis Farrell/AP)
(Denis Farrell/AP)

Güney Afrika, ülkenin Çevre Bakanlığı'nın aktardığına göre gelecek 10 yıl boyunca Hindistan'a 100'den fazla çita göndermek üzere Güney Asya ülkesiyle anlaşmaya vardı.
Bu büyük kedi cinsi, son çitaların bölgedeki soyu tükenene kadar avlanmasıyla 70 yıldan uzun süre önce Güney Asya ülkesinden kaybolmuştu.
Kara hayvanlarının bu en hızlısı, GPS cihazlı tasmalar takılı 8 Afrika çitasının merkez eyaletlerden Madya Pradeş'teki Kuno Ulusal Parkı'na salıverilmesiyle geçen yıl Hindistan'a geri dönmüştü. Yeni Delhi'nin 320 km güneyinde bulunan bu yaban hayatı koruma alanı, bol miktarda avı ve otlakları için seçilmişti.
Güney Afrika Çevre Bakanlığı yaptığı açıklamada, "12 çitadan oluşan ilk partinin Şubat 2023'te Güney Afrika'dan Hindistan'a uçakla gönderilmesi planlanıyor" diye belirtti. Bu büyük kediler Namibya'dan getirilenlere katılacak.
Bakanlık, "Plan, gelecek 8-10 yıl içinde yılda 12 çitanın daha yerini değiştirmek" diye ekledi.
The Independent'ta yer alan habere göre, Güney Afrika'dan çitaları getirmekle görevli Hintli ekibin 13 Ocak'ta ayrılması planlanmıştı ama yetkililerin, gecikmenin nedenini belirtmeden The Independent'a önceden aktardığı üzere ekip yola çıkmadı.
Kuno Ulusal Parkı'nın orman bölge sorumlusu Prakash Verma, "Birden fazla nedenden dolayı, bu ay Kuno'ya daha fazla çita getirmekte bir gecikme yaşıyoruz fakat transferin bu ayın sonunda veya şubatın başında tamamlanmasını umuyoruz" demişti.
4 ay önce Hindistan Başbakanı Narendra Modi tartışmalı yer değiştirme projesi kapsamında, 72. doğum gününü kutlamak için içerisinde Namibya çitaları bulunan kafesleri açıp çitaları Kuno'da etrafı çevrili, korunan ve gözetlenen bir alana salmıştı.
Yaşları ikiyle 5 buçuk arasında değişen yetişkin çitalar, üçü erkek ve 5'i dişi olmak üzere 8 taneydi. Nambiyalı vahşi kediler, merkez eyalet Madya Pradeş'teki yeni evlerine alışmalarını sağlamak için inşa edilen bu dar alanda dolaşırken görülmüştü.
The Independent'a konuşan Verma, artık Hindistan'daki yuvalarında olan çitaların Hindistan'ın havasına ve mevcut farklı av kaynaklarına başarıyla adapte olduğunu söyledi.
Projeyi izleyen yetkililer, çitanın en sevdiği avlar arasında benekli geyik, sambar geyiği, yaban domuzu, tavus kuşu, tavşan ve Asya antilopu (Nilgai) olduğunu belirtiyor.

Ajanslardan da yararlanılmıştır



Down sendromlu bireylerde kalp hastalığı riski neden daha yüksek?

Down sendromu, insanların fazladan bir kromozomla doğması sonucu ortaya çıkan gelişimsel bir engel. Araştırmacılar bu rahatsızlığa sahip kişilerin kalp hastalığı riskinin yüksek olduğunu belirtiyor (AFP)
Down sendromu, insanların fazladan bir kromozomla doğması sonucu ortaya çıkan gelişimsel bir engel. Araştırmacılar bu rahatsızlığa sahip kişilerin kalp hastalığı riskinin yüksek olduğunu belirtiyor (AFP)
TT

Down sendromlu bireylerde kalp hastalığı riski neden daha yüksek?

Down sendromu, insanların fazladan bir kromozomla doğması sonucu ortaya çıkan gelişimsel bir engel. Araştırmacılar bu rahatsızlığa sahip kişilerin kalp hastalığı riskinin yüksek olduğunu belirtiyor (AFP)
Down sendromu, insanların fazladan bir kromozomla doğması sonucu ortaya çıkan gelişimsel bir engel. Araştırmacılar bu rahatsızlığa sahip kişilerin kalp hastalığı riskinin yüksek olduğunu belirtiyor (AFP)

Araştırmacılar bu hafta, Down sendromlu kişilerin kalp hastalığı riskinin yüksek olduğunu açıkladı.

Kişinin fazladan bir kromozomla doğmasından kaynaklanan bu gelişimsel engel, beynin ve vücudun nasıl geliştiğini etkileyebiliyor. Bu, ABD'de kromozomla bağlantılı en yaygın rahatsızlık ve her yıl Down sendromu olan 6 bin bebek dünyaya geliyor. Amerika'da 400 bin ila 600 bin kişinin Down sendromuyla yaşadığı tahmin ediliyor.

Bilim insanları bu genetik rahatsızlığın risk faktörlerinin hepsini olmasa da bazılarını biliyor. Kalp hastalığı riskinin artmasının potansiyel nedeninin, daha yüksek obezite prevalansı, kandaki yağın anormal seviyelerde olması, hareketsiz yaşam tarzı ve düşük tansiyon prevalansının daha düşük olması gibi farklı kardiyovasküler risk faktörlerine bağlı olduğunu söylüyorlar. Down sendromlu birçok birey, gevşek eklemler nedeniyle kas kazanmada zorluklar yaşıyor.

Vücutları da genel nüfusa göre daha hızlı yaşlanıyor, saçları beyazlıyor ve bağışıklık fonksiyonları diğerlerine göre daha erken düşüyor.

İsveç'teki Gothenburg Üniversitesi'nden Dr. Anne Pedersen yaptığı açıklamada şöyle diyor:

Sonuçlarımız, Down sendromlu bireylerin yaşa bağlı bazı kardiyovasküler çıktılar açısından daha yüksek risk altında olduğunu ve önceki çalışmaların sonuçlarıyla uyumlu bir şeilde kardiyovasküler risk faktörü profillerinin genel popülasyondan farklı olduğunu gösteriyor.

Araştırma çarşamba günü Journal of Internal Medicine adlı hakemli dergide yayımlandı.

Yazarlar, 1946 ve 2000 arasında İsveç'te doğan 5 bin 100'den fazla Down sendromlu bireyin sağlık durumunu inceledi. Bu kişileri, Down sendromu olmayan diğer İsveçlilerle karşılaştırdılar.

Araştırmacılar, Down sendromunun 4,41 kat daha yüksek iskemik inme riski ve 5,14 kat daha yüksek hemorajik inme riskiyle ilişkili olduğunu saptadı. İskemik inme, bir şey kan akışının beyne ulaşmasını engellediğinde, hemorajik inme de zayıflayan kan damarı yırtıldığında meydana geliyor.

Ayrıca kalp krizi riski Down sendromu olan ve olmayan kişilerde yakınken, Down sendromlu gençlerde yüksek çıktı.

Bu değişikliklerin neden gözlemlendiğini belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gerekirken yazarlar, bulguların gelecekte küresel araştırma ve tedavilere yansıyabileceğini söylüyor.

Pedersen, "Bunun Down sendromlu bireylerin izlenmesi ve tedavisi açısından gelecekte etkileri olabilir" diyor.

Independent Türkçe