Batı’dan İran’a Katar üzerinden mesaj

Nükleer müzakerelere katılan ülkeler İran’a Katar üzerinden mesaj yolladı.

İran Dışişleri Bakanı dün Tahran'da Katarlı mevkidaşı Sani’yi ağırladı. (AP)

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın dün Katarlı mevkidaşı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani’yi Tahran’da ağırladığı sırada yaptığı açıklamaya göre İran, askıya alınan nükleer dosya müzakerelere katılan ülkelerden Katar üzerinden mesajlar aldı.
Abdullahiyan, Katarlı mevkidaşı ile düzenlediği ortak basın toplantısında “Nükleer anlaşma taraflarından, Katar Dışişleri Bakanı aracılığıyla mesajlar aldık” dedi. Ancak mesajların içeriği hakkında herhangi bir ayrıntı vermedi. Abdullahiyan, Doha'nın aylardır askıya alınan nükleer müzakereleri yeniden hayata geçirme çabalarını memnuniyetle karşıladı. AFP’nin haberine göre İranlı Bakan, “Katar, nükleer anlaşmanın tüm taraflarını yükümlülüklerine geri döndürmeye çalışıyor” vurgusunda bulundu.
“Her zaman nükleer anlaşma üzerinde ek müzakereler düzenlemeye elverişli bir ortam yaratmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullanan Katar Dışişleri Bakanı da ABD’nin İran'a gönderdiği mesajların nükleer anlaşma kapsamında olduğunu ancak doğrudan ilgili olmayabileceğini söyledi. Herhangi bir ayrıntı ise vermedi.
Katarlı Bakan dün Twitter hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı ile bugün Tahran'da bir araya gelerek ikili ilişkileri geliştirmenin yollarını ve nükleer anlaşma dosyasındaki son gelişmeleri görüştük. Katar Devleti, toplum ve bölge üzerinde olumlu etkisi olan ortak çabaları pekiştirmeyi sabırsızlıkla bekliyor.”
“Komşu ülkelerle diyalog aşamasını geçtik. Sürdürülebilir iş birliğinin bir sonraki adımına geçmeliyiz” diyen İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan ise ABD ve müttefiklerini, kendi deyimiyle ‘İran'a karşı ekonomik terörizm yürütmekle’ suçladı.
İranlı Bakan’ın açıklaması şöyle oldu:
“Yaptırımları kaldırma, nükleer anlaşmanın tüm taraflarını yükümlülüklerine geri döndürme yönündeki çabaları için Katar'a teşekkür ediyoruz. Bugün Katar Dışişleri Bakanı aracılığıyla karşı taraflardan mesajlar aldık. Tüm tarafları anlaşmanın son aşamalarına getirme konusundaki iyi niyeti için Katar'a teşekkür borçluyuz.”
Doha, başta nükleer anlaşma olmak üzere bazı konularda İran ile ABD arasında köprü kurmak için daha önce de birçok kez çaba sarf etmişti.
Doha'nın İran ile ekonomik ve ticari işbirliğini güçlendirmeye verdiği öneme değinen Katarlı Bakan, “İran Cumhuriyeti ile en önemlisi din ve kültür hususları olmak üzere pek çok ortak noktamız var” ifadelerini kullandı. Bölgesel güvenliği pekiştirmenin önemi ve bölgedeki gerilimi azaltma gereksinimini vurgulayan Katarlı Bakan, “Bölgedeki tüm ülkelerle ilişkilerimizi pekiştirmeyi her zaman istiyoruz” dedi.
İran ve büyük güçler, ABD'nin 2018'de anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi ardından 2015 tarihli nükleer anlaşmayı yeniden hayata geçirmek amacıyla Nisan 2021'de Viyana'da görüşmelere başlamış ancak görüşmelerde somut bir ilerleme kaydedilememişti. Anlaşma, nükleer silah geliştirmekle suçlanan İran'ın nükleer programının sivil niteliğini güvence altına alıyor.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Direktörü Rafael Grossi, salı günü yaptığı açıklamada, nükleer faaliyetleri konusunda işbirliğini yeniden başlatmayı amaçlayan ‘temel’ müzakereler için şubat ayında İran'ı ziyaret etmeyi planladığını duyurmuştu.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre müzakerelerdeki büyük çıkmaza atıfta bulunan Grossi, İran'ın beyan ettiği nükleer tesisleri izleyen 27 kameranın bağlantısını kesmesi de dahil olmak üzere anlaşmadan geri adım atmasının, UAEA'nın artık Tahran'ın nükleer programını etkin bir şekilde izlemediği anlamına geldiğini vurguladı.
UAEA'nın yaklaşık bir yıldır süreci izleyemediğini doğrulayan Grossi, ziyareti sırasında UAEA ile İran arasındaki iş birliğini yeniden tesis etmede bazı ilerlemeler kaydedileceğine yönelik umudunu dile getirdi.
İran'ın anlaşmada belirtilenden daha yüksek seviyede uranyum zenginleştirmesi de dahil olmak üzere son nükleer faaliyetleri hakkında Avrupalı milletvekilleri ile görüşen Grossi, “Bu gidişat kesinlikle iyi değil. Bir dizi nükleer silah yapmaya yetecek kadar nükleer malzeme biriktirdiler” dedi. Ayrıca bugün İslam Cumhuriyeti'nin yüzde 60 saflıkta 70 kilo zenginleştirilmiş uranyum ve yüzde 20 saflıkta bin kilo zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğuna dikkat çekti.