عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Batı’dan İran’a Katar üzerinden mesaj

Nükleer müzakerelere katılan ülkeler İran’a Katar üzerinden mesaj yolladı.

İran Dışişleri Bakanı dün Tahran'da Katarlı mevkidaşı Sani’yi ağırladı. (AP)
İran Dışişleri Bakanı dün Tahran'da Katarlı mevkidaşı Sani’yi ağırladı. (AP)
    Dammam / Mirza el-Huveylidi – Tahran/Şarku’l Avsat
TT
TT

Batı’dan İran’a Katar üzerinden mesaj

İran Dışişleri Bakanı dün Tahran'da Katarlı mevkidaşı Sani’yi ağırladı. (AP)
İran Dışişleri Bakanı dün Tahran'da Katarlı mevkidaşı Sani’yi ağırladı. (AP)

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın dün Katarlı mevkidaşı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani’yi Tahran’da ağırladığı sırada yaptığı açıklamaya göre İran, askıya alınan nükleer dosya müzakerelere katılan ülkelerden Katar üzerinden mesajlar aldı.
Abdullahiyan, Katarlı mevkidaşı ile düzenlediği ortak basın toplantısında “Nükleer anlaşma taraflarından, Katar Dışişleri Bakanı aracılığıyla mesajlar aldık” dedi. Ancak mesajların içeriği hakkında herhangi bir ayrıntı vermedi. Abdullahiyan, Doha'nın aylardır askıya alınan nükleer müzakereleri yeniden hayata geçirme çabalarını memnuniyetle karşıladı. AFP’nin haberine göre İranlı Bakan, “Katar, nükleer anlaşmanın tüm taraflarını yükümlülüklerine geri döndürmeye çalışıyor” vurgusunda bulundu.
“Her zaman nükleer anlaşma üzerinde ek müzakereler düzenlemeye elverişli bir ortam yaratmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullanan Katar Dışişleri Bakanı da ABD’nin İran'a gönderdiği mesajların nükleer anlaşma kapsamında olduğunu ancak doğrudan ilgili olmayabileceğini söyledi. Herhangi bir ayrıntı ise vermedi.
Katarlı Bakan dün Twitter hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı ile bugün Tahran'da bir araya gelerek ikili ilişkileri geliştirmenin yollarını ve nükleer anlaşma dosyasındaki son gelişmeleri görüştük. Katar Devleti, toplum ve bölge üzerinde olumlu etkisi olan ortak çabaları pekiştirmeyi sabırsızlıkla bekliyor.”
“Komşu ülkelerle diyalog aşamasını geçtik. Sürdürülebilir iş birliğinin bir sonraki adımına geçmeliyiz” diyen İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan ise ABD ve müttefiklerini, kendi deyimiyle ‘İran'a karşı ekonomik terörizm yürütmekle’ suçladı.
İranlı Bakan’ın açıklaması şöyle oldu:
“Yaptırımları kaldırma, nükleer anlaşmanın tüm taraflarını yükümlülüklerine geri döndürme yönündeki çabaları için Katar'a teşekkür ediyoruz. Bugün Katar Dışişleri Bakanı aracılığıyla karşı taraflardan mesajlar aldık. Tüm tarafları anlaşmanın son aşamalarına getirme konusundaki iyi niyeti için Katar'a teşekkür borçluyuz.”
Doha, başta nükleer anlaşma olmak üzere bazı konularda İran ile ABD arasında köprü kurmak için daha önce de birçok kez çaba sarf etmişti.
Doha'nın İran ile ekonomik ve ticari işbirliğini güçlendirmeye verdiği öneme değinen Katarlı Bakan, “İran Cumhuriyeti ile en önemlisi din ve kültür hususları olmak üzere pek çok ortak noktamız var” ifadelerini kullandı. Bölgesel güvenliği pekiştirmenin önemi ve bölgedeki gerilimi azaltma gereksinimini vurgulayan Katarlı Bakan, “Bölgedeki tüm ülkelerle ilişkilerimizi pekiştirmeyi her zaman istiyoruz” dedi.
İran ve büyük güçler, ABD'nin 2018'de anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi ardından 2015 tarihli nükleer anlaşmayı yeniden hayata geçirmek amacıyla Nisan 2021'de Viyana'da görüşmelere başlamış ancak görüşmelerde somut bir ilerleme kaydedilememişti. Anlaşma, nükleer silah geliştirmekle suçlanan İran'ın nükleer programının sivil niteliğini güvence altına alıyor.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Direktörü Rafael Grossi, salı günü yaptığı açıklamada, nükleer faaliyetleri konusunda işbirliğini yeniden başlatmayı amaçlayan ‘temel’ müzakereler için şubat ayında İran'ı ziyaret etmeyi planladığını duyurmuştu.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre müzakerelerdeki büyük çıkmaza atıfta bulunan Grossi, İran'ın beyan ettiği nükleer tesisleri izleyen 27 kameranın bağlantısını kesmesi de dahil olmak üzere anlaşmadan geri adım atmasının, UAEA'nın artık Tahran'ın nükleer programını etkin bir şekilde izlemediği anlamına geldiğini vurguladı.
UAEA'nın yaklaşık bir yıldır süreci izleyemediğini doğrulayan Grossi, ziyareti sırasında UAEA ile İran arasındaki iş birliğini yeniden tesis etmede bazı ilerlemeler kaydedileceğine yönelik umudunu dile getirdi.
İran'ın anlaşmada belirtilenden daha yüksek seviyede uranyum zenginleştirmesi de dahil olmak üzere son nükleer faaliyetleri hakkında Avrupalı milletvekilleri ile görüşen Grossi, “Bu gidişat kesinlikle iyi değil. Bir dizi nükleer silah yapmaya yetecek kadar nükleer malzeme biriktirdiler” dedi. Ayrıca bugün İslam Cumhuriyeti'nin yüzde 60 saflıkta 70 kilo zenginleştirilmiş uranyum ve yüzde 20 saflıkta bin kilo zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğuna dikkat çekti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
TT
TT

Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)

Hamas yanlısı Filistinli bir araştırmacının, hareketin siyasi büro üyelerinden birinden kamuoyu önünde özür dilemesi, özellikle bu özrün söz konusu üyenin siyasi bir açıklamasına yöneltilen eleştirinin ardından gelmesi nedeniyle Hamas destekçileri arasında tepkiye yol açtı.

Katar’da yaşayan ve Hamas’a desteğiyle bilinen Filistinli siyasi araştırmacı Mahmud Hamid el-İle, salı akşamı X platformunda, hareketin yine Katar’da bulunan siyasi büro üyesi Muhammed Nazzal’dan özür diledi. El-İle, özrünü bir ay önce aynı platformda Nazzal’ın Hamas’ın silahları ve Gazze Şeridi’ndeki geleceğine ilişkin açıklamalarının ardından paylaştığı bir mesajda yer verdiği ifade nedeniyle yaptı.

Krizin kökeni, geçen yıl ekim ayında Reuters’ın yayımladığı bir habere dayanıyor. Haberde, Nazzal’a Hamas’ın Gazze Şeridi’nde silah bırakıp bırakmayacağı sorulduğunda verdiği yanıt aktarılmıştı. Nazzal, “Evet ya da hayır diyemem” ifadesini kullanmış, ardından “Silah meselesi genel bir ulusal konudur ve yalnızca Hamas’la ilgili değildir. Sahada silahlı gücü olan başka gruplar da var” demişti.

Bu açıklamalar Hamas içinde geniş çapta tepki çekti. Tepki gösterenler arasında, sözlerin muğlaklığı nedeniyle eleştiriler yönelten araştırmacı Mahmud el-İle de vardı. El-İle, açıklamaların hem siyasi büro üyesi tarafından yapılmış olmasına hem de hareketin farklı kademelerindeki, özellikle Gazze’de yaşayan veya aslen Gazze kökenli olan diğer yöneticilerin tutumlarıyla çelişmesine dikkat çekmişti.

Nazzal’ın sözlerine yönelik itirazların büyümesi üzerine Hamas bir açıklama yayımlayarak beyanların ‘bağlamından koparıldığını’ bildirdi.

Paylaşımına gelen tepkilerin ardından birkaç gün sonra eleştirisini silmek zorunda kalan el-İle, krizin bu noktada sona erdiğini düşünüyordu.

Özrün sebebi neydi?

Ancak özrün yayımlanması, bunun nedenine ilişkin yeni soru işaretleri doğurdu. Daha sonra X platformundaki bazı Hamas yanlısı kullanıcıların paylaşımlarına ve Katar’daki hareket kaynaklarının Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalara göre, olayın arka planında Muhammed Nazzal’ın attığı adım bulunuyor. Buna göre Nazzal, uzun yıllardır ikamet ettiği Doha’da Katar resmi makamlarına Mahmud el-İle hakkında şikâyette bulunarak, kendisine hakarette bulunduğu ve manevi zarar verdiği iddiasını gündeme getirdi.

ghy
Katar'ın başkenti Doha'da İsrail’in hava saldırısı düzenlediği bina (Reuters)

Kaynaklardan birine göre, pek çok kişi, aralarında bazı üst düzey yöneticiler de olmak üzere, arabuluculuk yaparak anlaşmazlığı çözmeye çalıştı, ancak Nazzal, kendisine yönelik ifadeler nedeniyle X platformu üzerinden kamuoyuna açık bir özür yayınlanmasında ısrar etti. Bu şart yerine getirilince, Nazzal’ın başka bir talepte bulunmaması ve anlaşmazlığın kapanması üzerinde uzlaşıldı. Buna rağmen Nazzal’ın ‘maddi tazminat talebinde ısrar ettiği’ ifade edildi.

Hareketle ilişkili başka kaynaklar ise ‘Mahmud el-İle’nin özrünün krizi çözmek için yalnızca ilk adım olduğunu, sürece müdahil olan bazı kişilerin Nazzal’ın öfkesini yatıştırmak ve onu şikâyeti geri çekmeye ikna etmek amacıyla el-İle’yi bu yöne yönlendirdiğini’ aktardı.

Aktivistler arasında öfke

Hamas’ın içinden ve dışından birçok isim özür meselesine tepki gösterdi. Tepki verenler arasında Filistinli gazeteci Muna Havva da vardı. Havva, sosyal medya hesabında, “Filistin’deki özgürlük hareketlerinin tarihinde, ne yaşanırsa yaşansın, bir liderin kendi mensuplarından birini üçüncü bir tarafa ya da başka bir otoriteye şikâyet ettiği tek bir örnek dahi yoktur. Bu davranış ne ulusal örgütlerin ahlakıyla ne de kabile geleneklerinde kabul gören en basit sığınma kurallarıyla bağdaşır. Utanç verici, acı verici, üzücü” diye yazdı.

Havva bir başka paylaşımında ise şu ifadeleri kullandı: “İsrail’in bugünkü genişlemesi kadar tehlikeli bir dönem görülmedi; tarih de Gazze’de halkımızın yaşadığı kadar vahim bir katliama tanıklık etmedi. Bu felaketin ortasında, halkımızın önde gelen isimlerinden biri, bir gencin attığı bir tweet yüzünden onu başka bir devlete şikâyet ediyor; geçimini ve güvenliğini riske atıyor. ‘Direniş’in liderleri halkımızdan ateş altında direnmelerini isterken, tek bir eleştiri cümlesine dahi tahammül edemiyor.”

Ayrıca Hamas gibi gruplara verdiği destekle bilinen aktivist Cemil Mikdad da konuya ilişkin paylaşım yaptı. Mikdad, “Hamas’tan bir yönetici, Katar’da yaşayan bir Filistinliyi, hakkında Katar mahkemelerinde dava açtıktan sonra uzun bir özür metni yayımlamaya zorladı; üstelik yalnızca kendisini eleştirdiği bir önceki paylaşım yüzünden!” ifadesini kullandı. Mikdad sözlerini şöyle sürdürdü: “Harika gerçekten… Nereye geldik? Halk olarak eleştirme hakkına sahip olduğumuz ve bizi dinlemekle yükümlü olan liderlerimiz, şimdi Arap mahkemelerini bize karşı bir güç olarak kullanıyor. Bu da ne demek oluyor? Siz ne hale geldiniz böyle, cahiller?!”

Hamas’ın silahlı yapısının geleceği, hareketin üst düzey isimlerinin açıklamalarında uzun süredir farklılık gösteren bir başlık olarak öne çıkıyor. Hamas’ın yurt dışı sorumlusu Halid Meşal, geçtiğimiz cumartesi günü İstanbul’da düzenlenen bir panelde, “Hamas’ın ancak bir Filistin devleti kurulması hâlinde silah bırakabileceğini” söyledi.

Buna karşın, Meşal’in açıklamasından yalnızca bir gün sonra, Hamas yetkilisi Basim Naim AP’ye yaptığı değerlendirmede, hareketin kapsamlı bir güvenlik ve siyasi düzenlemenin parçası olmak kaydıyla ‘silahların depolanması ya da dondurulması gibi seçeneklerin görüşülmesine açık olduğunu’ belirtti.

Hamas’ın siyasi büro üyelerinden Husam Bedran ise salı günü yaptığı açıklamada, sürecin ikinci aşamaya geçmesinin ‘İsrail’in ihlalleri durdurmasına’ bağlı olduğunu ifade etti. Öte yandan Hamas’ın birçok lideri ve sözcüsü, aralarında Halil el-Hayye ve Hazım Kasım’ın da bulunduğu isimler, hareketin ikinci aşamaya geçmeye ‘hazır olduğunu’ vurgulayan açıklamalarını sürdürdü.

ARAP DÜNYASI

Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
TT
TT

Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)

ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz dün Kudüs'te yaptığı açıklamada, Başkan Donald Trump'ın Gazze barış planının ikinci aşamasına ilişkin gelişmeler hakkında "yakında" duyurular beklediğini belirterek, Washington'un Hamas'ın yeniden yapılanmasına izin vermeyeceğini vurguladı.

Waltz, planın ana bileşenlerinin, hizmetleri yönetecek teknokrat bir Filistin yönetimi, ilgili tarafların maliyetleri karşılamasını sağlayacak bir finansman mekanizması ve son olarak uluslararası bir istikrar gücü olduğunu açıkladı.

ARAP DÜNYASI

İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
TT
TT

İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)

İsrail ve Filistinli yetkililer AFP'ye verdikleri demeçte, İsrail'in, Gazze'ye yardım taşıyan kamyonlar için Ürdün ile işgal altındaki Batı Şeria arasındaki Kral Hüseyin Köprüsü (Allenby Köprüsü) sınır kapısını, kapanmasından yaklaşık üç ay sonra dün yeniden açtığını söyledi.

İsrail, eylül ayında Ürdünlü bir sürücünün sınırda ateş açarak iki İsrail askerini öldürmesinin ardından sınır kapısını kapatmıştı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre birkaç gün sonra, sınır kapısı bireysel geçişlere yeniden açıldı, ancak savaşın harap ettiği Gazze Şeridi'ne yönelik insani yardımlara kapalı kaldı.

İsrail hükümetinin Topraklardaki Hükümet Faaliyetleri Koordinatörlüğü (COGAT) sözcüsü, "Allenby Köprüsü sınır kapısı bugün açıldı ve kamyonlar Allenby Köprüsü'nden Gazze'ye geçiyor" dedi. Adının açıklanmasını istemeyen bir Filistinli yetkili de sınır kapısının yeniden açıldığını doğruladı.

Yetkilinin açıklamasına göre, salı günü çimento ve yapım malzemesi taşıyan 96 kamyonun geçişine izin verildi. Dün ise insani yardım taşıyan 20 kamyon bu sınır kapısından giriş yaparken, inşaat sektörü için kumun da bugün girişine izin verilmesi bekleniyor.

Sınır kapısının kapatılmasından bu yana Ürdünlü yetkililer, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Şeyh Hüseyin sınır kapısından Gazze'ye yardım ulaştırabildiklerini söylüyor. Salı günü bir İsrailli yetkili, Ürdün'den Allenby Köprüsü sınır kapısından mal ve yardım transferinin yakında yeniden başlayacağını söyledi.

Yetkili şöyle devam etti: “Gazze Şeridi'ne giden tüm yardım kamyonları, kapsamlı bir güvenlik kontrolünden geçtikten sonra, refakat ve güvenlik eşliğinde seyahat edecek… Ürdünlü sürücüler ve kargolar için güvenlik kontrolü ve kimlik doğrulama prosedürleri sıkılaştırıldı. Geçişi güvence altına almak için özel güvenlik güçleri görevlendirildi.”

Ürdün Vadisi'ndeki sınır geçişi, Batı Şeria'dan Filistinlilerin İsrail topraklarına geçmeden ayrılmalarına olanak tanıyan tek geçiş noktasıdır.

İsrail, özel izinleri olmadığı sürece Filistinlilerin havaalanlarından geçmesine izin vermiyor.