Doktorların iki yıldır teşhis koyamadığı vaka çözüldü: Arkasından esrar çıktı

Esrarın hammaddesi olmasının yanı sıra çeşitli endüstriyel ürünlerin üretiminde de kullanılan kenevir bitkisinin tamamen serbest bırakılması tartışmaları sürüyor (Wikimedia Commons)
Esrarın hammaddesi olmasının yanı sıra çeşitli endüstriyel ürünlerin üretiminde de kullanılan kenevir bitkisinin tamamen serbest bırakılması tartışmaları sürüyor (Wikimedia Commons)
TT

Doktorların iki yıldır teşhis koyamadığı vaka çözüldü: Arkasından esrar çıktı

Esrarın hammaddesi olmasının yanı sıra çeşitli endüstriyel ürünlerin üretiminde de kullanılan kenevir bitkisinin tamamen serbest bırakılması tartışmaları sürüyor (Wikimedia Commons)
Esrarın hammaddesi olmasının yanı sıra çeşitli endüstriyel ürünlerin üretiminde de kullanılan kenevir bitkisinin tamamen serbest bırakılması tartışmaları sürüyor (Wikimedia Commons)

ABD'li doktorların iki yıldır teşhis koyamadığı mide bulantısı vakasının ardından yüksek dozda esrar kullanımı çıktı.
Adı açıklanmayan 23 yaşındaki bir genç kadın, iki yıl boyunca neredeyse her ay mide bulantısı, ağrı ve kusma şikayetiyle hastaneye başvurmuştu.
Doktorlar ilk başta hastanın gastropareziden mustarip olduğundan şüphelenmişti. Mide felci diye de bilinen bu rahatsızlık, mide hareketlerinin azalması veya durmasıyla seyreden bir sindirim sistemi bozukluğu.
Ancak genç kadının şikayetlerinin gastroparezi ilaçlarıyla geçmemesi, doktorların bu teşhisten vazgeçmesine sebebiyet vermişti.
American Journal of Case Reports adlı bilimsel dergide yayımlanan vaka raporunda kadının sonunda sıklıkla esrar kullandığını söylemesiyle nihayet bir teşhis konabildiği ifade edildi.
İdrar örneğiyle yapılan esrar testi pozitif çıkınca hasta, doktorlara haftada en az 5 kez esrar içtiğini söyledi.
Uzmanlara göre birçok kişi, çeşitli sebeplerden kaynaklanan mide bulantısını azaltmak için esrar kullanabiliyor. Bu maddenin düşük dozlarda ve tıbbi amaçlarla kullanıldığında mide bulantısına iyi gelebildiği biliniyor.
Ancak yüksek dozlarda tam tersi etki gözlemlenebiliyor. Bu vakada da doktorlar, iki senenin sonunda esrarın mide-bağırsak rahatsızlığına neden olduğunu saptadı.
Genç kadına kanabinoid hiperemezis sendromu (CHS) teşhisi kondu. Bu sendrom, uzun süre boyunca sık sık yüksek dozda esrar kullanan kişilerde ortaya çıkıyor; şiddetli mide bulantısı ve kusma nöbetleriyle karakterize ediliyor.
CHS'nin temel özelliklerinden biri, hastaların sıcak banyoyla semptomları hafifletebilmesi.
Bu vakada da doktorların gizemi çözmesini sağlayan ipucu hastanın sıcak banyoyla ilgili söyledikleri oldu. Genç kadın, mide bulantısını bastırmak için sıcak duş altında saatler geçirmek zorunda kaldığını bildirdi.

CHS vakaları artabilir
Sıcak duş yardımcı bir etken olsa da bu sendromun tek tedavisi esrarı bırakmak.
Kendisine CHS teşhisi konulduktan sonra hasta, rehabilitasyon sürecine girdi. Bu süreçte iki ay boyunca mide bulantısıyla ilgili herhangi bir semptom gözlemlenmedi.
Ancak genç kadın rehabilitasyondan sonra yeniden esrar kullanmaya başlayınca semptomlar da geri döndü.
ABD'de son 10 yılda 21 eyalet yönetimi, eğlence amaçlı esrar kullanımını yasallaştırdı. Bu nedenle uzmanlar, acil servislerde giderek daha fazla CHS vakasına rastlanabileceğini söylüyor.
Independent Türkçe, Science Alert, Insider



Gençlerdeki sindirim sistemi kanserlerinde çarpıcı artış

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
TT

Gençlerdeki sindirim sistemi kanserlerinde çarpıcı artış

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal (GI) kanserlerde çarpıcı bir artış yaşanıyor.

Araştırmacılar perşembe günü The Journal of the American Medical Association'da (JAMA) yayımlanan incelemede, kalınbağırsak veya pankreas kanseri gibi gastrointestinal kanserlerin "ABD'de erken yaşta ortaya çıkan kanserler arasında en hızlı artış gösterenler" olduğunu belirtiyor.

Erken yaşta ortaya çıkan gastrointestinal kanserler arasında ABD birinciliğini, kolon veya rektumda gelişen kalınbağırsak kanseri 2022'de aldı ve 20 bin 800'ü aşkın kişiye teşhis kondu.

Mide zarında gelişen mide kanseri o yıl 2 bin 689 kişide teşhis edilirken, onu 2 bin 657'yle pankreas kanseri ve 875'le yemek borusu kanseri izledi.

Erken yaşta görülen gastrointestinal kanserlerin çoğu obezite, kötü beslenme ve orta derecede hareketsiz bir yaşam tarzı gibi, değiştirilebilecek risk faktörleriyle bağlantılı. Sigara ve içki içmek de diğer risk faktörleri arasında.

Dana-Farber Kanser Enstitüsü Genç Yaşta Ortaya Çıkan Kalınbağırsak Kanseri Merkezi Direktörü Dr. Kimmie Ng, ortak yazarlarından olduğu inceleme hakkında NBC News'a yaptığı açıklamada, "İnsanların bebekken, çocukken ve ergenlik çağındayken yaptıkları ya da maruz kaldıkları şeyler, muhtemelen genç yetişkinlikte kansere yakalanma risklerine katkı sağlıyor" diyor.

Aile geçmişi ve kalıtsal sendromlar gibi, hastaların üzerinde kontrol sahibi olmadığı risk faktörleri de var. Erken yaşta görülen kalınbağırsak kanserinden muzdarip kişilerde bağırsak iltihabı olabilir.

Araştırmacılar incelemede şöyle yazıyor:

Erken yaşta ortaya çıkan GI kanser hastalarının durumu, daha geç yaşta ortaya çıkan GI kanser hastalarına benzer veya daha kötü seyrediyor. Bu da gelişmiş önleme ve erken teşhis yöntemlerine duyulan ihtiyacı vurguluyor.

Amerikan Kanser Derneği (American Cancer Society/ACS), kalınbağısak kanseri riski ortalama düzeyde olan kişilerin 45 yaşında düzenli taramaya başlamasını öneriyor. ACS, 2018'den önce taramaların 50 yaşında başlamasını tavsiye ediyordu.

Kâr amacı gütmeyen Kalınbağırsak Kanseri Birliği'nin baş tıbbi danışmanı Dr. John Marshall, yer almadığı inceleme hakkında NBC News'a "Eskiden bu yaş grubunda hiç görülmezdi ama şimdi 20, 30 ve 40'lı yaşlarında kolon kanserine yakalananların sayısında kayda değer bir artış var" diyor.

Gastrointestinal kanseri olan genç hastaların hayatta kalma oranlarının, neden yaşlılardan daha kötü olduğu belirsizliğini koruyor.

New Jersey'deki Rutgers Kanser Enstitüsü ve RWJBarnabas Health'ten gastrointestinal onkoloji direktörü Dr. Howard Hochster, NBC News'a, dahil olmadığı inceleme hakkında şu ifadeleri kullanıyor: 

Bana göre bu, hastalığı daha ileri bir aşamada saptamamızdan kaynaklanıyor çünkü spesifik olmayan bu şikayetlerde bulunan genç bir kişiyi görünce, gerçekten kolon veya diğer GI kanserler akla gelmiyor.

Ancak Ng, kanserin evresi hesaba katıldığında bile genç hastaların hayatta kalma oranlarının daha kötü göründüğünü söyleyerek bunun biyolojik bir nedeni olup olmadığını sorguluyor.

Independent Türkçe