Malley, İran’ın nükleer silah üretmeye çok yakın olduğu konusunda uyardı

ABD'nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley, Tahran'ın nükleer silah üretmeye yetecek miktarda zenginleştirilmiş uranyum elde etmeye ‘çok ama çok yakın’ olduğunu söyledi. Ancak Malley, Başkan Joe Biden yönetiminin nükleer anlaşmaya geri dönmek için gösterdiği diplomatik çabaların sonuçsuz kaldığı yönündeki haberleri ise reddetti.

Askeri seçeneğin ‘çok zor ve çok tehlikeli’ olmasına rağmen son çare olarak masada olduğu konusunda uyaran ABD’li yetkili dün BBC Hard Talk programında verdiği röportajda şunları söyledi:

“Baskılar ve yaptırımlar, yüzleşme ve uluslararası toplumu harekete geçirme hamleleri yapılmış olsa bile diplomasi asla sona ermez. ABD'li yetkililer, görüşmeler sırasında birkaç kez ‘İran'ın saldırgan davranışını durdurmak veya nükleer programını durdurmak için daha fazla adım atmaktan çekinmeyeceklerini’ açıkladı. Mesele şu ya da bu değil; diplomasi ya da başka bir yol.” 

ABD'li yetkili, İran'ın şu an ABD ulusal güvenliği için Biden'ın yaklaşık iki yıl önce başkanlığı devraldığından daha büyük bir tehdit oluşturup oluşturmadığı ile ilgili yorum yapmaktan kaçınrken, söz konusu dönemde ‘önceki yönetimin yürürlükteki anlaşmadan çekilme yönündeki pervasızca kararı nedeniyle çok tehlikeli bir durumun miras alındığına’ inanıyor.

Malley açıklamalarının devamında şu ifadeleri kulandı:

“İran programı şüphesiz ilerliyor. ABD, Avrupalı müttefikleri ve diğerleri, eski Başkan Donald Trump döneminde ‘bugün olduğundan ve her zamankinden daha fazla’ birleşti. Bizi İran'a karşı daha güçlü bir konuma getiren şey budur. Ancak evet; işler daha da kötüye gitti çünkü İran nükleer programını çok tehlikeli şekilde geliştirdi.”

Malley'e, Başkan Biden'ın ‘Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ için ‘öldü’ şeklindeki önceki açıklamasını onaylayıp onaylamadığı soruldu. Malley, "Ölüm fermanını yazmak için göreve gelmedim" diye cevap vererek şunları söyledi:

“İran bu krizi sona erdirmek ve anlaşmaya geri dönmek için birçok fırsatı reddetti. Reddedenler ve sırtlarını dönenler kendileri. İranlılar nükleer silah üretmeye yetecek miktarda zenginleştirilmiş uranyum elde etmeye çok ama çok yakınlar. Ancak bir bomba elde etmeye ne kadar yakınlar? Bu başka bir sorudur. Çünkü silahlanma programına ve (nükleer) silah elde etme çabalarına devam etmediler. Eğer yaparlarsa, veriler değişebilir. Bu çaba daha fazla zaman gerektiriyor. Yönetim diplomasi arayışında. Başkan Biden, bu seçenek başarısız olursa son çare olarak askeri de dahil diğer tüm seçeneklerin masada olduğunu söyledi. Bu ilk tercihimiz değil, çünkü çok zor ve çok tehlikeli.”

İsrail ve ABD'nin çıkarları hakkında da değerlendirmelerde bulunan Malley, “İran'ın nükleer silaha sahip olmaması hedefiyle üzerinde anlaştığımız zamanlarda bile taktikler üzerinde her zaman uzlaşı sağlayamadık” dedi.

Mevcut ABD-İsrail askeri tatbikatlarının İran'a karşı bir saldırıya hazırlanmayı amaçladığı iddialarını yalanlayan Malley bunların, Ukrayna'da ve Avrupa'da ne olursa olsun İsrail'i desteklemek, ABD ile İsrail'in ortak çıkarlarını savunmak ve birlikte çalışmak için tasarlandığını söyledi. ABD'nin İran'daki temel özgürlüklere verdiği desteği, Ukrayna'ya karşı savaşta Rusya'ya sağladığı yardımı ve İran'ın ABD vatandaşlarına yönelik tehditlerine dikkat çeken Malley, “İşimiz İran halkının yanında yer almak. Washington, İran'da rejim değişikliği için çalışmıyor” vurgusunda bulundu.