Irak-Suriye sınırında hava saldırısı: 11 ölü

Silah taşıyan tırlar hedef alınmış olabilir. Hava saldırısının ardından Tahran, Bağdat ve Şam sessiz.

SOHR tarafından Elbukemal'deki gece bombardımanına ilişkin yayınlanan bir fotoğraf
SOHR tarafından Elbukemal'deki gece bombardımanına ilişkin yayınlanan bir fotoğraf
TT

Irak-Suriye sınırında hava saldırısı: 11 ölü

SOHR tarafından Elbukemal'deki gece bombardımanına ilişkin yayınlanan bir fotoğraf
SOHR tarafından Elbukemal'deki gece bombardımanına ilişkin yayınlanan bir fotoğraf

Suriye’de kimliği belirsiz silahlı insansız hava araçları (SİHA) tarafından dün, 24 saatten kısa bir süre içinde üç ayrı hava bombardımanı gerçekleşti. Deyrizor'un doğusunda yer alan Elbukemal’in kırsal kesimindeki es-Suveyya beldesinde, İran destekli milislere silah ve mühimmat taşıdığı iddia edilen bir petrol tankeri hedef alındı. Suriye İnsan Hakları Merkezi'nden (SOHR) aktarılan ilk bilgilerde pazarı pazartesiye bağlayan gece düzenlenen saldırıda tankerin infilak etmesi sonucunda bir kişinin öldüğü bildirildi. Gecenin ilerleyen saatlerinde düzenlenen iki bombardımanda bu sayı 11’e yükseldi. Ölenlerin İran destekli milisler olduğu, aralarında bir de milis liderinin bulunduğu ve bazılarının Suriye uyruklu olmadığı aktarıldı.
SOHR dün, İran destekli milislerin liderlerinden birinin ve Suriye uyruklu olmayan iki arkadaşının, Elbukemal kırsalındaki Herri köyünde yer alan el-Ustura Meydanı'nda gece baskını yapılan yeri incelerken içinde bulundukları kamyonetin hedef alındığını ve bunun sonucunda öldüklerini belgeledi.
Kimliği belirlenemeyen bir SİHA’nın ‘soğutmalı tır’ konvoyunu hedef alması sonucunda konvoydaki araçlar hasar alırken 7 kamyon şoförü ve beraberindeki kişiler hayatlarını kaybettiler. Irak plakalı tırların kimliği belirsiz SİHA’larca hedef alınmasıyla ilgili ne Irak ne İran ne de Suriye’den resmi bir açıklama yapılırken SOHR Direktörü Rami Abdurrahman, Fransız Haber Ajansı’na (AFP) verdiği demeçte, ‘tırların İran menşeli silahlar taşıdığını’ söyledi. Ancak Bağdat'tan tırların silah mı yoksa gıda maddesi mi taşıdığı konusunda çelişkili haberler geldi. Bazı silahlı gruplara yakın Iraklı bir kaynak Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, söz konusu tırların, mezarı Suriye topraklarında olan İmam Ali bin Ebi Talib'in kızı Seyyide Zeyneb’in ölüm yıldönümü münasebetiyle dini bir tören yapmak isteyen Suriye'nin başkenti Şam'ın güneyindeki Seyyide Zeyneb bölgesindeki Iraklı gruplara erzak taşıdıklarını söyledi. Kaynak, bu tür gıda maddelerini taşıyan çok sayıda tırın Suriye topraklarına girdiğini ve girmeye devam ettiğini’ de sözlerine ekledi.
Ancak İran'ın Suriye'deki askeri varlığına karşı olanlar, tırların soğutucu tırlar olması nedeniyle sadece gıda maddeleri taşıdıklarına şüpheyle yaklaşırken silahların genellikle gıda maddeleri ve sebzelerin arasına saklandığını belirttiler.
Son günlerde bölgenin zaman zaman özellikle Tahran'a yakın grupların konvoylarını hedef alan hava saldırılarına tanık olduğu bir dönemde Irak'tan el-Meyadin’e gitmek üzere çok sayıda tır konvoyunun Suriye'ye giriş yapması dikkati çekiyor.
Suriye hükümet güçleri, İranlı unsurlar ve onlara bağlı gruplar, Deyrizor’u ikiye bölen Fırat Nehri'nin batısındaki bölgeyi kontrol ederken ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyon tarafından desteklenen Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ise doğu yakasındaki bölgeleri kontrol ediyor. İran destekli gruplar ise Hizbullah da dahil olmak üzere Iraklı ve Lübnanlı güçlerle birlikte, Deyrizor'un doğu kırsalında, özellikle Elbukemal ve el-Meyadin şehirleri arasında geniş bir alana konuşlanmış durumdalar.
Uluslararası Koalisyon, bölgede Tahran'a yakın unsurlara karşı sık sık saldırılar düzenliyor. ABD ordusu, son olarak geçtiğimiz yıl Ağustos ayında Suriye’deki İran yanlısı unsurların bulunduğu bölgelere şiddetli bir saldırı düzenledi. Saldırıda, Suriye'nin kuzeydoğusundaki Deyrizor’da İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) destekli milislere ait ve en büyüğü olduğuna inanılan mühimmat depoları hedef alındı.
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı’ndan (CENTCOM) saldırıdan sonra yapılan açıklamada “Bu tür saldırılar, ABD güçlerini İran destekli grupların saldırılarından korumayı amaçlıyor” denildi.
 



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times