300 milyon yıl önce yaşamış dev bir deniz akrebi türü keşfedildi

Bilim insanları bu tür deniz akreplerinin dünya çapında son derece nadir olduğunu söylüyor

Fotoğraf: (DiBgd / CC BY-SA 4.0.)
Fotoğraf: (DiBgd / CC BY-SA 4.0.)
TT

300 milyon yıl önce yaşamış dev bir deniz akrebi türü keşfedildi

Fotoğraf: (DiBgd / CC BY-SA 4.0.)
Fotoğraf: (DiBgd / CC BY-SA 4.0.)

Bilim insanları ABD'nin New Mexico eyaletinde, 307 ila 303 milyon yıl önce yaşamış tarih öncesi dev bir deniz akrebi türü keşfetti.
Historical Biology adlı bilimsel dergide yayımlanan yeni bir çalışmaya göre bir metreden uzun olan Hibbertopterus lamsdelli muhtemelen bir deltanın suyunun aktığı, deniz etkisindeki bir haliçte yaşıyordu.
Aralarında ABD'deki New Mexico Doğa Tarihi Müzesi'nden bilim insanlarının da bulunduğu araştırmacılar, suda yaşayan eklembacaklı omurgasız hayvanların soyu tükenmiş bir grubuna ait olan Hibbertopterus lamsdelli'nin, muhtemelen küçük kabuklular, omurgasızların larvaları ve karındanbacaklıların yumurtalarıyla beslendiğini söylüyor.
Bu tür hibbertopterid deniz akrepleri dünya çapında son derece nadir ve yeraltından yeni çıkarılan bu fosil, ABD'den bildirilen bu türden sadece 4. (ve "en güvenilir") örnek.
Çalışmanın ortak yazarı Simon Braddy, "Bu fosiller çok nadir bulunduğundan Hibbertopterus lamsdelli önemli" diyor.
Dr. Braddy, "Bu fosil aynı zamanda Amerikan hibbertopteridi, yani sürünerek beslenen dev eurypterid (deniz akrepleri) grubunda en güvenilir olan" diye ekliyor.
Araştırmacılar çalışmada, "Bu canlıların büyük avlarla beslenmesi pek olası değil. Bunun yerine habitatlarındaki, küçük kabuklular ve solucanlar gibi sığ sulardaki yumuşak tortularda yaşayan hayvanları keşfetmek üzere, ön taraftaki uzantılarını kullanıyorlardı" diye yazdı.
Bu deniz akreplerinin fosilleri genellikle nadir olsa da araştırmacılar, Amerika ve Avrupa yerelindeki bu döneme ait tortul kayaç birikintilerinde bol miktarda bulunduklarını söylüyor.
Araştırmada incelenen fosiller, New Mexico'nun merkezindeki Bernalillo County'de bulunan Kinney Taş Ocağı'ndaki Atrasado Formasyonu'ndan çıkarıldı.
Bilim insanları, "Fosil çoğunlukla turuncuya çalan sarı renkli, katmanlı ve ziftli kireçtaşından kalkerli silttaşına kadar olan ve taş ocağındaki balık fosillerinin çoğunu barındırdığı için genellikle 'balık yatağı' olarak adlandırılan, Kinney Taş Ocağı'ndaki 15-16 cm kalınlığa sahip yatak 3'ün tepesinden toplandı" diyor.
Araştırmacılar, "Fosil, karbonize kütikül tabakası olarak korunuyor ve bir parçayla tamamlanmamış muadilinden oluşuyor" diye ekliyor.
Ortaya çıkarılan fosil, muhtemelen bir deniz akrebinin dış iskeletinin dökülmesini içeren bir süreç olan deri değiştirmesini gösteriyor.
Fosilin kısa bir mesafe taşınmış ve kısmen dışarı kaymış olması, dış iskeletin vücuttan tamamen ayrılmadığının bir işareti.
Dr. Braddy, "Uzunluğu 1 metrenin biraz üzerinde olan fosil, İskoçya'dan Hibbertopterus scouleri'ye benzese de daha kısa olan kuyruk dikeninin yukarısında, daha geniş bir vücut segmenti ve alt tarafına daha paralel omurgaları bulunuyordu" diyor.
Araştırmacı, "Bunlar, mevsimsel birliktelik (çiftleşme) yürüyüşleri sırasında kendini sudan çıkardığında vücut sürtünmesini azaltmak için kızak rayları görevi görüyordu" diye açıklıyor.
Deniz akrebinin bacaklarında bulunan alışılmadık dikenler muhtemelen gezintileri sırasında yükü yaymasını sağlıyordu.
Bilim insanları çalışmada, "Yükünü yaymak için Hibbertopterus'un tabanında (Laden) yürüme amacıyla kullandığı, diken uzantıları bulunan bacakları vardı ve telsonlarındaki (son karın segmenti) ventral omurgalar vücut sürüklenmesini azaltmak için kızak rayları işlevi görüyordu" diye yazdı.



Marvel'ın uyumsuzlarının hikayesi gişeyi kasıp kavuruyor

Marvel, martta yaptığı açıklamayla Thunderbolts*'un oyuncu kadrosunun büyük bölümünün 2026'da vizyona girecek Avengers: Doomsday'de de yer alacağını duyurmuştu (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Marvel, martta yaptığı açıklamayla Thunderbolts*'un oyuncu kadrosunun büyük bölümünün 2026'da vizyona girecek Avengers: Doomsday'de de yer alacağını duyurmuştu (Walt Disney Studios Motion Pictures)
TT

Marvel'ın uyumsuzlarının hikayesi gişeyi kasıp kavuruyor

Marvel, martta yaptığı açıklamayla Thunderbolts*'un oyuncu kadrosunun büyük bölümünün 2026'da vizyona girecek Avengers: Doomsday'de de yer alacağını duyurmuştu (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Marvel, martta yaptığı açıklamayla Thunderbolts*'un oyuncu kadrosunun büyük bölümünün 2026'da vizyona girecek Avengers: Doomsday'de de yer alacağını duyurmuştu (Walt Disney Studios Motion Pictures)

Thunderbolts*, bu hafta sonu da ABD gişe listelerinin zirvesindeki yerini koruyacak gibi görünüyor. Bu hafta büyük çaplı yeni bir film gösterime girmedi. Ancak gelecek hafta, meşhur korku serisinin son halkası Son Durak: Kan Bağı (Final Destination: Bloodlines) izleyiciyle buluşacak.

Marvel imzalı Thunderbolts*, cuma günü kasasına 9 milyon dolar daha ekledi. Disney'in hâlâ IMAX ve büyük format salonlarda gösterimde olan süper kahraman filmi, Kuzey Amerika'da halihazırda 100 milyon doları aşmış durumda. 

İlgiyi canlı tutabilecek mi?

Filmin hafta sonunu yaklaşık 35 milyon dolarla tamamlaması ve açılışına kıyasla yüzde 53'lük bir düşüş yaşaması öngörülüyor. Böylece Florence Pugh, Wyatt Russell ve Sebastian Stan'in başrollerini paylaştığı Marvel filmi, bugün itibarıyla 130 milyon doları aşmış olacak. Dünya çapındaki hasılatıysa 200 milyon dolara yaklaşıyor.

Tahminler gerçekleşse bile 180 milyon dolarlık yapım bütçesi ve yaklaşık 100 milyon dolarlık pazarlama gideriyle Thunderbolts*'un yaz sezonunun sert rekabeti içinde seyircinin ilgisini canlı tutması gerekecek.

Bu arada Ryan Coogler imzalı Günahkarlar (Sinners) da cuma günü hanesine 6,5 milyon dolar daha ekledi. Film, cumartesi günü itibarıyla ABD gişesinde 200 milyon dolarlık hasılatı geçerek son derece etkileyici bir başarıya imza attı. 

100 üzerinden 94 puanda

Bir grup uyumsuz ve dışlanmış karakterin hikayesini anlatan Thunderbolts*, hem izleyiciler hem de eleştirmenlerden büyük övgü almıştı. 4 bin 300'ü aşkın sinema salonunda vizyona giren film, Marvel evreninin daha az bilinen karakterlerini bir araya getiriyor. 

Film, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da yüzde 94'lük seyirci puanıyla Marvel Sinematik Evreni'ndeki başarılı yapımlardan biri oldu. 

Jake Schreier'ın yönettiği filmde Pugh, Russell ve Stan'in yanı sıra David Harbour, Lewis Pullman, Hannah John-Kamen, Olga Kurylenko ve Julia Louis-Dreyfus gibi isimler yer alıyor.

Independent Türkçe, Variety, Deadline