Soyu tükenen dodo kuşu yeniden canlandırılıyor

İlk dodo kuşunun 2028 yılından önce doğması bekleniyor. (Tribune Media)
İlk dodo kuşunun 2028 yılından önce doğması bekleniyor. (Tribune Media)
TT

Soyu tükenen dodo kuşu yeniden canlandırılıyor

İlk dodo kuşunun 2028 yılından önce doğması bekleniyor. (Tribune Media)
İlk dodo kuşunun 2028 yılından önce doğması bekleniyor. (Tribune Media)

Yaşayan son dodo kuşu, 1662'de Mauritius Adası’nda görüldü. Yapılan tahminler, insanların adayı istila etmek için getirdiği diğer canlılar nedeniyle kısa sürede neslinin tükeniği yönünde.  Ancak dodo kuşu, yaşayan en yakın akrabasından alınan bir gen sayesinde yeniden hayata dönebilir. Genetik alanında çalışmalar yürüten Colossal şirketi, söz konusu kuşu hayata döndürmek için gen düzenleme araçlarını kullanmayı planlıyor.
Bu bağlamda, biyoçeşitlilik kaybıyla mücadele etmek ve bozulacak olan ekosistemleri ve iklimleri eski haline getirmek amacıyla soyu tükenmiş hayvanları canlandırmak için teknolojiye kucak açan Colossal Biosciences'ın bilimsel danışmanı ve paleogenetikçi Beth Shapiro açıklamasında “Dodo, biz insanlar onun doğal ortamında hayatta kalmasını imkansız hale getirdiğimiz için nesli tükenen bir türün en iyi örneği” dedi.
Dallas merkezli şirket, iki yıl önce Kuzey Kutbu çalılarını ve ağaçlarını kontrol altında tutabilecek ve yabani otları gübreleyebilecek soğuğa dayanıklı bir mamut canlandırma planlarını duyurmuştu. Aynı zamanda nesli tükenmekten kurtarılan ve böylece Avustralya'daki ekosistemlerin 20’inci yüzyılın başlarına kadar dengede kalmasına yardımcı olan Tazmanya kaplanını da canlandırma planını açıklanmıştı.
Yeni kurulan Avian Genomics Group liderliğindeki dodo canlandırma çalışması, ikinci aşamada 150 milyon dolar fon aldı.


Son dodo kuşu 1662'de Mauritius'ta görüldü. (Tribune Media)

Genetik mühendisliği ve yardımcı üreme teknolojilerindeki devam eden çabalar, kuşu eski habitatına geri döndürmek için Mauritius hükümeti ile birlikte çalışmayı amaçlıyor.
Colossal CEO'su Ben Lamm’ın tahminlerine göre ilk dodo kuşu, yapay rahim kullanılarak 2028 yılında yaşama döndürülmesi hedeflenen dev mamut buzağısından önce doğacak.
Ben Lam açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Fillerin 22 aylık gebelik dönemine kıyasla çok daha kısa olan 30 günlük kuluçka süresi göz önüne alındığında, dodoyu mamuttan önce görmemiz çok muhtemel."
Dodo kuşu, adını Portekizce ‘aptal’ kelimesinden almış. Sömürgeciler, avcı insanlardan korkmadıkları için dalga geçtikleri kuşa bu ismi vermişler. Neslinin tükenmesindeki en önemli sebeplerden biri de Hint Okyanusu'nu keşfeden denizcilerin kendileriyle birlikte getirdikleri kedi, köpek ve domuzlara yem olmaları.
Dodo kuşu son kez, Hollandalı denizcilerin bu türü keşfettiği 1598'den sonra, 1662'de görüldü.



Stranger Things'de final alarmı: İkinci kısım hayal kırıklığı mı yarattı?

Ekran hayatına 2016'da başlayan 12 Emmy ödüllü Stranger Things, 1980'lerde geçiyor ve hayali bir Amerikan kasabasında yaşanan paranormal olayları konu alıyor (Netflix)
Ekran hayatına 2016'da başlayan 12 Emmy ödüllü Stranger Things, 1980'lerde geçiyor ve hayali bir Amerikan kasabasında yaşanan paranormal olayları konu alıyor (Netflix)
TT

Stranger Things'de final alarmı: İkinci kısım hayal kırıklığı mı yarattı?

Ekran hayatına 2016'da başlayan 12 Emmy ödüllü Stranger Things, 1980'lerde geçiyor ve hayali bir Amerikan kasabasında yaşanan paranormal olayları konu alıyor (Netflix)
Ekran hayatına 2016'da başlayan 12 Emmy ödüllü Stranger Things, 1980'lerde geçiyor ve hayali bir Amerikan kasabasında yaşanan paranormal olayları konu alıyor (Netflix)

Stranger Things hayranları, sevilen dizinin finalinin nasıl şekilleneceğini büyük bir merakla bekliyor.

Dizi, 2016'da izleyiciyle buluşur buluşmaz kısa sürede fenomene dönüştü. Duffer kardeşlerin yarattığı bilimkurgu dizisi, platform tarihinin en çok izlenen yapımlarından biri haline geldi ve sonraki 4 sezonunda da izlenme rekorları kırmayı sürdürdü.

Dizinin oyuncu kadrosunda Millie Bobby Brown, Noah Schnapp, Gaten Matarazzo, Finn Wolfhard, Sadie Sink, Winona Ryder ve David Harbour gibi isimler yer alıyor.

İki yıllık bekleyişin ardından, geçen ay dizinin 5. ve final sezonunun ilk bölümleri yayımlanmıştı. Metro'nun incelemesi bu bölümleri "bir başyapıt" diye nitelendirmişti.

26 Aralık'ta ise üç yeni bölüm daha izleyiciyle buluştu. İki saatlik büyük final bölümü ise 1 Ocak'ta yayımlanacak.

Son bölümleri izleyen bazı sadık hayranlar, dizinin yaratıcılarının beklentileri karşılayıp karşılamayacağını sorgulamaya başladı.

Yeni bölümler, Will Byers'ın (Noah Schnapp) yeni keşfettiği süper güçleriyle üç Demogorgon'u öldürmesinin hemen ardından başlıyor. Grup, bu kez Vecna'nın korumaya çalıştıkları 12 çocuğu kaçırmayı başardığı gerçeğiyle yüzleşmek zorunda kalıyor.

Hikaye ilerledikçe dizinin tüm dengelerini altüst eden çarpıcı bir sürpriz ortaya çıkıyor; bazı karakterler de ölümle burun buruna geliyor.

Ancak hem eleştirmenler hem de izleyiciler, ikinci kısmın beklentilerin gerisinde kaldığını düşünüyor.

"Aynı etkiyi yaratmıyor"

Metro'nun incelemesinde şu ifadeler yer alıyor:

İlk kısım aklımı başımdan aldı ve rahatlıkla 5 yıldız verdim. Üç yeni bölümü sürükleyici bulsam da ikinci kısım, aynı etkiyi yaratmıyor. Büyük final yerini bulursa, ortadaki bu küçük düşüş affedilebilir.

Guardian da benzer bir görüş dile getirdi:

Şu an itibarıyla finalin aşması gereken devasa bir yapılacaklar listesi var. Vecna yenilmeli. Çocuklar kurtarılmalı. Dünya kurtarılmalı. Tüm bunların sorumlusu olan kötü bilim insanları durdurulmalı. Ve bütün bunlar bittikten sonra, (yanlış saymadıysam) 17 karakter için inandırıcı ve duygusal kapanışlar yaratılmalı. Bu kadar kısa sürede bu kadar çok işi toparlamanın nasıl mümkün olacağı akıl almaz. Ama sonuçta daha tuhaf şeyler de yaşandı. Haftaya tekrar konuşalım.

Eleştiriler bununla da sınırlı kalmadı. The Standard ise şunları yazdı:

Finalin buna değeceğinden şüphe yok. Ancak bağlanması gereken bu kadar çok açık uç, bir türlü ölmeyen karakterler ve giderek kendi karmaşık mantığının ağırlığı altında ezilen bir hikayeyle zirveye giden yol hiç bu kadar uzun ve yavaş hissettirmemişti.

"Fazlasıyla sönük"

İzleyiciler de sosyal medyada benzer endişeleri dile getirdi.

Bir izleyici X'te "Stranger Things ikinci kısmı fazlasıyla sönük" yorumunu yaptı.

Başka bir hayran ise, "Bu sezon iyi değil. Hiçbir şeyin riski yok çünkü ana karakterlerden biri asla ölmeyecek" ifadelerini kullandı.

Bir başka izleyici de şunları paylaştı:

Stranger Things 5'le ilgili en büyük sorunum, beklentilerin aşırı yüksek olması ve cevaplanması gereken çok fazla soru bulunmasıydı... Bazı şeylere cevap aldık ama çok fazla dolgu vardı. Final, tatmin edici olmayacak gibi geliyor.

"Duygusal bir final olacak"

Final öncesinde Duffer Kardeşler, önceki sezonlardaki ölümler nedeniyle ana karakterlerden bazılarının da tehlikede olabileceğine dair hayran teorilerine yanıt verdi.

Ross Duffer, Today.com’a yaptığı açıklamada,"Ah dostum... Onlara ne derdim bilmiyorum" diyerek ekledi:

Evet, pek çok açıdan duygusal bir final olacak ama fazla bir şey söylemek istemiyorum.

Şu ana kadar ikinci kısmın sonunda hiçbir ana karakter ölmedi. Bu durum da birçok izleyicide, Vecna'yla yapılacak son savaşta kanlı bir hesaplaşma yaşanabileceği beklentisini doğurdu.

Ross Duffer bu konuda, "İnsanların finale girerken kendilerini hazırlamalarını istiyorum" diyerek ekledi:

Game of Thrones'taki Kızıl Düğün durumu olmayacak. 8 karakteri birden silmeyeceğiz.

Matt Duffer da hiçbir şeyin "şok etkisi yaratmak" için yapılmadığını vurguladı.

Independent Türkçe, Metro, Today, Guardian, The Standard


Bayeux İşlemesi'ne 800 milyon sterlinlik sigorta

Bayeux İşlemesi'nin 11. yüzyılda İngiltere'de yapıldığı tahmin edilse de arkasında hangi sanatçının olduğu bilinmiyor (AP)
Bayeux İşlemesi'nin 11. yüzyılda İngiltere'de yapıldığı tahmin edilse de arkasında hangi sanatçının olduğu bilinmiyor (AP)
TT

Bayeux İşlemesi'ne 800 milyon sterlinlik sigorta

Bayeux İşlemesi'nin 11. yüzyılda İngiltere'de yapıldığı tahmin edilse de arkasında hangi sanatçının olduğu bilinmiyor (AP)
Bayeux İşlemesi'nin 11. yüzyılda İngiltere'de yapıldığı tahmin edilse de arkasında hangi sanatçının olduğu bilinmiyor (AP)

1066'da Normanların İngiltere'yi fethinin tasvir edildiği Bayeux İşlemesi, yapımının üzerinden 900 yılı aşkın bir süre geçmişken ilk kez Birleşik Krallık'ya sergilenecek. 

Yaklaşık 70 metre uzunluğundaki kumaş, British Museum'da 2026'da sanatseverlerle buluşacak. 

Bayeux Müzesi'nin tadilata alınmasıyla birlikte Bayeux İşlemesi, Eylül 2026 - Temmuz 2027'de Londra'da olacak.

Financial Times, Birleşik Krallık Hazine Bakanlığı'nın eserin hasar görmesi riskine karşı 800 milyon sterlinlik (yaklaşık 46,3 milyar TL) sigorta yapacağını bildirdi. 

BBC bu iddiayı resmi makamlara sorduğunda herhangi bir itirazla karşılaşmadı. 

Fransa ve Birleşik Krallık yönetimleri anlaşsa da Bayeux İşlemesi'nin nakli pek çok sanat uzmanının tepkisini çekiyor: Eserin nakil sırasında büyük zarar görebilecek kadar hassas olduğu öne sürülüyor. 

Fransız yetkililerse bu iddiaları reddediyor. 

Temmuzda yapılan anlaşmayla Bayeux İşlemesi'ne karşı British Museum da Fransa'ya bazı eserleri ödünç verecek. 

58 sahne, 626 karakter ve 202 atın resmedildiği bu dev eser, Normandiya Dükü William'ın İngiltere tahtını Harold Godwinson'dan almasını işliyor. 

Fatih William diye de bilinen lideri, İngiltere'nin ilk Norman kralı olmuştu. 

dfvbghn
İşleme üzerindeki yazılar Latince (AP)

İşlemenin Fatih William'ın üvey kardeşi Bayeux Piskoposu Odo tarafından yaptırıldığı ve eserle 1077'de Fransız komünü Bayeux'de yaptırılan katedralin süslendiği tahmin ediliyor. 

Eser, yalnızca iki kere Bayeux'den çıkarıldı. 

Birinde Bayeux İşlemesi'ni Napoleon Bonaparte Paris'teki Louvre Müzesi'nde 1803-1804'te sergiletti. 

Diğeri de 1944 sonlarında II. Dünya Savaşı sürerken yine Louvre Müzesi'nde oldu. 

1983'ten beri Bayeux Müzesi'nde sergilenen eseri 15 milyon aşkın ziyaretçi gördü. 

Independent Türkçe, BBC, Guardian, AP


Ricky Gervais, şakası yapılabilen tek bir şey kaldığını söylüyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Ricky Gervais, şakası yapılabilen tek bir şey kaldığını söylüyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Ricky Gervais, komedyenlerin tepkiyle karşılaşmadan hakkında espri yapabileceği tek grubun işçi sınıfı olduğunu iddia etti.

Efsanevi sitcom The Office'in yaratıcısı olan yıldız, artık dezavantajlı kişileri hedef alan şakalar yapmadığını ve geçmişe dönebilseydi farklı şeyler yapacağını da açıkladı.

Gervais, Radio 4'un "This Cultural Life" programının yakında yayımlanacak bölümünde komedinin mevcut durumuna değinerek şunları söyledi:

İnsanlar çoğu güç mücadelesini anlıyor. Irkçılığın, homofobinin ve kadın düşmanlığının neden yanlış olduğunu anlıyor ancak işçi sınıfı hakkında çok aşağılayıcı davranıyorlar.

Reading'de işçi sınıfı ebeveynler tarafından büyütülen komedyen, "hiçbir tepki almadan alay konusu yapılabilecek tek şey bu gibi görünüyor" dedi.

Gervais ayrıca, zaman değiştiği için dezavantajlı kişiler hakkında şaka yapmaktan kaçınacağını ancak pişmanlık duymadığını da belirtti.

Kendi döneminizin bir ürünüsünüz ve bu dönemin insanlarına hitap ediyorsunuz. Bazı şeylere tetikleyici uyarılar koyardım ama geri dönüp yaptıklarımı değiştirmezdim. Pişman olduğum bir şey var mı? Hayır. Şimdi farklı şeyler yapar mıydım? Muhtemelen.

Gervais'in yeni stand-up gösterisi Mortality, Netflix'te salı günü (30 Aralık) yayımlanacak. Bu, Gervais'in SuperNature adlı özel gösterisinde trans bireyler hakkında yaptığı şakalar nedeniyle büyük tepkiyle karşılaşmasından üç yıl sonra geliyor.

dfrgt
Ricky Gervais yeni Netflix stand-up gösterisiyle geri dönüyor (Netflix)

LGBTQ+ savunuculuk örgütü GLAAD, Gervais'in açıklamalarını "şaka kisvesi altındaki tehlikeli, trans karşıtı söylemler" diye nitelemişti.

Komedyen, büyük tepkinin ardından "tabu konular" hakkında şaka yapma hakkını savunmuş ve komedinin izleyicileri rahatsız etmesi gerektiğini öne sürmüştü.

The One Show'da, "Seyirciyi bir anlığına bile olsa daha önce hiç gitmediği bir yere götürmek istiyorum" demişti.

En büyük rahatsızlık, insanların şakanın konusunu asıl hedefle karıştırmasından kaynaklanıyor. Şöyle oluyor, ‘Ne diyecek?’ diye düşünüyorlar. Ben şakayı anlatıyorum. Oh be. Gülüyorlar. Paraşütle atlamak gibi. Korkutucu ama sonra yere iniyorum ve her şey yolunda olduğunu görüyorum. Ve bence komedinin amacı da bu, bizi tabu konuların üzerinden geçirmek. Artık korkutucu değiller. Bu yüzden her türlü konuyla uğraşıyorum.

Mayıs 2025'te Hollywood Şöhretler Kaldırımı'nda yıldızla onurlandırılırken Gervais, iptal kültürüne karşı bir zafer kazandığını iddia etmişti.

Los Angeles sokaklarında toplanan kalabalığa şöyle dedi:

İptal kültürünün tuhaf yıllarını yaşadık. İnsanlar size neye gülebileceğinizi ve neye gülemeyeceğinizi veya ne hakkında konuşamayacağınızı söylüyordu ama biz karşı koyduk ve bir dahaki sefere kadar kazandık.

Independent Türkçe