Libya’da UBH’den orduyu birleştirme girişimi

İsviçre’deki İnsani Diyalog Merkezi, Cenevre 2’yi düzenlediğini yalanladı

El-Cemil şehrinde düzenlenen UBH Bakanlar Kurulu toplantısından bir kare (UBH)
El-Cemil şehrinde düzenlenen UBH Bakanlar Kurulu toplantısından bir kare (UBH)
TT

Libya’da UBH’den orduyu birleştirme girişimi

El-Cemil şehrinde düzenlenen UBH Bakanlar Kurulu toplantısından bir kare (UBH)
El-Cemil şehrinde düzenlenen UBH Bakanlar Kurulu toplantısından bir kare (UBH)

Libya basını dün, Abdulhamid el-Dibeybe’nin başbakanı olduğu geçici Ulusal Birlik Hükümeti’ne (UBH) bağlı güçlerin Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad'ın önümüzdeki hafta başlarında Libya Ulusal Ordusu Genelkurmay Başkanı Abdurrezzak en-Nazuri ile ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde orduyu birleştirme amaçlı görüşmelere başlamasının beklendiğini bildirdi. Haddad’ın, görüşmeler için Bingazi’yi ziyaret edecek olması bir ilki temsil ediyor.
Haddad, salı akşamı Müşterek Kuvvetler, Harekat Destek Bölümü ve Libya’daki İtalya Misyonu komutanlarının da katılımıyla İtalyan bir askeri heyet ile görüştüğünü açıklamıştı. Hadddad’ın açıklamasına göre görüşmede iki taraf arasında denizcilik ve hava sektörlerinde ortak iş birliği yolları ele alınırken çeşitli alanlarda eğitim ve iş birliğine övgüde bulunuldu, ortak koordinasyonun önemi vurgulandı.
Öte İsviçre’deki İnsani Diyalog Merkezi (HD), Libya krizinin çözümü için iki yıl önce düzenlenen Cenevre 1 forumuna benzer bir Cenevre 2 forumunu düzenleme niyetinde olduğuna dair iddiaları yalanladı.
Kendisini merkezi İsviçre'de bulunan uluslararası kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak tanıtan HD’nin Basın Sorumlusu John O'Callaghan, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, HD’nin Libya'da yeni bir siyasi forum düzenleyeceğine dair iddiaların gerçeği yansıtmadığını söyledi.
HD Kuzey Afrika ve Ortadoğu Bölümü kıdemli danışmanı Umayya ed-Sıddık da yeni bir forum düzenlenmesine ilişkin iddiaların tamamen gerçek dışı olduğunu belirtti. Şarku'l Avsat'a konuşan Sıddık, bu söylentileri tekrar tekrar yaymanın amacının ya Libyalıların nabzını yoklamak ya da dikkatleri başka yöne çekmek olabileceğini ve bildikleri kadarıyla böyle bir niyetlerinin olmadığını ifade etti. Kimliğinin açıklanmaması şartıyla konuşan HD’den bir yetkili de HD’nin yaklaşık iki yıl önce Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde düzenlenen Cenevre 1 forumuna benzer şekilde Libya'da diyalog için yeni bir siyasi forum düzenleme niyetinde olduğunu düşünmediğini belirtti. Yetkili, “Bunlar sorumsuzca ortaya atılmış fikirler ve bunları tartışmayacağız” dedi.
Libya basınında yer alan haberlerde HD’nin ülkenin işlerini yürütecek ve seçimlerin yapılacağı iki yıllık bir süreci yönetecek bir Başkanlık Konseyi ve yeni bir hükümet seçimi yapılması konusunda istişarelerde bulunmak amacıyla Libya'nın önde gelen isimleri ile sivil toplum kuruluşlarından 90 akil insanın yer aldığı bir heyet kurmayı düşündüğü belirtilmişti.
Öte yandan UBH Başbakanı, dün hükümetinin ilk kez el-Cemil kentinde yaptığı Bakanlar Kurulu toplantısı vesilesiyle 2008 yılında İtalya ile imzalanan petrol anlaşmasını yeniden yürürlüğe girmesinden ötürü Libya halkını tebrik etti.
Dibeybe, açıklamasında şunları söyledi:
“Bizim yaptığımız, bunca yıldır ertelenen anlaşmayı yeniden hayata geçirmekti. Doğalgaz alanında ve tüm petrol sahalarında projeleri eski haline getirmeye ihtiyacımız var. Biz de ülkenin çeyrek asırdır görmediği sekiz milyar dolarlık yatırımları Libya'ya aktaracak bu projeye yeniden hayat vererek Libya'nın bu alandaki imkanlarını kurtarmak zorundaydık.”

DYK’dan üst düzey makamlara aday isimlere dair açıklama
Devlet Yüksek Konseyi (DYK) sosyal medya sitesi Facebook'taki resmi sayfası aracılığıyla Denetim Bürosu Başkanlığı, Yüksek Seçim Komisyonu Başkanlığı, Libya Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı, İdari Kontrol Dairesi Başkanlığı ve Yolsuzlukla Mücadele Ulusal Otoritesi Başkanlığı gibi üst düzey makamlara aday isimlerden bahsetmeye başladı. DYK Birinci Yardımcısı Naci Muhtar, üst düzey makamlar dosyasının tamamlanması için bir takvim olduğu iddialarını yalanlarken konunun, DYK ile Temsilciler Meclisi (TM) arasında söz konusu makamlara aday isimleri seçme adımlarının atılması için kurulacak koordinasyonla ilgili olduğuna işaret etti.

Almanya'nın Trablus Büyükelçisi ile Hafter görüştü
Almanya'nın Trablus Büyükelçisi Michael Ohnmacht, yaptığı açıklamada, Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanı Mareşal Halife Hafter ile Bingazi'de yaptıkları son görüşmede, Libya’yı içinde bulunduğu krizden çıkarmak için siyasi bir çözüm yollarını ele aldıklarını söyledi.  Ohnmacht, görüşmede ayrıca BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Bathiliy’nin çabalarını destekleme konusunda fikir birliğine vardıklarını da sözlerine ekledi.
Diğer taraftan Büyükelçi Ohnmacht, Bingazi Belediye Başkanı Sakr Amran Bucevari ile Alman Uluslararası İşbirliği Kurumu’nun (GİZ) yerel yönetim programları, gelişen ve modernleşen belediyeler ve idari gelişme ile ilgili yürüttüğü çalışmaların yanı sıra Alman şirketlerin ülkenin yeniden yapılanmasında rol almasının önemi ve Bingazi’deki çalışmalarına geri dönmelerini engelleyen zorluklara değindikleri bir görüşme gerçekleştirdi.



Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
TT

Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)

Hamas, bugün (pazar) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi üzerinde her türlü vesayet ve manda uygulamasını reddettiğini duyurdu. Hareket, yayımladığı bildiride, “Gazze’ye yönelik her türlü vesayet ve mandayı reddediyoruz. İşgal altındaki topraklarımızın herhangi bir karışı üzerinde de vesayeti kabul etmiyoruz; zorla yerinden etme girişimleri ve Gazze’nin yeniden mühendisliğine yönelik çabalarla uyumlu adımlara karşı uyarıyoruz” ifadelerini kullandı.

Açıklamada, “Ulusal birliğin sağlanması ve ulusal uzlaşı inşa edilmesi için seferber olunması, işgalin ve onu destekleyenlerin planlarıyla yüzleşmenin tek yoludur” denildi.

Hamas, arabuluculara ve ABD yönetimine de çağrıda bulunarak, İsrail’e baskı yapılmasını, anlaşmanın maddelerini uygulamaya zorlanmasını ve anlaşmaya yönelik süregelen ve sistematik ihlallerinin kınanmasını talep etti.

gth
Trump'ın planına göre Gazze'den çekilmenin aşamalarını gösteren harita (Beyaz Saray)

Öte yandan dün İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi hedefleyen planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalıştığını ve çok uluslu uluslararası bir gücün gelecek aydan itibaren Gazze’de göreve başlamasının planlandığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kurumu’ndan (Kan 11) aktardığı habere göre Amerikalı yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

ABD planına göre, barış komitesinin başkanlığını Birleşmiş Milletler’in eski Orta Doğu Özel Temsilcisi Nikolay Mladenov’un üstlenmesi, Gazze’de konuşlandırılması öngörülen uluslararası gücün komutasının ise bir ABD’li general tarafından yürütülmesi öngörülüyor.

Amerikalı yetkililere göre söz konusu gücün; güvenlik istikrarının korunması, geçiş sürecinin güvence altına alınması ve askeri operasyonların durmasının ardından Gazze’de yeni siyasi ve idari düzenlemelere zemin hazırlanması gibi görevler üstlenmesi planlanıyor.


İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
TT

İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)

Lübnanlı Esirler ve Serbest Bırakılan Tutukluların Temsilciler Komitesi, İsrail tarafından tutulan Lübnanlı esirler dosyasını aktif hale getirilmesi, siyasi ve diplomatik önceliklerin en başına yerleştirmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı, aralarında on yıllardır tutuklu bulunan 3 kişi de olmak üzere 23 Lübnanlı esirin yanı sıra son savaş sırasında ve sonrasında tutuklanan yeni esirler ve akıbeti hala bilinmeyen 42 kayıp kişi dikkate alınarak yapıldı.

Bu, ilgili makam tarafından Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Avn'a gönderilen resmi bir muhtıra ile dile getirildi. Bu konuda diplomatik, hukuki ve insani yardım da dahil olmak üzere kapsamlı bir ulusal yaklaşımın benimsenmesi ve yetkili uluslararası kurumlar aracılığıyla uluslararasılaştırılması çağrısında bulunuldu.

On yıllardır tutsaklar

Muhtıraya göre, üç Lübnanlı tutsak savaş öncesinden beri İsrail tarafından tutuluyor; biri 1978'den beri, ikincisi 1981'den beri ve üçüncüsü 2005'ten beri. Buna karşılık, son aşamada belgelenen tutsak sayısı 20 yeni tutsağa yükseldi; bunların 11'i Ekim 2024'teki askeri çatışma sırasında, 9'u ise Kasım 2024'teki büyük savaşın sona ermesinden sonra yakalanan sivillerdi.

Komisyon, yeni tutsakların, askeri operasyonlar bağlamı dışında ve bazı durumlarda doğrudan yaralanmaların ardından, balıkçılar, çobanlar, işçiler ve bir belediye polis memurunun dahil olduğu ayrı olaylarda kaçırıldığını belirtti.

d
Beyrut şehir merkezindeki ESCWA binasının önünde İsrail tarafından gözaltına alınan Lübnanlı tutukluların fotoğrafları sergileniyor (EPA)

Muhtırada ayrıca, aralarında öldürülenlerin de bulunduğu 42 kişinin kayıp olduğu ve İsrail'in Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile herhangi bir iş birliği yapmaması nedeniyle cesetlerinin İsrail tarafından tutulup tutulmadığının bugüne kadar bilinmediği ifade edildi.

İhlal iddiaları ve harekete geçme talepleri

Komisyon, İsrail'i Uluslararası Kızılhaç ile iş birliği yapmayı reddetmeye devam etmekle, mahkumları ziyaret etmeyi engellemekle veya durumları hakkında bilgi vermeyi önlemekle suçladı. Son zamanlarda serbest bırakılan Filistinli mahkumların ifadelerine dayanarak, Lübnanlı mahkumların fiziksel ve psikolojik işkenceye, yiyecek ve sudan mahrum bırakılmaya, kasıtlı tıbbi ihmale ve özellikle yaralı olanlar için aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını vurguladı.

sdgt
İsrail tarafından esir tutulan Lübnanlı mahkumların akrabaları ve aileleri, Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenleyerek fotoğraflarını sergilediler (EPA)

Komisyon, Cumhurbaşkanlığı ve hükümete, yemin konuşmasında ve bakanlar açıklamasında belirtilen, tutuklular meselesinin ulusal bir öncelik olarak ele alınması yönündeki hususun, Dışişleri Bakanlığı tarafından Arap ve uluslararası düzeylerde, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile koordinasyon içinde, ilgili Birleşmiş Milletler mekanizmalarından yararlanılarak ve dosyayı takip edecek bağımsız bir ulusal komite kurularak derhal hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.


Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
TT

Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)

Hizbullah, uluslararası ve yerel yaptırımlardan ve kapatılması yönündeki baskılardan kaçmak için, Karz-ı Hasen Vakfı adlı mali kolunu parçalara ayırmaya başladı. Bu amaçla, Karz-ı Hasen’in eskiden güvendiği altın teminatına alternatif olarak, taksitler halinde altın satışı yapan bir kurum kurdu; bu girişim "yasal konumlandırma politikası" olarak görülüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan finans kaynakları, bu önlemin ABD Hazine Bakanlığı'nı tatmin etmesinin pek olası olmadığını, Bakanlığın Lübnan'dan kurumu kapatmasını ve para sektöründeki kontrolsüz faaliyetlere son vermesini talep ettiğini belirtti. Kaynaklar, "Temel sorun devam ettiği sürece, şekli değiştirmek Amerikalıları tatmin etmeyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu sırada, Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin güneyinde, Lübnan ve İsrail orduları arasında dolaylı bir çatışma yaşandı. İsrail, Lübnan ordusunun sabah saatlerinde arama yaptığı bir bina için tahliye uyarısı verdi. İletişim sayesinde bombardıman "geçici olarak" durduruldu, ancak ordu binayı tekrar aradı ve içinde herhangi bir silah bulamadı.