Kanada, Çin'den kaçan 10 bin Uygur göçmene kapılarını açtı

"Uygur halkına yönelik insan hakları ihlallerini kabul etmediğimizin açık bir işareti"

Türkiye'deki Uygurlar, Pekin yönetimine karşı İstanbul'da da protestolar düzenlemişti (Reuters)
Türkiye'deki Uygurlar, Pekin yönetimine karşı İstanbul'da da protestolar düzenlemişti (Reuters)
TT

Kanada, Çin'den kaçan 10 bin Uygur göçmene kapılarını açtı

Türkiye'deki Uygurlar, Pekin yönetimine karşı İstanbul'da da protestolar düzenlemişti (Reuters)
Türkiye'deki Uygurlar, Pekin yönetimine karşı İstanbul'da da protestolar düzenlemişti (Reuters)

Kanada, Çin'den kaçan 10 bin Uygur göçmenin ülkeye alınmasını kararlaştırdı.
Başbakan Justin Trudeau'nun lideri olduğu Kanada Liberal Partisi'nden parlamenter Sameer Zuberi'nin oylamaya sunduğu teklif, Avam Kamarası'nda çarşamba günü düzenlenen oturumda oybirliğiyle kabul edildi.
Zuberi, kararın bağlayıcı olmadığına dikkat çekerken, Trudeau ve kabinesinin de lehte oy kullanmasının hükümetin buna açıkça destek verdiğini gösterdiğini söyledi.
Teklif, Çin'den kaçan ve Pekin yönetimi tarafından ülkeye dönmeye zorlanan 10 bin Uygur göçmenin, 2024 itibarıyla Kanada'daki farklı bölgelere yerleştirilmesini öngörüyor.
Parlamenter, oylamanın ardından yaptığı açıklamada "Bu, Uygur halkına yönelik insan hakları ihlallerini kabul etmediğimizin açık bir işareti" dedi.
Kanada, Çin'in Uygur Müslümanlarına yönelik politikalarını Şubat 2021'de "soykırım" diye nitelemişti.
"Yeniden eğitim kampları"
Çin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde zorla çalıştırma, işkence ve "yeniden eğitim kampı" adı altında alıkoyma suçlamalarıyla karşı karşıya.
İnsan hakları örgütleri, bölgedeki yaklaşık 1 milyon kişinin zorla toplama kamplarına ve hapishanelere yerleştirildiğini öne sürüyor. ABD de Uygurlara yönelik muameleyi "soykırım" olarak niteliyor.
Pekin yönetimiyse iddiaların gerçeği yansıtmadığını savunuyor.
Öte yandan ABD merkezli mobil güvenlik şirketi Lookout, Pekin destekli bir hacker grubunun Android yazılımı görünümlü casus uygulamalarla Uygur Müslümanlarını takip ettiğini öne sürmüştü. Grubun, Afganistan ve Türkiye'deki Uygurları da hedef aldığı savunulmuştu.
Çin ise siber saldırı ve takip iddialarını defalarca yalanlamıştı.
Independent Türkçe, Guardian, BNN Bloomberg



Hong Kong'da tartışma yaratan öneri: "Yönetimin karalanması yasaklansın"

Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)
Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)
TT

Hong Kong'da tartışma yaratan öneri: "Yönetimin karalanması yasaklansın"

Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)
Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)

Shweta Sharma Muhabir 

Hong Kong'un yasama meclisi, milletvekillerinin yönetimi "karalamasını" yasaklayacak ve Pekin'in kent üzerindeki genel kontrolüne "samimi destek" verilmesini zorunlu kılacak bir dizi yeni etik kural teklif etti.

Sadakati sağlamayı amaçlayan kurallar, bunların ihlali durumunda uzaklaştırmalar ve maaş kesintilerini de içeren 5 aşamalı bir ceza sistemi öngörüyor.

Hong Kong Yasama Konseyi'ne (LegCo) bu hafta sunulan yeni etik kuralların, Meclis Komitesi tarafından incelendikten sonra bir sonraki yasama döneminin başında yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Belgeye göre milletvekillerinin görevlerini yerine getirirken "Baş Yönetici'ye" ve Özel İdari Bölge (ÖİB) yönetimine "samimi destek" vermeleri ve yapıcı bir tutum sergilemeleri gerekiyor.

Metinde "Baş Yönetici'nin ve ÖİB yönetiminin görevlerindeki güvenilirliğini kasten karalamamalı; yürütmenin liderliğindeki yönetimin etkinliğini isteyerek zayıflatmamalı ya da baltalamamalılar" diye ekleniyor.

Ayrıca yalnızca Pekin'e ve Çin Komünist Partisi'ne (ÇKP) sadık kişilerin Hong Kong'da kamu görevi üstlenebileceği yönündeki emirlere atıfta bulunarak "Hong Kong'u vatanseverlerin yönetmesi" ilkesinin kapsamlı bir şekilde hayata geçirilmesi çağrısında bulunuyor.

Hong Kong Free Press'e göre LegCo Başkanı Andrew Leung, kuralların milletvekillerinin konuşmasını engellemeyeceğini söyledi ancak "kırmızı çizgiyi aşmamaları" gerektiğine dair onları uyardı.

LegCo yeni kuralları uygulamak için Üyelerin Menfaatleri Komitesi'nin rolünü genişleterek adını "Yasama Konseyi Denetleme Komitesi" olarak değiştirmeyi önerdi.

Yeniden yapılandırılan bu organ, milletvekilleri hakkındaki şikayetleri soruşturma ve disiplin cezaları uygulama yetkisine sahip olacak.

Gözlemciler bu etik kuralların, 2020'de çıkarılan ulusal güvenlik yasasından bu yana siyasi muhalefet üzerindeki denetimi sıkılaştırmak ve yalnızca Pekin yanlısı "vatanseverlerin" Hong Kong'u yönetmesini sağlamak amacıyla yürütülen daha geniş kapsamlı bir baskının parçası olduğunu belirtiyor.

Çin anakarasına sınır dışı edilmeleri öngören bir yasa tasarısına tepki olarak 2019'da patlak veren hükümet karşıtı kitlesel protestoların aylarca sürmesinin ardından Pekin, Haziran 2020'de ulusal güvenlik yasasını yürürlüğe koyarak muhalefeti etkin bir şekilde susturdu.

O zamandan beri, önde gelen birçok aktivist ya yargılanıyor ya hapse atılıyor, demokrasi yanlısı medya kuruluşları kapatılıyor ve sivil toplum örgütleri dağılıyor veya faaliyetlerini gizlice sürdüyor.

Mart 2021'de Pekin, Hong Kong'u yalnızca "vatanseverlerin" yönetebilmesini sağlamayı amaçlayan bir yasa çıkardı.

Bu reformla yasama meclisindeki demokratik temsil azaldı, seçimlere daha sıkı denetim geldi ve adayları değerlendirmek için Pekin yanlısı bir inceleme komitesi kuruldu.

Hong Kong yönetimi bu değişikliğin kentin istikrarını ve refahını koruyacağını iddia etse de demokrasi yanlısı adayların seçime girmesini fiilen engellediği için uluslararası kamuoyundan geniş çapta eleştiriye maruz kaldı.

 Independent Türkçe, independent.co.uk/asia