Verileri analiz eden program, Kovid-19 hastalarının iyileşme şanslarını tahmin ediyor

Program, kan plazmasındaki immünoloji ve beslenme göstergelerini ölçüyor

Çalışma kapsamında katılımcılarından birinden kan örneği alınırken (Murdoch Üniversitesi)
Çalışma kapsamında katılımcılarından birinden kan örneği alınırken (Murdoch Üniversitesi)
TT

Verileri analiz eden program, Kovid-19 hastalarının iyileşme şanslarını tahmin ediyor

Çalışma kapsamında katılımcılarından birinden kan örneği alınırken (Murdoch Üniversitesi)
Çalışma kapsamında katılımcılarından birinden kan örneği alınırken (Murdoch Üniversitesi)

İngiliz-Avustralyalı bir araştırma ekibi, vücudun yeni tip koronavirüse (Kovid-19) nasıl tepki verdiğini ortaya çıkarmak için enfekte insanların biyoloji ve biyokimya belirtilerini ayrıntılı bir şekilde gözlemledi. Ekip hastaların bireysel iyileşme şanslarını ölçmek için tahmine dayalı bir model oluşturdu. Araştırmada, enfeksiyondan sonraki bir yıla varan bir sürede 215 hastada hastalığın seyri takip edildi. Araştırmacılar, aşılanmamış hastaların hastalıktan tamamen kurtulma olasılıklarını öngörmek için bir dizi bağışıklık sistemi hücresini ve kan plazmasındaki metabolik parametreleri ölçtü ve hastaların iyileşme şanslarını tahmin etmek üzere girilen verileri analiz eden bir bilgisayar programını geliştirdi.
Bu keşif, Cambridge Üniversitesi’nden araştırmacılar Hélène Ruffieux ve Christoph Hess ile Cambridge Terapötik İmmünoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü ve Avustralya’nın Murdoch Üniversitesi işbirliğinde üç yıllık bir ortaklığın sonucunda geldi. Çalışmanın ayrıntıları Salı günü Nature Immunology dergisinde yayınlandı.
Cambridge Üniversitesi Sağlık Bilimleri Rektör Yardımcısı Jeremy Nicholson, çalışmanın yayınlanması ile eş zamanlı olarak üniversitenin internet sitesinde yayınlanan bir raporda “Keşif, güçlü teknolojiler ve etkili bir klinik iş birliği bir araya geldiğinde mümkün olan başarıyı gösteriyor. Birleşik Krallık’taki Cambridge Üniversitesi’ne bağlı Addenbrookes Hastanesi’nden çok iyi toplanmış ve derlenmiş hasta kan örneklerinden yararlandık. Son model teknolojilerimizle birleştirerek hastalığın ilerlemesi ve sonuçlarının görüşmemiş derecede ayrıntılı bireysel haritasını oluşturduk” dedi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, Nicholson “Araştırma, hastalığın şiddet ve kalıcılık açısından büyük değişiklik gösteren birçok yeni özelliğine ışık tutuyor. Daha da önemlisi, bağışıklık sistemi ile kan metabolik göstergeleri arasındaki etkileşim, bireylerin nasıl farklılık gösterdiğine ve bu varyasyonun uzun süreli Kovid-19 hatta ölüm dahil olmak üzere sonuçları nasıl etkilediğine dair derinlemesine bir vizyon sunuyor” ifadelerini kullandı. Ayrıca “Endişe verici olan bulgu, uzun vadeli hastalık seyrinin, enfeksiyon sırasında çok erken bir aşamada belirlenmiş gibi görünmesi oldu. Bu durum, aşılanmamış hastalar için (çalışmadaki tüm hastalar aşısızdı), hastalığın uzun vadeli olumsuz sonuçlarını hafifletmek için acil önlemler alınması gerektiği anlamına geliyor” dedi. Nicholson, “Bir sonraki görevimiz, bu modeli ideal olarak tek bir analitik araç kullanılarak hızla ölçülebilen parametrelere indirgeyerek işlevsel hale getirmek ve şu anda bunu üzerine çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Cambridge Terapötik İmmünoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü’nden Julien Wist “Keşif, Kovid-19’un enflamatuar etkilerinin bir sonucu olarak bozulan, belirli amino asitler ve lipoproteinlerin neden olduğu farklı tipte bağışıklık hücresi sayılarının ve metabolik yolların önemini vurguluyor” dedi. Wist,  “Verileri ve Cambridge ile geliştirilen matematiksel modeli yayınladık. Şu anda yalnızca araştırma amaçlı ve farklı parametrelerin nasıl etkileşime girdiğini incelemek isteyen herkes tarafından çevrimiçi olarak kullanılabilir” dedi.
El-Ezher Üniversitesi’nde viroloji profesörü olan Muhammed Nadi, “Üç yıllık salgının ardından, Kovid-19 hastalığı hakkında çok şey öğrendik, ancak hastalıktan iyileşme derecelerinde bireyler arasındaki farklılıklar da dahil olmak üzere hala anlamadığımız şeyler var” dedi. Nadi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Bu tür keşiflerin, bazı kişilerde hastalığı hafifletmek için alınabilecek klinik kararlar dikkate alınarak, karmaşık hastalık sürecini anlamaya yardımcı olacağını düşünüyorum” açıklamasında bulundu.



Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
TT

Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)

Farelerde Parkinson hastalığının erken belirtilerini keşfeden Çinli bilim insanları, bu zayıflatıcı hastalığın insanlarda çok daha erken teşhis edilmesini sağlayabilecek bir ilerleme kaydetti.

Çin Bilimler Akademisi'nden araştırmacılar, farelerde belirli bir tür orta beyin dopamin (DA) nöronlarının kaybıyla ortaya çıkan şaha kalkma, yürüme ve kamburlaşma gibi davranışların Parkinson hastalığıyla bağlantılı olduğunu buldu.

Parkinson'un bilinen en erken belirtileri arasında ağrı, kaygı, denge sorunları, sertlik, koku kaybı, uyku sorunları ve depresyon sayılabilir.

Titreme, el yazısında değişiklikler ve mimiklerde azalma gibi diğer belirtiler daha sonra hastalık ilerledikçe ortaya çıkar.

Yavaş yavaş, hastalar ciddi hareket sorunları yaşayabilir ve bu durum, erken teşhis ve tedavinin önemini vurgular.

Şimdiye kadar araştırmalar çoğunlukla DA nöronlarının ruh hali düzenleme ve ödül mekanizmalarındaki işlevlerine odaklandı.

Orta beyin bölgelerinde substantia nigra pars compacta (SNc) ve ventral tegmental alanda (VTA) bulunan bu sinir hücreleri, hareket, duygu ve ödül işlemenin düzenlenmesi için gerekli.

Ancak bilim insanları, DA nöronlarının daha ince ve spontane davranışlardaki rollerinin tam olarak anlaşılamadığını söylüyor.

Son çalışmada araştırmacılar, şaha kalkma ve kamburlaşma gibi davranışların bir tür SNc DA nöronunun kaybıyla ilişkili olduğunu ancak VTA'dakilerin olmadığını keşfetti.

Çalışmaya göre, bu ince davranışlar SNc DA nöron kaybının önemli göstergeleri olabilir ve Parkinson'a dair anlayışımızı geliştirebilir.

Bilim insanları, dopamin nöronlarının tükendiği iki fare modelinin hareketlerini incelemek için gelişmiş bir yapay zeka davranış analiz sistemi kullandı.

Araştırmacılar bu yaklaşımla, geleneksel yöntemlerin gözden kaçırabileceği ayrıntılı ve incelikli davranış özelliklerini yakalayabildi.

Çalışma, PD modelinde, VTA'da değil ama SNc'de DA nöronlarının kaybıyla doğrudan ilişkili olan şaha kalkma ve kamburlaşma davranışlarında azalmalar olduğunu ortaya koydu.

Fare modellerinde tırmanma diye adlandırılan ve tırmanmaya benzeyen bir başka davranışın da ortabeynin SNc bölgesindeki DA nöronlarının kaybıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu bulundu.

Bilim insanları, bulguların Parkinson hastalığının ilerleyişinin izlenmesinde potansiyel davranışsal göstergeler olarak kamburlaşma davranışının izlenmesi ihtiyacının altını çizdiğini söylüyor.

Çin Bilimler Akademisi'nden çalışmanın yazarı Xuemei Liu, "Davranışsal değişiklikleri hedeflenen sinirsel hasarla ilişkilendirmek, PH ilerlemesinin anlaşılmasını ilerletiyor ve tedavi stratejilerinin iyileştirilmesine yönelik değerli bilgiler sunuyor" dedi.

Independent Türkçe