Nobel Barış Ödülü sahibi avukat Şirin Ebadi: İran'daki devrim süreci geri döndürülemez

Şirin Ebadi Londra'da konuşurken (Reuters)
Şirin Ebadi Londra'da konuşurken (Reuters)
TT

Nobel Barış Ödülü sahibi avukat Şirin Ebadi: İran'daki devrim süreci geri döndürülemez

Şirin Ebadi Londra'da konuşurken (Reuters)
Şirin Ebadi Londra'da konuşurken (Reuters)

Nobel Barış Ödülü sahibi İranlı avukat Şirin Ebadi, Mahsa Amini adlı genç kızın geçen yıl polis tarafından gözaltına alındığı sırada hayatını kaybetmesinin ‘İran İslam Cumhuriyeti’ndeki rejimin çöküşüne yol açacak, geri dönüşü olmayan devrimci bir süreci’ tetiklediğini söyledi.
İran'ın yönetici din adamlarını eleştiren pek çok kişi gibi Ebadi de mevcut protesto dalgasının, iktidardaki dini müesses nizamın meşruiyetine şimdiye kadarki en cüretkâr meydan okuma olduğunu söylüyor. Reuters Haber Ajansı’na dün telefonla verdiği röportajda Ebadi, “Bu devrimci süreç, nihai varış noktasına ulaşana kadar durmayacak bir tren gibi” dedi.
İnsan hakları konusundaki çalışmaları nedeniyle 2003 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Ebadi, 2009 yılından beri Londra'da yaşıyor.
Reuters’a göre İran’da iktidardaki dini müesses nizam, başörtüsünü düzgün takmadığı gerekçesiyle gözaltına alındığı sırada 16 Eylül’de hayatını kaybeden Amini’nin ölümünden beri geniş çaplı protestolarla karşı karşıya. İran hükümeti, Amini'nin ölümünü yaşadığı sağlık sorunlarına bağlamış ve ABD ile diğer düşmanları iktidardaki dini müesses nizamı istikrarsızlaştırmak için mevcut kaosu körüklemekle suçlamıştı. Şirin Ebadi, hükümet karşıtı protestoların en açık sözlü destekçilerinden biri. 1979 İslam Devrimi'nden bu yana İran'da iktidarı elinde tutan dini müesses nizama sert eleştiriler yöneltiyor. 1979 İslam Devrimi seküler ve Batı ile müttefik olan Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin devrilmesine yol açmış ve ardından İslam Cumhuriyeti kurulmuştu.
Ebadi, Londra'dan telefonla verdiği röportajda “Devletin ölümcül şiddet kullanması, İranlıların iktidardaki dini müesses nizama duydukları öfkeyi derinleştiriyor, çünkü talepleri giderilmiyor” değerlendirmesinde bulundu. ‘Protestoların farklı bir biçim aldığını ancak durmadığını’ vurgulayan Ebadi, konuşmasını sonlandırırken Batı'nın, iktidardaki müesses nizamı iktidarı bırakmaya zorlamak için Tahran'daki büyükelçileri geri çağırarak ülke ile siyasi ilişkilerin seviyesini düşürmek ve nükleer anlaşma da dahil olmak üzere İslam Cumhuriyeti ile herhangi bir anlaşma yapmaktan kaçınmak gibi ‘pratik adımlar’ atması gerektiğini söyledi.



Suriye Savunma Bakanlığı, askeri birimler oluşturmaya ve orduyu yeniden yapılandırmaya başladı

Suriye ordusu Halep eksenine takviye kuvvet gönderiyor. (X)
Suriye ordusu Halep eksenine takviye kuvvet gönderiyor. (X)
TT

Suriye Savunma Bakanlığı, askeri birimler oluşturmaya ve orduyu yeniden yapılandırmaya başladı

Suriye ordusu Halep eksenine takviye kuvvet gönderiyor. (X)
Suriye ordusu Halep eksenine takviye kuvvet gönderiyor. (X)

Suriyeli yetkililerin silahlı grupların feshedildiğini ve Suriye Milli Ordusu (SMO) çatısı altında birleştiğini açıklamasından bir hafta sonra Suriye Savunma Bakanlığı, Şam, Hama, Humus, Dera, İdlib ve Tedmur'da bakanlığa bağlı askeri birlikler kurmaya, komutanlarını belirlemeye, hava kuvvetlerini organize etmeye ve bakanlığın idari işler gibi kilit birimlerinde görevlendirmeler yapmaya başladı. Medya kuruluşları dün Savunma Bakanlığı'ndan bir kaynağın ‘grupların dağıtılması’ sürecinin ileri aşamalara ulaştığını söylediğini aktardı.

Yeni yetkililere yakın medya organları, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın ‘eski rejimin tüm unsurları ve liderlerine gönüllü olarak yetkili makamlara teslim olmaları’ için bu ayın sonuna kadar süre verdiğini bildirdi. Sürenin dolmasının ardından Suriye'nin rejim kalıntılarından ve İçişleri Bakanlığı ile Savunma Bakanlığı tarafından arananlardan temizlenmesi için gerekli emirler verilecek.

Asayiş ve Askeri Operasyonlar dairelerine bağlı güçler, İdlib kırsalındaki Kafr Teharim, Harem ve Selkin bölgelerinde güvenlik operasyonuna paralel olarak, Lübnan sınırında bulunan Humus kırsalının güneybatısındaki el-Kusayr bölgesinde şiddetli çatışmalara giriyor.

Sınır güvenliği

Humus'un doğusundaki el-Kazımiyye köyünde kaçırılan kişi serbest bırakıldı. (Asayiş Dairesi)Humus'un doğusundaki el-Kazımiyye köyünde kaçırılan kişi serbest bırakıldı. (Asayiş Dairesi)

Humus vilayeti medya ofisi, Sınır Güvenlik Birimi'nin Lübnan sınırındaki Havik köyünde kaçakçılık çetelerini takip etmek üzere başlattığı güvenlik operasyonu sırasında, Suriye-Lübnan sınırında silah ve mal kaçakçılığı yapan bir grup aranan şahıs tarafından kaçırılan iki kişiyi kurtardığını duyurdu. Medya ofisi, yasadışı kaçakçılık operasyonlarına karışan bir dizi aranan kişinin gözaltına alındığını ve üzerlerinde çok miktarda silah ve kaçak mal ele geçirildiğini bildirdi. Ayrıca Zita köyü yakınlarında Savunma Bakanlığı güçlerine saldıran silahlı grupların unsurları da gözaltına alındı.

Suriye Savunma Bakanlığı perşembe günü, sınır şeridinin güvenliğini sağlamak ve Lübnan ile yasadışı geçişleri kapatmak amacıyla, el-Kusayr kırsalına askeri takviye gönderdi. Kaynaklara göre Havik, Zita, Heyt ve es-Semakiyyat dahil olmak üzere birçok sınır köyünde şiddetli çatışmalar patlak verdi ve operasyon Akum, el-Cuntaliyye ve Hoş es-Seyyid Ali'ye doğru devam ediyor.

Kaynaklar bu bölgelerde silah ve uyuşturucu kaçakçılığı yapan çetelerin çoğaldığını ve bunlardan bazılarının geçmişte el-Kusayr'daki varlığı sırasında Hizbullah'la ilişkili olduğunu bildirdi. Ancak Hizbullah'ın çekilmesi ve faaliyetlerinin azalmasının ardından bu çeteler silah ticareti yapmak için Lübnan topraklarına kaçak silah sokmaya başladılar ki, Şarku’l Avsat’ın ulaştığı kaynaklar bunu bu bölgelerde istikrara yönelik bir tehdit olarak değerlendirdi.

Asayiş Dairesi güvenlik operasyonları kapsamında, Humus'un doğusundaki el-Kazımiyye köyünde iki gün önce bir çete tarafından kaçırılan kişiyi kurtardığını duyurdu. Eski rejimin kalıntılarına ulaşmak için güvenlik taraması yapılan İdlib kırsalındaki Selkin kasabasında Muhammed İyad Fevvaz Taha isimli şahıs gözaltına alındı. Asayiş Dairesi onun ‘Suriyelilere karşı savaş suçlarına karışan üst düzey isimlerden biri’ olduğunu açıkladı.

Güvenlik operasyonu

Suriye-Lübnan sınırında Suriye Savunma Bakanlığı güçlerinin kurtarılmış bir üyesi (Asayiş Dairesi)Suriye-Lübnan sınırında Suriye Savunma Bakanlığı güçlerinin kurtarılmış bir üyesi (Asayiş Dairesi)

Asayiş Dairesi dün, Harem, Selkin ve Kafr Teharim bölgelerinde, statülerini düzenli hale getirmeyenleri hedef alan güvenlik operasyonu başlattığını, bir dizi gözaltı yapıldığını ve kovuşturmaların halen devam ettiğini duyurdu.

Bu arada İçişleri Bakanlığı, ‘ihlal edenlerin yasal olarak sorumlu tutulacağı bir ceza kapsamında ateşli silahların kullanılmasını yasaklayan’ genelge--- yayınladı. Bakanlık, tüm vatandaşlara ‘can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturduğundan, her koşul ve durumda ateşli silahlarla ateş etmekten tamamen kaçınmaları’ çağrısında bulundu. İhlalde bulunanlara karşı gerekli yasal önlemlerin alınması için polis birimleriyle iş birliği yapılması ve tüm köylerde, ilçelerde ve şehirlerde silahla ateş açılması vakalarının bildirilmesi istendi.

Suriye'de silahların kaotik bir şekilde yayılması iç barışı tehdit etmeye devam etmekte ve rejimin devrilmesinin ardından yeni Suriyeli yetkililerin karşılaştığı en önemli zorluklardan birini teşkil etmektedir. Mali gasp amacıyla adam kaçırma ve gözdağı verme faaliyetlerinde bulunan silahlı çetelerin yaygınlaşmasının yanı sıra, rejimin devrilmesinin ardından güvenlik ve askeri karargâhların yağmalanması, ele geçirilen silahların siviller arasında yayılmasına yol açarken, eski rejime bağlı milislerin pek çok unsurunun elinde çok miktarda silah ve mühimmat bulunuyor.