Tahran: Washington bizimle doğrudan müzakere yürütme konusunda ısrar ediyor

Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, İran Dışişleri Bakanını Abdullahiyan’ı kabul etti. (Mehr)
Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, İran Dışişleri Bakanını Abdullahiyan’ı kabul etti. (Mehr)
TT

Tahran: Washington bizimle doğrudan müzakere yürütme konusunda ısrar ediyor

Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, İran Dışişleri Bakanını Abdullahiyan’ı kabul etti. (Mehr)
Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, İran Dışişleri Bakanını Abdullahiyan’ı kabul etti. (Mehr)

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, ABD’nin İran'la doğrudan müzakere yürütme konusunda ısrar ettiğini ve görüşmeleri sürdürdüğünü söyledi. Abdullahiyan'ın açıklaması, Nikaragua'da başlayan ve dün Venezuela'da devam eden Latin Amerika turu sırasında geldi.
Mehr haber ajansı, Abdullahiyan'ın Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega ile yaptığı görüşmede şunları söylediğini aktardı:
"Nikaragua'nın ilerlemesini ve gelişmesini İran ve bölge için de bir ilerleme ve gelişme olarak görüyoruz. Eski ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın petrol ihracatını yaptırımlar ışığında sıfıra indirmek için çok uğraştı. Biz de İran'da yaptırımları etkisiz hale getirmeye çalıştık."
Yaptırımların kaldırılmasına yönelik müzakere sürecine değinen İranlı Bakan, “İran'la doğrudan müzakereler yürütme ısrarı olan ABD tarafı görüşmeleri sürdürüyor" dedi.
İran, iç işlerine ‘Amerikan müdahalesini’ reddediyor. İran haber ajansı Mehr'e göre İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani Twitter hesabından şu paylaşımda bulundu:
“ABD’de eleştirilerde bulunan bir milletvekilinin sesini susturmak için parlamento zulmü yaşanıyor! Siyahi Müslüman ve Siyonist Apartheid varlığının eleştirmeni İlhan Omar'ın Kongre Dış İlişkiler Komitesi'nden ihraç edilmesi, ABD rejiminin (kadın, yaşam, özgürlük) sloganına pratik bağlılığının boyutunun bir göstergesidir. Şiddetle bölünmüş Temsilciler Meclisi’nde Omar'ı Dışişleri Komitesi’nden çıkarmak için yapılan oylamada 218 kişi lehte, 211 kişi ise aleyhte oy kullandı.”
İngiliz gazetesi The Times, İngiltere'nin İran Devrim Muhafızları’nı terör örgütü ilan etme planını durduğunu bildirdi. Plana ilişkin İngiltere İçişleri ve Güvenlik Bakanlarının onayına rağmenİngiltere Dışişleri Bakanlığı İran rejimi ile iletişim kanallarının açık tutulmasını konusundaki isteğini duyurdu. Gazetenin dün kaynaklardan alıntı yaptığı habere göre İngiliz yetkililer, Devrim Muhafızları’nı terörist grup olarak tanımlamaya dair endişelerini dile getirdiler. Zira Devrim Muhafızları diğer örgütlerden farklı olarak İran'da bir devlet kurumu olarak görülüyor.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Times’ın haberi hakkında yorum yapmaktan kaçınırken İngiliz hükümetinden bir kaynak gazeteye verdiği demeçte “Devrim Muhafızları terör örgütü ilan edilmeliydi ama buna ilişkin süreç askıya alındı” dedi.
Gazetenin haberine göre İngiltere İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Devrim Muhafızları'nın terör örgütü olarak sınıflandırılması planına ilişkin önümüzdeki haftalarda ilerleme kaydedilmesinin beklendiği ifade edildi. İran International’a göre bu haber hükümetin Devrim Muhafızları'nı terör örgütü ilan etmeye çağıran planına İngiltere Avam Kamarası üyelerinin oybirliğiyle destek verdiği bir zamanda geldi.
İngiliz Avam Kamarası’nda yapılan oylamanın sonucunun hükümete bir sorumluluk yüklemedi ancak söz konusu planın hayata geçirilmesi konusunda milletvekillerinin artan baskısını ortaya koydu. Birleşik Krallık, İran Devrim Muhafızları'nın terör listesine alınması çağrısında bulunuyor. İngiltere İç İstihbarat Teşkilatı (MI-5) kasım ayında İran rejimine bağlı ajanların geçen yıl içinde en az 10 İngiliz vatandaşını öldürmeyi ve kaçırmayı planladığını duyurdu.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.