Tahran: Washington bizimle doğrudan müzakere yürütme konusunda ısrar ediyor

Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, İran Dışişleri Bakanını Abdullahiyan’ı kabul etti. (Mehr)
Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, İran Dışişleri Bakanını Abdullahiyan’ı kabul etti. (Mehr)
TT

Tahran: Washington bizimle doğrudan müzakere yürütme konusunda ısrar ediyor

Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, İran Dışişleri Bakanını Abdullahiyan’ı kabul etti. (Mehr)
Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, İran Dışişleri Bakanını Abdullahiyan’ı kabul etti. (Mehr)

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, ABD’nin İran'la doğrudan müzakere yürütme konusunda ısrar ettiğini ve görüşmeleri sürdürdüğünü söyledi. Abdullahiyan'ın açıklaması, Nikaragua'da başlayan ve dün Venezuela'da devam eden Latin Amerika turu sırasında geldi.
Mehr haber ajansı, Abdullahiyan'ın Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega ile yaptığı görüşmede şunları söylediğini aktardı:
"Nikaragua'nın ilerlemesini ve gelişmesini İran ve bölge için de bir ilerleme ve gelişme olarak görüyoruz. Eski ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın petrol ihracatını yaptırımlar ışığında sıfıra indirmek için çok uğraştı. Biz de İran'da yaptırımları etkisiz hale getirmeye çalıştık."
Yaptırımların kaldırılmasına yönelik müzakere sürecine değinen İranlı Bakan, “İran'la doğrudan müzakereler yürütme ısrarı olan ABD tarafı görüşmeleri sürdürüyor" dedi.
İran, iç işlerine ‘Amerikan müdahalesini’ reddediyor. İran haber ajansı Mehr'e göre İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani Twitter hesabından şu paylaşımda bulundu:
“ABD’de eleştirilerde bulunan bir milletvekilinin sesini susturmak için parlamento zulmü yaşanıyor! Siyahi Müslüman ve Siyonist Apartheid varlığının eleştirmeni İlhan Omar'ın Kongre Dış İlişkiler Komitesi'nden ihraç edilmesi, ABD rejiminin (kadın, yaşam, özgürlük) sloganına pratik bağlılığının boyutunun bir göstergesidir. Şiddetle bölünmüş Temsilciler Meclisi’nde Omar'ı Dışişleri Komitesi’nden çıkarmak için yapılan oylamada 218 kişi lehte, 211 kişi ise aleyhte oy kullandı.”
İngiliz gazetesi The Times, İngiltere'nin İran Devrim Muhafızları’nı terör örgütü ilan etme planını durduğunu bildirdi. Plana ilişkin İngiltere İçişleri ve Güvenlik Bakanlarının onayına rağmenİngiltere Dışişleri Bakanlığı İran rejimi ile iletişim kanallarının açık tutulmasını konusundaki isteğini duyurdu. Gazetenin dün kaynaklardan alıntı yaptığı habere göre İngiliz yetkililer, Devrim Muhafızları’nı terörist grup olarak tanımlamaya dair endişelerini dile getirdiler. Zira Devrim Muhafızları diğer örgütlerden farklı olarak İran'da bir devlet kurumu olarak görülüyor.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Times’ın haberi hakkında yorum yapmaktan kaçınırken İngiliz hükümetinden bir kaynak gazeteye verdiği demeçte “Devrim Muhafızları terör örgütü ilan edilmeliydi ama buna ilişkin süreç askıya alındı” dedi.
Gazetenin haberine göre İngiltere İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Devrim Muhafızları'nın terör örgütü olarak sınıflandırılması planına ilişkin önümüzdeki haftalarda ilerleme kaydedilmesinin beklendiği ifade edildi. İran International’a göre bu haber hükümetin Devrim Muhafızları'nı terör örgütü ilan etmeye çağıran planına İngiltere Avam Kamarası üyelerinin oybirliğiyle destek verdiği bir zamanda geldi.
İngiliz Avam Kamarası’nda yapılan oylamanın sonucunun hükümete bir sorumluluk yüklemedi ancak söz konusu planın hayata geçirilmesi konusunda milletvekillerinin artan baskısını ortaya koydu. Birleşik Krallık, İran Devrim Muhafızları'nın terör listesine alınması çağrısında bulunuyor. İngiltere İç İstihbarat Teşkilatı (MI-5) kasım ayında İran rejimine bağlı ajanların geçen yıl içinde en az 10 İngiliz vatandaşını öldürmeyi ve kaçırmayı planladığını duyurdu.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.