Filistin Yönetimi iki yıldır maaşları eksik ödüyor

Ramallah Yönetimi, İsrail kesintilerinin artmasıyla mali krizin şiddetleneceği konusunda uyardı

Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye (EPA)
Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye (EPA)
TT

Filistin Yönetimi iki yıldır maaşları eksik ödüyor

Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye (EPA)
Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye (EPA)

Filistin Yönetimi, iki yıldır olduğu gibi sivil ve askeri sektördeki çalışanlarının Ocak ayı maaşlarının sadece belli bir kısmını ödüyor. Bu durum, Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye’nin İsrail hükümetinin Yönetim’e ait vergi gelir fonundan daha fazla kesinti yapmasıyla daha da kötüleşeceğine yönelik uyarıda bulunduğu mali krizin devam ettiğini gösteriyor.
İştiyye “İşgal yetkilileri, takas fonlarından yapılan haksız kesintileri ikiye katladı Kesintiler bu ay 51 milyon şekelden 102 milyon şekele çıktı. Bu durum, Filistin Yönetimi’nin 2019’dan bu yana sadece tutsak ve şehitlere yapılan tahsislerden 2 milyar şekeli bulan ve aylık bütçe açığına neden olan bu korsanlık yüzünden geçmekte olduğu mali krizi daha da şiddetlendiriyor” dedi.
Takas fonları ifadesi, İsrail Maliye Bakanlığı’nın, aylık olarak Filistin topraklarına ithal edilen ve Filistin Maliye Bakanlığına aktarılan mallar üzerinden aldığı, ticari faaliyete göre yaklaşık olarak ayda yaklaşık 200 milyon dolar tutan vergiler için kullanılıyor. 
İştiyye bu ifadeleri ile İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in bu ay “Filistin Yönetimi’nin saldırganların ailelerine ödediği maaşlar karşılığında, Filistin silahlı saldırılarının kurbanlarına tazminat sağlamak için” Filistin Yönetimi’nin fonlarından 100 milyon şekel (29 milyon dolar) kesinti yapma kararına atıfta bulunuyordu.
Yönetim’in İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutuklulara ve çatışma sırasında hayatını kaybeden Filistinlilerin ailelerine ödediği miktarda fon kesintisi yapma kararının alınmasının ardından Smotrich çarşamba günü, İsrail’in yaklaşık 3 yıldır kestiği 50 milyon yerine artık 100 milyon şekellik çifte kesinti yapılmasını öngören karara imza attı.
Geçen ay Smotrich, Filistinliler tarafından yürütülen operasyonlarda hayatını kaybeden kişilerin ailelerine yönelik Filistin Yönetimi fonlarından 139 milyon şekele el konulmasına yönelik kararı imzalamıştı.
İsrail’in kararı, mali kriz yaşayan yönetimin hazinesine yönelik yeni bir darbe oldu. Yönetim “İsrail’in Filistin vergi fonlarından kesinti yapmaya devam etmesi, Kovid-19 krizinin yansımaları ve dış desteğin azalması nedeniyle Yönetim’in kuruluşundan bu yana en kötü durum’ olduğunu söylüyor.
Geçen yılın başından bu yana Yönetim, çıkamadığı bu kriz nedeniyle çalışanlarına eksik maaşlar ödüyor. Bu durum sendikaların sinirlenmesine neden oldu. Bazı Filistinli sendikalar, hükümetin önceki anlaşmaları uygulamayı reddetmesi ve maaşları tam olarak ödememesi nedeniyle grev başlatma tehdidinde bulundu.
Sendikaların öfkesini dindirmeye çalışan İştiyye bir açıklamada Bakanlar Kurulu’nun, gerekli fonların bulunması ve maaşların düzenli ödenmesi açısından profesyonel sendikalar ve federasyonlarla imzalanan tüm anlaşmaları uygulama taahhüdünü vurguladı. Tüm sendikaların ve federasyonların üstlendiği ulusal sorumluluk sahibi pozisyona, haksız kesintilerin çoğalması ışığında otoritenin içinden geçtiği zorlukları anlamalarına yönelik takdirini dile getirdi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre İştiyye, Birleşmiş Milletler, ABD ve Avrupa Birliği’ne ‘İsrail’in tek taraflı önlemlerinin durdurulması ve yeni kesintilerin uygulanmasının önlenmesinin yanı sıra iki taraf arasında imzalanan anlaşmalara aykırı olan, bütçeye verilen dış desteğin azalması gölgesinde hükümetin karşı karşıya olduğu mali krizi şiddetlendiren tüm hukuka aykırı kesintilerin hazineye iade edilmesi için acil müdahale’ çağrısında bulundu.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.