Filistin Yönetimi iki yıldır maaşları eksik ödüyor

Ramallah Yönetimi, İsrail kesintilerinin artmasıyla mali krizin şiddetleneceği konusunda uyardı

Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye (EPA)
Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye (EPA)
TT

Filistin Yönetimi iki yıldır maaşları eksik ödüyor

Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye (EPA)
Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye (EPA)

Filistin Yönetimi, iki yıldır olduğu gibi sivil ve askeri sektördeki çalışanlarının Ocak ayı maaşlarının sadece belli bir kısmını ödüyor. Bu durum, Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye’nin İsrail hükümetinin Yönetim’e ait vergi gelir fonundan daha fazla kesinti yapmasıyla daha da kötüleşeceğine yönelik uyarıda bulunduğu mali krizin devam ettiğini gösteriyor.
İştiyye “İşgal yetkilileri, takas fonlarından yapılan haksız kesintileri ikiye katladı Kesintiler bu ay 51 milyon şekelden 102 milyon şekele çıktı. Bu durum, Filistin Yönetimi’nin 2019’dan bu yana sadece tutsak ve şehitlere yapılan tahsislerden 2 milyar şekeli bulan ve aylık bütçe açığına neden olan bu korsanlık yüzünden geçmekte olduğu mali krizi daha da şiddetlendiriyor” dedi.
Takas fonları ifadesi, İsrail Maliye Bakanlığı’nın, aylık olarak Filistin topraklarına ithal edilen ve Filistin Maliye Bakanlığına aktarılan mallar üzerinden aldığı, ticari faaliyete göre yaklaşık olarak ayda yaklaşık 200 milyon dolar tutan vergiler için kullanılıyor. 
İştiyye bu ifadeleri ile İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in bu ay “Filistin Yönetimi’nin saldırganların ailelerine ödediği maaşlar karşılığında, Filistin silahlı saldırılarının kurbanlarına tazminat sağlamak için” Filistin Yönetimi’nin fonlarından 100 milyon şekel (29 milyon dolar) kesinti yapma kararına atıfta bulunuyordu.
Yönetim’in İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutuklulara ve çatışma sırasında hayatını kaybeden Filistinlilerin ailelerine ödediği miktarda fon kesintisi yapma kararının alınmasının ardından Smotrich çarşamba günü, İsrail’in yaklaşık 3 yıldır kestiği 50 milyon yerine artık 100 milyon şekellik çifte kesinti yapılmasını öngören karara imza attı.
Geçen ay Smotrich, Filistinliler tarafından yürütülen operasyonlarda hayatını kaybeden kişilerin ailelerine yönelik Filistin Yönetimi fonlarından 139 milyon şekele el konulmasına yönelik kararı imzalamıştı.
İsrail’in kararı, mali kriz yaşayan yönetimin hazinesine yönelik yeni bir darbe oldu. Yönetim “İsrail’in Filistin vergi fonlarından kesinti yapmaya devam etmesi, Kovid-19 krizinin yansımaları ve dış desteğin azalması nedeniyle Yönetim’in kuruluşundan bu yana en kötü durum’ olduğunu söylüyor.
Geçen yılın başından bu yana Yönetim, çıkamadığı bu kriz nedeniyle çalışanlarına eksik maaşlar ödüyor. Bu durum sendikaların sinirlenmesine neden oldu. Bazı Filistinli sendikalar, hükümetin önceki anlaşmaları uygulamayı reddetmesi ve maaşları tam olarak ödememesi nedeniyle grev başlatma tehdidinde bulundu.
Sendikaların öfkesini dindirmeye çalışan İştiyye bir açıklamada Bakanlar Kurulu’nun, gerekli fonların bulunması ve maaşların düzenli ödenmesi açısından profesyonel sendikalar ve federasyonlarla imzalanan tüm anlaşmaları uygulama taahhüdünü vurguladı. Tüm sendikaların ve federasyonların üstlendiği ulusal sorumluluk sahibi pozisyona, haksız kesintilerin çoğalması ışığında otoritenin içinden geçtiği zorlukları anlamalarına yönelik takdirini dile getirdi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre İştiyye, Birleşmiş Milletler, ABD ve Avrupa Birliği’ne ‘İsrail’in tek taraflı önlemlerinin durdurulması ve yeni kesintilerin uygulanmasının önlenmesinin yanı sıra iki taraf arasında imzalanan anlaşmalara aykırı olan, bütçeye verilen dış desteğin azalması gölgesinde hükümetin karşı karşıya olduğu mali krizi şiddetlendiren tüm hukuka aykırı kesintilerin hazineye iade edilmesi için acil müdahale’ çağrısında bulundu.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.