İsrail’den Batı Şeria’da Cihad Hareketi’ne gözaltı furyası

Hareket’in Kahire’yi ziyaret etmesiyle eş zamanlı… ABD, Ramazan’da tansiyonun yükselmesinden endişeli

Geçen Perşembe günü İsrail'in bombaladığı Gazze. (Reuters)

Filistin İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehhale başkanlığındaki bir heyet, Batı Şeria'da ‘sükuneti’ sağlamak için Kahire'de Mısırlı yetkililerle yoğun diyaloglar yürütürken, İsrail, Batı Şeria'da İslami Cihad Hareketi'nin liderleri ve kadrolarını hedef alan büyük bir gözaltı furyası başlattı.
İsrail ordusu, Batı Şeria'nın farklı yerlerinde bir grup Hareket yetkilisini gözaltına aldı. Bunların başında Cenin kentinin Arraba kasabasından Hareket’in önde gelen liderlerinden Hıdır Adnan geliyor. Adnan, daha önce birkaç kez tutuklanmış ve çok sayıda açlık grevi yapmıştı. Adnan’ın yanı sıra Kuzey Batı Şeria ve Ramallah'ta da gözaltına alınanlar var.
İsrail ordusu, güçlerinin Batı Şeria'da yapılan gece baskınlarında arananlar listesinde yer alan 7 Filistinliyi gözaltına aldıklarını ve üzerlerine ateş açıldığını belirtti. Gözaltılar, Batı Şeria'da gerilim devam ederken pazar sabahı erken saatlerde gerçekleştirildi.
İslami Cihad Hareketi, liderlerinin Cenin'de hedef alınması ve gözaltına alınması konusunda “Halkımızın Kudüs ve işgal altındaki Batı Şeria'da ayaklanmasının büyümesi sonucu faşist işgal hükümeti üzerindeki kafa karışıklığının ve baskının boyutunu yansıtmaktadır” değerlendirmesinde bulundu. Hareket ‘çılgın işgal saldırısının, ayaklanmanın parıltısını ve direniş ateşini söndüremeyeceğini’ vurguladı.
Cihad Hareketi’nin İsrail tarafından hedef alınması ve gerilimin tırmanma tehdidi, Batı Şeria'da tansiyonun yüksek olduğu bir dönemde geldi. İsrail, geçtiğimiz perşembe günü Batı Şeria'nın kuzeyindeki Cenin Mülteci Kampı’na düzenlediği bir saldırıda 10 Filistinliyi öldürmüştü. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, buna güvenlik koordinasyonunu askıya alarak karşılık vermişti. Olaydan bir gün sonra Kudüs'te bir Filistinlinin gerçekleştirdiği silahlı saldırı ile 7 İsrailliyi öldürdü.
ABD ve Mısır, tansiyonun düşürülmesi ve güvenlik koordinasyonunun yeniden başlatılması için baskı yapmaya çalıştı. Washington, Filistin özel kuvvetlerinin Batı Şeria'nın kuzeyindeki bölgeleri kontrol etmesi için eğitilmesine dayalı bir güvenlik planı önerdi, ancak Filistin Devlet Başkanı bunu reddetti. ABD ve diğer arabulucular, Ramazan ayının gelmesiyle gerilimin tehlikeli bir boyuta yükselmesinden korkuyorlar.
ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, üst üste ikinci yıldır Ramazan ayını İsraillilerle Filistinliler arasında yeni şiddet olaylarının yaşanması için potansiyel bir faktör olarak değerlendiriyor. Üst düzey ABD'li yetkililer, bu hassas ayın daha fazla kan dökülmesine tanık olmamasını sağlamak amacıyla son iki hafta boyunca bölgeye yaptıkları ziyaretleri, İsrail'i önümüzdeki haftalarda proaktif adımlar atmaya çağırmak için kullandılar. Ramazan ayının 22 Mart gibi başlaması bekleniyor.
Biden’ın kıdemli danışmanları, bu konunun ABD'yi endişelendirdiğini, İsrailli mevkidaşlarına meseleyi nasıl halletmeyi planladıklarını sorduklarını ve büyük ölçüde İsrail'in Tapınak Dağı'ndaki (Mescid-i Aksa) statükoya bağlı kalmasını sağlamaya odaklandıklarını kaydettiler.
Bu nedenle salı günü Blinken'in Ortadoğu bölgesinden ayrılmasının ardından, gerginliği azaltmak için önümüzdeki haftalarda uygulanabilecek bir dizi adımı belirlemek amacıyla taraflarla görüşmek üzere ABD yönetiminin İsrail-Filistin Özel Temsilcisi Hadi Amr ve ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Barbara Leaf bölgede kaldı. Öte yandan Mısır, İsrail ile “Cihad” ve “Hamas” görüşmelerine başladı.
İslami Cihad Hareketi heyetinin başındaki Nehhale, cumartesi günü Mısır İstihbarat Başkanı Tümgeneral Abbas Kamil ile bir araya gelmişti. İkili, İsrail'in Batı Şeria'da gerilimi tırmandırmasını ve Cihad Hareketi liderleri ve unsurlarının hedef alınmasını ele almışlardı.
Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, İslami Cihad Hareketi’nin Batı Şeria’da üyelerinin öldürülmesine ve tutuklanmasına öfkelendiğini ve Batı Şeria'daki altyapısını hedef alan yoğun bir saldırı olduğunu düşündüğünü söylediler. Kaynaklara göre Nehhale Tümgeneral Kamil’e, İsrail her gün kadrolarını öldürmeye ve tutuklamaya devam ederken, Cihad Hareketi’nin Gazze'de kendini dizginlemeye devam edemeyeceğini, önceki ve son savaştaki vaatlerini bozan İsrail'in hiçbir sözüne güvenmediğini söyledi.
Mısır, İsrail'in Filistin bölgelerine yönelik baskınlarını azaltmak da dahil olmak üzere Batı Şeria'daki durumu yatıştırmak için diğer taraflarla birlikte çalışırken Kamil, itidalli olunması gerektiğine vurgu yaptı ve sükunetin sağlanmasını başarmak için zaman istedi.
Cihad Hareketi, iki tarafın Cenin başta olmak üzere Batı Şeria ve Gazze'deki son gelişmeleri, genel olarak siyasi durumu ve özel olarak iç durumu, ikili ilişkileri, Mısır'ın Filistin halkının acılarını hafifletme çabalarını ve Filistin birliğini yeniden sağlama yollarını ele aldığını söyledi.
Aynı konuların, pazartesi akşamı Mısır'ın başkenti Kahire'ye gidecek Hamas Hareketi Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye başkanlığındaki Hamas heyeti ile de görüşülmesi bekleniyor. Kahire'nin diğer gruplara davetiye gönderip göndermeyeceği bilinmiyor. Ancak Kahire, Mısır'da ikili görüşmelerde bulunabilecek Hamas ve İslami Cihad'ı, İsrail ile Batı Şeria'da sükunetin yeniden sağlanmasına ve Filistin Yönetimi ile ilişkilerin yeniden başlamasına izin veren bir anlaşmaya varılana kadar Batı Şeria'daki gerilimi azaltmaya ve Gazze'yi yeni bir çatışmaya sürüklemekten kaçınmaya ikna etmeye odaklanıyor.