Libyalılar, Dibeybe’nin siyaset sahnesindeki etkisini yeniden elde etme planına nasıl bakıyor?

Libya’da Abdulhamid Dibeybe’nin siyaset sahnesindeki etkisini yeniden elde etme planına yönelik görüşler farklılık gösteriyor.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve UBH Başbakanı Dibeybe. (Ulusal Birlik Hükümeti)

Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe’nin siyaset sahnesindeki etkisini yeniden elde etme planı, politikacılar ve Libya meseleleriyle yakından ilgili gözlemciler arasında tartışma konusu oldu. Birçoğu, Dibeybe’nin rakiplerinin kendisini mevcut pozisyonundan indirmeye yönelik herhangi bir girişimini boşa çıkarmaya çalıştığını düşünüyor. Uzmanlar yaptıkları değerlendirmede şu ifadeleri kullandı:
“Hedeflerine ulaşma yönünde, bilhassa petrol sektöründe bölge ülkeleri ve Batılı ülkelerle anlaşmalar yapıyor, böylece destek elde etmek istiyor. Popülaritesini geri kazanmak için konut girişimlerinde bulunan Dibeybe, kredi girişimleri yoluyla Libyalı gençleri çekmeye çalışıyor. Zira popülaritesi, hükümetinin Lockerbie davasında sanık Ebu Acile Mesud’u ABD'ye iade etmesi dolayısıyla gerilemişti.”
Temsilciler Meclisi Üyesi Hasan ez-Zerka, Şarku'l Avsat'a şu değerlendirmelerde bulundu:
“Dibeybe’nin başta kendi çıkarlarına olacak anlaşmalar yaparak hükümetine meşruiyet sağlama arzusu ile bazı ülkeleri kullanması bir başarı sayılamaz. Bu ülkeler gerekli meşruiyeti elde etmek için Libya ile yaptığı anlaşmaların parlamento tarafından onaylanması ile Dibeybe’yi desteklemek arasında seçim yapmak zorunda kalsalardı, karar Dibeybe’nin lehine olmayacaktı. Türkiye, Ankara'nın Ulusal Mutabakat Hükümeti ile 2019'un sonunda imzaladığı iki ülke arasındaki deniz sınırlarının çizilmesine ilişkin mutabakat zaptını onaylaması için parlamento başkanlığına açılmaya çalışıyor. Aynı zamanda Ankara'nın Dibeybe hükümeti ile dört ay önce imzaladığı petrol anlaşmasına ilişkin parlamento itirazlarını da son bulması isteniyor. Bu anlaşmanın yasa dışı olduğu iddia ediliyor.”
UBH, geçtiğimiz ocak ayında İtalyan enerji şirketi ENI ile doğal gaz sondaj ve üretim çalışmalarını geliştirmek için 8 milyar dolar değerinde yatırım anlaşması imzalamıştı. Bu adım ciddi tartışmalara yol açmış, milletvekilleri, aşiret şeyhleri ve aktivistler bu anlaşmayı reddetmiş ve Dibeybe ve hükümetini iktidarda kalma pahasına ülkenin çıkarına olmayan anlaşmalara petrolü dahil etmekle suçlamıştı. Aynı zamanda bu anlaşmaların Libya krizine dahil olan ülkelerin çıkarlarına olduğuna dikkat çekilmişti.
Analizsterin de belirttiği gibi Libya seçimlerinin bir an önce yapılmasına yönelik ABD’nin artan talepleri ile Washington'ın Dibeybe’ye sırtını dönmesi fikri arasında bir çelişki görmediğine değinen Zerka sözleirni şöyle sürdürdü:
“Washington'daki karar vericiler, Dibeybe’nin gidişini de içermesi halinde, seçim tarihini hızlandıracak her türlü çözümü büyük olasılıkla kabul edeceklerdir. Dibeybe’nin gençler için konut girişiminden yararlananların listelerini açıklayabilmesi pek mümkün değil. Zira Ebu Acile dosyasının menfi etkisinin silinmesi ve ENI ile anlaşma konusunda kendisine yöneltilen eleştirilerin örtbas edilmesi için durum bu girişimden bir yıl önce gündeme gelmişti.”
UBH, birkaç gün önce Gençler ve Muhtaç Aileler Konut Girişimi’nden yaralananların listelerini yayınladı. UBH daha önce de her çift için 40 bin dinar değerinde mali hibe sağlayarak Libyalı gençlerin evlenmesi yönündeki girişimleri desteklemişti.
Libyalı siyasi analist Abdullah el-Kebir, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte şunları söyledi:
“Dibeybe’nin popülaritesi, Mart 2021'deki gibi yüksek seviyelerde değil. Ancak rakiplerine kıyasla halen lider durumda. UBH, ENI ile imzalanan anlaşmanın yenilenmesinden yararlandı. Zira anlaşmanın UBH’yi destekleyen İtalya Başbakanı Giorgia Meloni başkanlığındaki heyetin ziyareti ışığında gerçekleştiğine dikkat çekmek gerek. Roma'nın, seçim sürecinin bir an önce gerçekleştirilmesini amaçlayan uluslararası çabalara katılımını artırması bekleniyor. Bu, Dibeybe hükümetinin o tarihe kadar sahnenin kontrolünü elinde tutacağı, muhaliflerinin seçimleri denetlemek için yeni bir hükümet kurma taleplerini reddedeceği anlamına geliyor.”
Abdullah, Ebu Acile’nin teslim edilmesi hakkında söylenenleri ise ciddiye almadığını vurguladı:
“Eski rejim destekçileri ve Dibeybe’nin muhalifleri, bu konuda yaygara kopardı. Ancak Libyalılardan bazıları, yolsuzluğun maalesef Şubat Devrimi’nin ardından Libya'yı yöneten hükümetlerin çoğunda yaygın olduğunu, Dibeybe’nin kendisinden önce gelenlerin aksine bu durumu bir dereceye kadar düzeltmeye çalışan tek kişi olduğunu düşünüyor.”