Uzmanından deprem bölgelerinde hipotermi uyarısı: Battaniye gibi kuru bir örtü ile hastayı sıcak tutarak konuşmaya devam edin

AA
AA
TT

Uzmanından deprem bölgelerinde hipotermi uyarısı: Battaniye gibi kuru bir örtü ile hastayı sıcak tutarak konuşmaya devam edin

AA
AA

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlusu Dr. Öğr. Üyesi Cem Erdoğan, deprem bölgelerinde hipotermi tehlikesine karşı dikkati çekerek, "El ve ayaklarda soğuma başlar. Konuşma yavaşlar, cilt renginde solukluk, titreme, kısık ses, zihin karışıklığı ve kalp hızında yavaşlama görülür. Müdahalede geç kalınırsa kalp krizine, böbrek ve karaciğer de hasara yol açar." ifadelerini kullandı.
Medipol Mega Üniversitesi'nden yapılan açıklamada değerlendirmelerine yer verilen Erdoğan, merkez üssü Kahramanmaraş olmak üzere 10 ili birden etkileyen depremde yaşanabilecek hipotermi tehlikesi için uyarılarda bulundu.
Hipoterminin el ve ayaklarda soğuma başladığını sonrasında konuşmada yavaşlama, cilt renginde solukluk, titreme, kısık ses, zihin karışıklığı ve kalp hızında yavaşlama olarak belirti verdiğini aktaran Erdoğan, hipotermi ilerlediğinde organların çalışmamasıyla hayati risk oluşturduğunu, kalp krizi, böbrek ya da karaciğer hasarına yol açabileceğini kaydetti.

"Aşırı sıcaktan kaçının"
Erdoğan, hastada hipotermi belirtileri varsa ilk olarak hastanın konuşturmaya çalışılması ve acil olarak sıcak bir yere taşınması gerektiğini belirterek, "Battaniye gibi kuru bir örtü ile hastayı sıcak tutarak konuşmaya devam edin. Acil yardım ekibi gelinceye kadar hastanın yanından ayrılmamak, nefes alış verişini ve bilincini kontrol etmek çok önemlidir. Hipotermi belirtileri gösteren kişiye aşırı sıcak odaya sokmak, çok sıcak içecek içirmek veya alkol vermek doğru değildir. Hastanın bilinci açıksa ılık, şekerli ve alkolsüz içecekler içirmek faydalı olacaktır. Kalp masajı gereken durumlarda ise bu konuda eğitim almadıysanız yapmayın." açıklamasında bulundu.

"28 derece altı yüksek risk"
Bir yetişkin insanın vücut ısısının yaklaşık 36 ila 37 derece arasının normal kabul edildiğini aktaran Erdoğan, şunları kaydetti:
"Hipotermiyi hafif, orta ve şiddetli olarak sınıflandırıyoruz. 35-32 derece hafif, 32-28 derece orta, 28 derecenin altında ise şiddetli bir hipotermi yaşandığını söyleyebiliriz. Vucut ısısı 35 derecenin altına düştüğünde hipotermi tanısını koyuyoruz. Hipotermi, vücudun uzun bir süre boyunca üretebileceğinden daha fazla miktarda ısı kaybetmesi sonucunda oluşur. Eğer acil bir şekilde tıbbi müdahale olmaz ise ölüme bile neden olabilen tehlikeli bir durumdur. Hipoterminin şiddetine göre tedavisi de farklılık gösterir. Özellikle deprem sürecinde hastaların tedavisini sağlık ekipleri yaparken en çok ihtiyacımız olan göçük altındaki vatandaşlarımızın hızlı bir şekilde kurtarılması ve sağlık ekiplerine teslim edilmesidir. Ne kadar erken aşamada hastalara ulaşırsak tedavi sürecinde o kadar başarılı olma şansımız artacaktır."



Gökbilimciler Satürn'e çarpan nesneyi tanımlamak için yardım istiyor

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA
TT

Gökbilimciler Satürn'e çarpan nesneyi tanımlamak için yardım istiyor

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA

Gökbilimciler cumartesi günü Satürn'e çarpmış olabilecek gizemli bir cismin tanımlanması için yardım çağrısı yaparken bu, bir uzay cisminin gaz devine çarptığının kaydedildiği ilk örnek olabilir.

Araştırmalara göre Satürn'e ortalama her 3 bin 125 yılda bir büyük (çapı 1 kilometreden fazla) cisimler çarpıyor.

Veriler her yıl 7-8 küçük uzay taşının gezegene çarptığını gösterse de gökbilimciler bugüne kadar hiçbirini tespit edemedi.

Kozmik çarpışmalar, kayalık gezegenlerde kraterler bıraksa da Jüpiter ve Satürn gibi gaz devlerinde bu tür izlere rastlanmaz.

Ancak NASA çalışanı ve amatör gökbilimci Mario Rana'nın çektiği yeni bir görüntü, ilk kez Satürn'e bir uzay cisminin çarptığı gösteriyor gibi duruyor.

Gaz devlerinin dış katmanları hidrojen ve helyumdan oluştuğu için asteroit ya da kuyrukluyıldız çarpmaları hızla kaybolabiliyor.

Rana, Jüpiter ve Satürn'ün görüntülerini bilgisayar yazılımıyla analiz eden DeTeCt projesinde çalışıyor. Gökbilimcinin geçen cumartesi günü çektiği Satürn videolarında, görüntülerin sol tarafındaki soluk bir parıltı bir çarpma olayı gibi duruyor.

Profesyonel ve amatör gökbilimcilerden oluşan bir konsorsiyum olan Gezegensel Sanal Gözlemevi ve Laboratuvarı (Planetary Virtual Observatory and Laboratory/PVOL), alanın uzmanlarını Satürn'e olası çarpma olayını doğrulamaya ya da çürütmeye çağırıyor.

PVOL yaptığı açıklamada "Marc Delcroix, Mario Rana tarafından elde edilen bir video gözlemindeki birkaç karede yakalanan, Satürn'deki potansiyel bir çarpışmayı bildiriyor. Potansiyel çarpma çok zayıf ve doğrulanmamış" ifadelerini kullanıyor.

Çok kısa süreli çarpma parlaması Satürn'de 5 Temmuz 2025'te, evrensel saate göre 09.00'la 09.15 arasında meydana geldi. Satürn'ün o zaman diliminde çekilmiş diğer videolarını elde etmek çok önemli.

frgtyh
Satürn'e çarpması muhtemel asteroid veya kuyrukluyıldızı gösteren görüntüler (Mario Rana/PVOL)

PVOL bu zaman diliminde gözlem yapmış olabilecek gökbilimcileri de Delcroix'yla e-posta yoluyla ([email protected]) iletişime geçmeye ve ellerindeki verileri paylaşmaya çağırıyor.

Leicester Üniversitesi'nde gezegen bilimi alanında öğretim üyesi olan Leigh N. Fletcher da amatör uzay gözlemcilerine, çarpışmayla ilgili ellerinde olabilecek videoları paylaşmaları çağrısında bulunuyor.

Dr. Fletcher, BlueSky'da şöyle yazıyor:

Marc Delcroix ve ekibinin hafta sonu yaptığı çağrıyı yineliyorum: Ekip, Satürn'e 5 Temmuz'da evrensel saate göre 09.00'dan 09.15'e kadarki olası bir çarpışmayı doğrulamak/çürütmek istiyor. Amatör gözlemcilerin o saatte çektiği videolar, işin anahtarı olabilir.

Independent Türkçe