Cezayir’de 2022 yılında 15 bin kişi ‘yolsuzluk’ şüphesiyle tutukladı

Bir gıda endüstrisi grubunun başkanı dün yargılanmaya başladı

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun yolsuzluğa ve yolsuzluk yapanlara karşı mücadele başlattı (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun yolsuzluğa ve yolsuzluk yapanlara karşı mücadele başlattı (AFP)
TT

Cezayir’de 2022 yılında 15 bin kişi ‘yolsuzluk’ şüphesiyle tutukladı

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun yolsuzluğa ve yolsuzluk yapanlara karşı mücadele başlattı (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun yolsuzluğa ve yolsuzluk yapanlara karşı mücadele başlattı (AFP)

Cezayirli bir güvenlik yetkilisi, 2022 yılında polis güçlerinin 15 binden fazla kişiyi mali yolsuzluk ve ekonomik suç ithamlarıyla gözaltına alındığını belirtirken, dün büyük bir gıda endüstrisi grubunun sahibi, Yolsuzlukla Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlamalarla yargılanmaya başladı.
Polis Genel Müdür Yardımcısı Ahmed Nait el-Hüseyin dün devlet radyosuna yaptığı açıklamada, ekonomik suçları ele alan güvenlik birimlerinin geçen yıl 14 binden fazla dosya ile ilgilendiğini, 10 bin 600 kişiyi mahkemeye sevk ettiğini belirtti. Hüseyin ayrıca 2022’de ‘organize suç’ soruşturmaları kapsamında 15 bin 439 kişinin gözaltın alındığına dikkat çekti.
Hüseyin, polisin organize suçla mücadele çerçevesinde yaklaşık 20 bin dava kaydettiğini söyleyerek, bu davaları ele almanın ‘hızı ve etkinli’ bir şekilde yürütülmesi konusunda iyimser olduğunu ifade etti. Organize suça karışanlar hakkında hukuki işlem yürütülmesi ve tutuklanması sonucunda, geçen yıl el konulan malın değerinin 130 milyon Cezayir dinarına (9 milyon avroya denk geliyor) ulaştığını belirtti. Güvenlik yetkililerine göre ülke, son yıllarda endişe uyandıran bir şekilde suç artışlıyla karşı karşıya kalıyor. Bu durum onları, yolsuzlukları durdurmak için yeni bir ekonomik yapı kurmaya ve bu alandaki stratejiyi yeniden gözden geçirilmeye yönlendiriyor. Başkent başta olmak üzere şehirler, sert uyuşturucular ve soğuk silahlarla yapılan saldırılar dahil olmak üzere mahallelerde uyuşturucu tacirleriyle mücadele için güvenlik operasyonlarına da tanık oluyor. Hüseyin, polis yetkililerinin ‘ekonomik suç ve organize suçla mücadelenin sonuçları konusunda iyimser’ olduğunu da sözlerine ekledi ayrıca iyimserliğinin sebebini ‘bu alanda uzmanlaşmış yetkinliklere ve uzmanlığa emanet edilen, yeni uzmanlaşmış yapılara’ bağladı. “Yeni güvenlik ekiplerinin çalışmalarının sonuçları meyvelerini vermeye başladı” ifadelerini kullandı.
Hükümet yetkililerine göre, son nüfus sayımına göre nüfusun 45 milyonu aşmasına kıyasla, Cezayir'deki polis sayısı 200 bini geçmiyor ve bu sayı yeterli değil. Zira ağırlaşan ekonomik kriz ve yüksek işsizlik oranıyla birlikte ülkede suç eylemleri artıyor.
Polis Genel Müdür Yardımcısı ‘en büyük endişenin uyuşturucu hap tüketimindeki patlama olduğunu’ zira 2022’de 7 milyondan fazla tabletin ele geçirildiğini belirtirken, “Bunu azaltmak için elimizden gelen her şeyi yaptık” açıklamasında bulundu. Geçen yıl 5 kantardan fazla esrar, 25 kilo kokain ve 8 kilo eroinin ele geçirildiğini de bildirdi.
İlgili bir bağlamda, bir gıda endüstrisi grubunun başkanı olan Hakim Şerfavi, şirketlerinin ‘haksız kazanç’ elde ettiğine yönelik suçlamayla, başkentteki Sidi Muhammed Mahkeme’sinde dün yargılanmaya başladı. İddianameye göre, bu kazançlar kamu hazinesine büyük mali zarar verdi.
2 Nisan 2019’da merhum Cumhurbaşkanı Abdelaziz Buteflika’nın, ordunun ve sokaktaki göstericilerin baskısıyla istifa etmesinden bu yana, yetkililer çok sayıda hükümet yetkilisine, iş adamına ve askeri yetkiliye ‘yolsuzluk suçlaması’ ile hapis cezası verdi. Mahkemeler, 3 başbakan da dahil olmak üzere çoğunu ağır hapis cezalarına çarptırdı. Geçen yıl yargı tüm bu görevlilerin mal varlığına ve mevduatlarına el koydu. Yılın sonlarına doğru, Cumhurbaşkanı Tebbun, ‘Yağmalanmış fonlardan yaklaşık 20 milyar dolar değerinde bir miktarı geri alındı, yurt dışına kaçırılan diğer fonların geri alınması için çalışmaları sürdüreceğiz” açıklamasında bulundu. Söz konusu fonların kaçakçılığının, eski cumhurbaşkanının hükümetindeki isimlerin yaptığı belirtildi.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”