Cezayir’de 2022 yılında 15 bin kişi ‘yolsuzluk’ şüphesiyle tutukladı

Bir gıda endüstrisi grubunun başkanı dün yargılanmaya başladı

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun yolsuzluğa ve yolsuzluk yapanlara karşı mücadele başlattı (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun yolsuzluğa ve yolsuzluk yapanlara karşı mücadele başlattı (AFP)
TT

Cezayir’de 2022 yılında 15 bin kişi ‘yolsuzluk’ şüphesiyle tutukladı

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun yolsuzluğa ve yolsuzluk yapanlara karşı mücadele başlattı (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun yolsuzluğa ve yolsuzluk yapanlara karşı mücadele başlattı (AFP)

Cezayirli bir güvenlik yetkilisi, 2022 yılında polis güçlerinin 15 binden fazla kişiyi mali yolsuzluk ve ekonomik suç ithamlarıyla gözaltına alındığını belirtirken, dün büyük bir gıda endüstrisi grubunun sahibi, Yolsuzlukla Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlamalarla yargılanmaya başladı.
Polis Genel Müdür Yardımcısı Ahmed Nait el-Hüseyin dün devlet radyosuna yaptığı açıklamada, ekonomik suçları ele alan güvenlik birimlerinin geçen yıl 14 binden fazla dosya ile ilgilendiğini, 10 bin 600 kişiyi mahkemeye sevk ettiğini belirtti. Hüseyin ayrıca 2022’de ‘organize suç’ soruşturmaları kapsamında 15 bin 439 kişinin gözaltın alındığına dikkat çekti.
Hüseyin, polisin organize suçla mücadele çerçevesinde yaklaşık 20 bin dava kaydettiğini söyleyerek, bu davaları ele almanın ‘hızı ve etkinli’ bir şekilde yürütülmesi konusunda iyimser olduğunu ifade etti. Organize suça karışanlar hakkında hukuki işlem yürütülmesi ve tutuklanması sonucunda, geçen yıl el konulan malın değerinin 130 milyon Cezayir dinarına (9 milyon avroya denk geliyor) ulaştığını belirtti. Güvenlik yetkililerine göre ülke, son yıllarda endişe uyandıran bir şekilde suç artışlıyla karşı karşıya kalıyor. Bu durum onları, yolsuzlukları durdurmak için yeni bir ekonomik yapı kurmaya ve bu alandaki stratejiyi yeniden gözden geçirilmeye yönlendiriyor. Başkent başta olmak üzere şehirler, sert uyuşturucular ve soğuk silahlarla yapılan saldırılar dahil olmak üzere mahallelerde uyuşturucu tacirleriyle mücadele için güvenlik operasyonlarına da tanık oluyor. Hüseyin, polis yetkililerinin ‘ekonomik suç ve organize suçla mücadelenin sonuçları konusunda iyimser’ olduğunu da sözlerine ekledi ayrıca iyimserliğinin sebebini ‘bu alanda uzmanlaşmış yetkinliklere ve uzmanlığa emanet edilen, yeni uzmanlaşmış yapılara’ bağladı. “Yeni güvenlik ekiplerinin çalışmalarının sonuçları meyvelerini vermeye başladı” ifadelerini kullandı.
Hükümet yetkililerine göre, son nüfus sayımına göre nüfusun 45 milyonu aşmasına kıyasla, Cezayir'deki polis sayısı 200 bini geçmiyor ve bu sayı yeterli değil. Zira ağırlaşan ekonomik kriz ve yüksek işsizlik oranıyla birlikte ülkede suç eylemleri artıyor.
Polis Genel Müdür Yardımcısı ‘en büyük endişenin uyuşturucu hap tüketimindeki patlama olduğunu’ zira 2022’de 7 milyondan fazla tabletin ele geçirildiğini belirtirken, “Bunu azaltmak için elimizden gelen her şeyi yaptık” açıklamasında bulundu. Geçen yıl 5 kantardan fazla esrar, 25 kilo kokain ve 8 kilo eroinin ele geçirildiğini de bildirdi.
İlgili bir bağlamda, bir gıda endüstrisi grubunun başkanı olan Hakim Şerfavi, şirketlerinin ‘haksız kazanç’ elde ettiğine yönelik suçlamayla, başkentteki Sidi Muhammed Mahkeme’sinde dün yargılanmaya başladı. İddianameye göre, bu kazançlar kamu hazinesine büyük mali zarar verdi.
2 Nisan 2019’da merhum Cumhurbaşkanı Abdelaziz Buteflika’nın, ordunun ve sokaktaki göstericilerin baskısıyla istifa etmesinden bu yana, yetkililer çok sayıda hükümet yetkilisine, iş adamına ve askeri yetkiliye ‘yolsuzluk suçlaması’ ile hapis cezası verdi. Mahkemeler, 3 başbakan da dahil olmak üzere çoğunu ağır hapis cezalarına çarptırdı. Geçen yıl yargı tüm bu görevlilerin mal varlığına ve mevduatlarına el koydu. Yılın sonlarına doğru, Cumhurbaşkanı Tebbun, ‘Yağmalanmış fonlardan yaklaşık 20 milyar dolar değerinde bir miktarı geri alındı, yurt dışına kaçırılan diğer fonların geri alınması için çalışmaları sürdüreceğiz” açıklamasında bulundu. Söz konusu fonların kaçakçılığının, eski cumhurbaşkanının hükümetindeki isimlerin yaptığı belirtildi.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.