Suriye rejim bölgelerinde deprem sebebiyle ölümler artıyor

Arap coğrafyasından liderler Esed’e taziye mesajları gönderiyor.

Rusya ve Suriye askerleri Suriye’nin kuzeyindeki Halep’te depremde hasar gören binaları denetledi. (AP)
Rusya ve Suriye askerleri Suriye’nin kuzeyindeki Halep’te depremde hasar gören binaları denetledi. (AP)
TT

Suriye rejim bölgelerinde deprem sebebiyle ölümler artıyor

Rusya ve Suriye askerleri Suriye’nin kuzeyindeki Halep’te depremde hasar gören binaları denetledi. (AP)
Rusya ve Suriye askerleri Suriye’nin kuzeyindeki Halep’te depremde hasar gören binaları denetledi. (AP)

Suriye Sağlık Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Halep, Lazkiye, Hama, İdlib kırsalı ve Tartus’taki can kaybının 812’ye, yaralı sayısının ise bin 449’a yükseldiğini duyurdu. Bu verilere rejim güçlerinin kontrolü dışındaki bölgelerin dahil olmadığı bildirildi.
Ölü sayısı artarken Suriye ile dayanışma da devam ediyor.
Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Ahmed Fehmi yaptığı açıklamada, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi’nin dün Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini duyurdu. Açıklamaya göre Sisi depremde hayatını kaybedenler için taziyelerini iletirken, Mısır’ın bu acı felakette Suriye hükümeti ve halkıyla dayanışma içinde olduğunu vurguladı. Suriye’ye bu konuda mümkün olan her türlü yardımın sağlanması yönünde talimatlar verildiği kaydedilen açıklamada ayrıca, görüşme sırasında Esed’in iki ülkeyi ve iki kardeş halkı birbirine bağlayan tarihi ve kardeşçe ilişkilerden duyduğu gururu dile getirdiği kaydedildi.
Suriye resmi haber ajansı SANA’nın aktardığına göre Esed, Umman Sultanı Heysem bin Tarık’dan bir telefon aldı. Tarık görüşme sırasında ‘Umman halkının, yıkıcı deprem felaketi sonucunda kardeş Suriye halkıyla dayanışma içinde olduğunu’ ifade etti. Ajansın aktardığına göre Umman Sultanı görüşmede şu ifadelere yer verdi:
“Sultanlık bu felaketin üstesinden gelmek için gerekli olan her durumda Suriye’nin yanında olacaktır. Suriye hükümetinin bu felaketin üstesinden gelme çabalarını desteklemek ve yardım sağlamak için acil yardım gönderilecek.”
Esed ayrıca Bahreyn Kralı Hamad bin İsa Al Halife’den depremde yaşamını yitirenler için taziye dileklerini dile getirdiği bir telefon aldı. SANA’ya göre, Kral ‘Bahreyn Krallığı’nın hükümet ve halkı ile, Suriye Arap Cumhuriyeti ile dayanışma ve bu felaketin üstesinden gelmek için Suriye hükümetinin çabalarına yardım ve destek sağlamaya hazır olduğu vurgulandı.
SANA, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un da Esed ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirerek, depremde ölenler için başsağlığı dilediğini belirtti. Cezayir’in Suriye ile dayanışma içinde olduğunu ve bu acı trajedinin yoğunluğunu ve etkilerini hafifletmek için her türlü çabayı göstermeye hazır olduğunu vurguladı. Ajans ayrıca Esed’in ‘depremden etkilenen bölgelerdeki insanlara yardım sağlamak amacıyla arama kurtarma operasyonlarına katılmak üzere sivil savunma ekiplerinin ve insani yardım uçakları gönderen Cezayir hükümetine ve halkına teşekkürlerini dile getirdiğini’ aktardı.
Ajansın haberinde Esed’in İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’den bir telefon aldığı belirtildi. Reisi’nin söz konusu telefon görüşmesinde ‘iki ülkeyi birbirine bağlayan stratejik ilişkilere dayalı ve insani ilkelerden hareketle, İran’ın bu zor koşullarda Suriye halkıyla dayanışma göstermekten, acının etkilerini hafifletmek ve Suriye hükümetinin bu konudaki bitmek bilmeyen çabalarına destek vermekten başka bir şey yapmasının mümkün olmadığını’ belirttiği kaydedildi.
SANA ayrıca Esed’in Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’den ‘depremde yaşamını yitirenler için taziye mesajı’ aldığını bildirdi.
Ayni yardımlarla ilgili olarak, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan, Suriye ve Türkiye’de depremden etkilenenlere yönelik 100 milyon dolar yardım sağlanması için talimat verdiği aktarıldı. BAE Savunma Bakanlığı ‘Cesur Şövalye 2’ çalışmasını başlattığını duyurdu. Söz konusu çalışma, sahra hastanesi sağlanmasını, arama kurtarma desteği sunulmasını, Suriye’de yiyecek ve çadır gönderilmesini ve Türkiye’ye de yardımların ulaştırılmasını kapsıyor. Suriye resmi haber ajansı SANA, depremden etkilenenler için yardım taşıyan iki Irak uçağının Şam Havaalanı’na geldiğini, ayrıca Irak’ın bugün Bağdat’tan bir akaryakıt konvoyunun yola çıkmasının yanı sıra yardım sağlamak için bir ‘hava köprüsü’ kuracağını da bildirdi. SANA’ya göre gıda ve tıbbi yardım taşıyan İran’a ait bir uçak da Şam Havaalanı’na ulaştı. Bugün ikinci bir yardım uçağı Halep Havaalanı’na vardı. Üçüncü bir uçak da Lazkiye’ye iniş yaptı.
Aynı kapsamda Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, askeri uçaklarla Suriye’ye acil yardım gönderilmesi için talimat verdi. Diğer yandan Cezayir’e ait bir yardım uçağı, arama kurtarma çalışmalarına katılmak üzere bir sivil savunma ekibi ve 17 ton insani yardım ile Halep Havalimanı’na ulaştı.
Rusya, Suriye’de konuşlanmış Rus kuvvetleri tarafından dağıtılan insani yardımın da ulaştırıldığını duyurdu. Suriye’ye diğer ülkelerden de yardımlar gönderildi.
Katar Dışişleri Bakanlığı da Türkiye ve Suriye’de depremden etkilenen bölgelere gönderilecek 10 bin mobil konut tahsis ettiğini açıkladı.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”