CIA Direktörü, Netanyahu ve Abbas’a Üçüncü İntifada uyarısı

CIA Direktörü Burns, Washington’da bulunan Georgetown Üniversitesi’ndeki öğrencilere konuştu

Batı Şeria’daki Eriha’da İsrail güçlerinin şehre düzenlediği baskını protesto etmek için ateşe verilen lastikler (AFP)

Tel Aviv’deki üst düzey bir siyasi yetkili, 7 Şubat’ta ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns’un hem İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hem de Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ı (Ebu Mazen) ‘sorun çözülmediği ve gerekli önlemler alınmadığı takdirde yakın gelecekte üçüncü bir Filistin intifadasının patlak verme tehlikesine karşı’ uyardığını belirtti.
Yetkili, Burns’ün Washington’daki son konuşmasının içeriğine şaşırmadığını söyledi. CIA Direktörü, söz konusu konuşmasında iki hafta önce İsrail ve Filistin Yönetimi’ne yönelik yaptığı ziyarette bölgedeki durumun ne kadar kırılgan olduğunu ve İsrailliler ile Filistinliler arasında tırmanan şiddete doğru işlerin nasıl kötüleştiğini hissettiğini belirtmişti. Yetkili, Burns’un Netanyahu, Ebu Mazen ve her iki taraftaki istihbarat ve güvenlik yetkililerine ‘Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki olayları takip ettiği ve 2000’de ikinci intifadanın patlak vermesinden önceki sahnelerle benzerlikler fark ettiği’ konusunda uyarıda bulunduğunu vurguladı. Aktarılana göre William Burns, o dönemde bir İsrail işgaline, iki taraf arasındaki barış sürecinin aksamasına ve güvenin tamamen kaybolmasına yol açan silahlı bir çatışma yaşandığını söylerken, “Bu nedenle mevcut gerginliğin üçüncü bir intifadanın patlak vermesine yol açabileceği ihtimal dışı değil” dedi.
Medya organları, 7 Şubat’ta Burns’ün geçen perşembe günü Washington’daki Georgetown Üniversitesi’nde yaptığı nadir bir konuşma sırasında, İsrail ve Filistin Yönetimi’ne yaptığı ziyarete ve Netanyahu, Abbas ve güvenlik birimlerinin liderleri ile görüşmesine değindiğini belirtti. Bir grup Amerikalı öğrenci ve öğretim görevlisine hitaben William Burns, “Liderlerle yaptığım konuşmalar bende korkular bıraktı. İkinci intifada sırasında kıdemli bir diplomattım. İstihbarat servislerindeki meslektaşlarım gibi ben de benzer koşullardan endişe duyuyorum” dedi.
Geçmişte tanık olduğu birçok olayın bugün de hatırlatıcıları olduğunu söyleyen CIA Direktörü, “CIA’in sorumluluklarından biri, son haftalarda tanık olduklarımıza benzer bir şiddet olayını önlemek için İsrail ve Filistin güvenlik birimleriyle mümkün olduğunca yakın çalışmaktır. Bu, büyük bir meydan okumaydı” ifadelerini kullandı.
Şarku’l Avsat’ın aktardığına göre Burns, ABD’nin varlığına ve ülkesinin Ortadoğu’daki politikasına değinirken, “Oradaki yıllarımdan öğrendiğim en büyük ders tevazu. Çoğu zaman dünyanın bir bölgesini, onu her zaman iyi anlamadan değiştirebileceğimize inandık. Bu, etki yaratmaya çalışan ABD girişimine karşı bir iddia değildir. Belki Ortadoğu’dan ayrılabiliriz. Ama bu bölgenin kötü bir özelliği var ki, bizi her defasında işin içine sokmayı başarıyor” açıklamasında bulundu.
2023’te Ortadoğu’nun, özellikle ABD’li politika yapıcılar için karmaşık bir meydan okuma oluşturacağına dikkati çeken Burns, “Çünkü Ortadoğu’daki zorlukların bir kısmı İran’da. İran rejimi, protestolar, göstericilerin cesareti, özellikle yolsuzluktan, siyasi baskı ve kısıtlamalardan bıkmış kadınlar. Bunların hiçbiri ABD’lilerle ilgili değil, İranlılar ve onların geleceği ile ilgili” dedi.
William Burns, “Polis, kısa vadede halkı bastırabilir ve bastırma konusunda uzmandır. Ancak nüfusun yüzde 70’ini oluşturan İran gençliğinin kafasında neler olup bittiğine verecek cevapları yok. Ülkelerinde neler olup bittiğine dair farkındalık eksikliği, hem ülke içinde hem de bir bütün olarak Ortadoğu’da daha saldırgan davranışlara yol açıyor. Ayrıca İran ve Rusya arasındaki askeri ilişkilerde derinleşme var” ifadelerini kullandı.
Burns’a göre Rusya’nın Ukrayna’da kullandığı insansız hava araçlarının çoğu İran üretimi. Ukrayna’nın başkentine yaptığı son ziyaret sırasında CIA Direktörü, şehrin Rus uçakları tarafından bombalandığını açıkladı. Aynı şekilde William Burns, “Birkaç hafta önce Kiev’i ziyaret ettim ve 6 saati barınaklarda olmak üzere orada 30 saat geçirdim. Çünkü Ukrayna sivil tesislerine yönelik iki Rus saldırısı gerçekleşti. Saldırıların çoğu, İran’ın masum Ukrayna vatandaşlarını öldürmek için Rusya'ya sağladığı İran Şahed-136 insansız hava araçları tarafından gerçekleştirildi ve bu çok endişe verici” açıklamasında bulundu.