Hindistan'da üretilen göz damlasında skandal ihtimali gündemde: "Ölümcül enfeksiyona ve körlüğe neden olabilir"

En az bir kişi ilaca dirençli bakteriyel enfeksiyon nedeniyle hayatını kaybetti

Unsplash
Unsplash
TT

Hindistan'da üretilen göz damlasında skandal ihtimali gündemde: "Ölümcül enfeksiyona ve körlüğe neden olabilir"

Unsplash
Unsplash

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), Hindistan'da üretilen ve reçetesiz satılan bir göz damlasının hastaneye yatış, kalıcı görme kaybı ve ölüme yol açan bakteriyel bir enfeksiyonla bağlantılı olabileceğini bulduktan sonra bu ürünün kullanılmamasını tavsiye etti.
CDC, 12 eyalette en az 55 kişide çoğu antibiyotiğe dirençli bir bakteri türü olan Pseudomonas aeruginosa tespit etti. Şimdiye kadar bir kişi hayatını kaybetti ve üç kişide kalıcı görme kaybı meydana geldi.
Kurum, enfeksiyonun göz damlası Suni Gözyaşları'ndan kaynaklandığını tespit etmedi fakat hastalanan kişilerin çoğunun bu damlayı kullandığını bildirdiğini söyledi.

"CDC, epidemiyolojik araştırma ve laboratuvar analizleri tamamlanana kadar klinisyenlerin ve hastaların EzriCare Suni Gözyaşları kullanımını derhal bırakmalarını tavsiye ediyor."

Bildirilen vakaların en az 11'inin gözünde enfeksiyon gelişirken, üçünde bir gözde kalıcı görme kaybı yaşandı. Fox News'in haberine göre ayrıca solunum yolu enfeksiyonu ya da idrar yolu enfeksiyonu geçirenler de oldu ve bir kişi bakterinin kan dolaşımına girmesi sonucu hayatını kaybetti.
Vakalar şu ana kadar Kaliforniya, Colorado, Connecticut, Florida, New Jersey, New Mexico, New York, Nevada, Teksas, Utah ve Washington'da tespit edildi.
Göz damlaları koruyucu madde içermiyor, yani bakteri üremesini engelleyecek bileşenleri barındırmıyor. Kuruma göre enfeksiyon, kullanım ya da üretim sırasında kirlenmeden kaynaklanmış olabilir.
CNN'in haberine göre CDC açılmamış şişeleri test ediyor.
New Jersey merkezli EzriCare, göz damlasının "daha fazla dağıtımını veya satışını durdurmak için harekete geçtiğini" belirten bir açıklama yayımladı.
"Bugün itibarıyla, Pseudomonas aeruginosa salgınını EzriCare Suni Gözyaşları'yla kesin olarak ilişkilendiren herhangi bir testten haberdar değiliz" diyen şirket, sağlık kuruluşlarıyla işbirliği yaptıklarını ve ürünün kullanımına karşı tavsiyelerde bulunmak üzere müşterilerle iletişime geçtiklerini de sözlerine ekledi.
Şirket, EzriCare Suni Gözyaşları ürününün Hindistan'da Global Pharma Healthcare PVT Limited tarafından üretildiğini ve ABD'ye Aru Pharma Inc. tarafından ithal edildiğini açıkladı.

"EzriCare Limited Şirketi'nin bu ürünün formülasyonunda, ambalaj dağıtım sistemi tasarımında veya fiili üretiminde hiçbir rolü yoktur."

Şirket, "Global Pharma Healthcare PVT Limited'in ürün için bir geri toplama başlatacağını anlıyoruz ancak bu Basın Açıklamasının tarihi ve saati itibarıyla bu henüz gerçekleşmedi" dedi ve şu ana kadar bunun yapılmadığını ekledi.
Hindistan'ın Chennai kenti merkezli üreticiler The Independent'a, ürünleri geri çağırmak için adım attıklarını ancak bunun sadece ABD'ye gönderilenler için yapıldığını doğruladı.
Global Pharma'nın genel müdürü Selvam Kalyanadundaram, "ABD Gıda ve İlaç Dairesi'yle (FDA) temas halindeyiz ve geri toplama prosedürünü başlattık" dedi.
Konunun ilaç firmasının dikkatine sunulmasından bu yana alınan dahili önlemler hakkında bilgi veren şirket, bir soruşturma başlattıklarını da söyledi.

"Soruşturmamıza başladık. Malzemeyi laboratuvara gönderdik. Ancak FDA ekibiyle yaptığımız görüşmeye göre, sonuçları beklemeyeceğimiz için ürünü gönüllü olarak geri toplayacağımızı söyledik. Temel nedenin ne olduğunu araştırmak için soruşturma başlattık çünkü [FDA] bunun mikrobiyal bir kirlenme olduğunu belirtti. Mikrobiyal kirlenme farklı yerlerde ortaya çıkabilir. Herhangi bir tartışmaya girmek istemiyoruz ve bu nedenle gönüllü bir geri toplama yapacağımızı söyledik."

Bu, bir Hint ilacının karıştığı en son uluslararası skandal. Bu yıl Hindistan, öksürük şurubu Özbekistan'da 19 çocuğun ölümüyle bağlantılı olan Marion Biotech'in üretim lisansını askıya almıştı.
Hindistan'da üretilen 4 şurup da geçen yıl Gambiya'da 66 çocuğun ölümüyle ilişkilendirilmişti. Hindistan, Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) gönderdiği bir mektupta öksürük şuruplarının "erken" bir şekilde çocuk ölümleriyle ilişkilendirildiğini ve bunun da ülkenin ilaç endüstrisinin imajını "olumsuz etkilediğini" belirtmişti.
 



İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature