Husilerin döşediği mayınlar, evlerine dönen Yemenlileri tehdit ediyor

Yemen'in Taiz kentindeki bir okul, Husilerin döşediği mayınlardan temizlendi. (Suudi Masam Projesi)
Yemen'in Taiz kentindeki bir okul, Husilerin döşediği mayınlardan temizlendi. (Suudi Masam Projesi)
TT

Husilerin döşediği mayınlar, evlerine dönen Yemenlileri tehdit ediyor

Yemen'in Taiz kentindeki bir okul, Husilerin döşediği mayınlardan temizlendi. (Suudi Masam Projesi)
Yemen'in Taiz kentindeki bir okul, Husilerin döşediği mayınlardan temizlendi. (Suudi Masam Projesi)

Yemen'de beş aydır devam eden ateşkes kapsamında yerinden edilenlerin büyük çoğunluğu memleketlerine dönmeye teşvik ediliyor. Ancak söz konusu kişiler darbecilerin yollara, çiftliklere, yerleşim yerlerinin merkezlerine ve hatta okullara döşedikleri mayınların yaşamlarını tehdit ettiğinin farkında değil. Bu hafta, 19 yaşındaki Hasan Ramadi yıllarca süren zorunlu yerinden edilme durumunu sona erdirerek Hudeyde Valiliği'nin güneyindeki Beytülfakih ilçesinin El-Cah bölgesindeki köyüne dönmeye karar verdi. Ramadi evine varmak üzereyken, yerinden edildiği dönemde Husi darbecilerin evinin yakınına yerleştirdikleri mayının patlaması sonucu yaşamını yitirdi.
Yemen Mayın Monitörü’nün açıklamasına göre, benzer bir olay aynı gün Hudeyde kentine idari olarak bağlı El-Hali ilçesinde de yaşandı. Husiler tarafından döşenen mayının patlaması sonucu bir kadın öldü, bir kişi de yaralandı.
Yemen Mayın Monitörü tarafından yayınlanan bir istatistikte, ocak ayında Yemen'in dokuz vilayetinde 41 mayın, patlamamış mühimmat ve patlayıcı 74 kişiyi hedef aldı. Söz konusu kişilerden büyük çoğunluğu ölürken bazıları da yaralı olarak kurtuldu. Husilerin eliyle oluşturulan mayın tarlaları günde en az iki kişiyi hedef alıyor. Durumdan en çok etkilenen bölge olan Hudeyde’yi mayınlardan temizlemenin yıllar süreceği belirtiliyor.
Söz konusu istatistiğe göre geçtiğimiz ay 14'ü çocuk 32 sivil Husilerin döşediği mayınlar nedeniyle yaşamını yitirdi. Yaralı sayısı ise 15'i çocuk olmak üzere 42'ye ulaştı. Hudeyde vilayetinde yedisi çocuk olmak üzere 18 sivil yaşamını yitirdi. Hudeyde, en fazla ölümün yaşandığı kent oldu. Hudeyde’de yaralıların sayısı 11'i çocuk 20'ye ulaştı. Yaralıların geri kalanının ise El-Cevf, Marib, Sada, Hacca, Şebve, Abyan, El-Bayda ve Sana'nın Nehm ilçesinde olduğu kaydedildi.
Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü, Taiz'in eteklerinde yer alan Husi darbecilerin kontrolündeki El-Hevban bölgesinde mayın patlaması sonucu üçü çocuk dört sivilin yaralandığını bildirdi. 60 yaşındaki bir adamın durumunun ağır olduğu belirtilirken çocukların en küçüğünün yedi yaşında olduğu bilgisi paylaşıldı. Yaralılar acilen Ibb vilayetinin Zissufal semtindeki örgüt destekli hastaneye nakledildiler. Sağlık durumları stabil hale geldikten sonra ise ayrı iki hastaneye gönderildiler.
Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü’nün El-Havban banliyösündeki proje koordinatörü Joseph Alec'e göre çocuklardan biri döşenen söz konusu patlayıcıyla oynarken yaralandı. Daha sonra bunun bir mayın olduğu ortaya çıktı.
Hastaneye tedavi için getirilen çok sayıda çocuk olduğuna dikkati çeken Alec, “Taiz Valiliği'nde kurtarılan bölgelerde çocuklar ölümcül mayın patlamalarından ciddi şekilde yaralandılar” açıklamasında bulundu.
Suudi Arabistan'ın Yemen topraklarını mayınlardan temizleme projesinin (MASAM) sorumlusu Arif el-Kahtani, “Ekibimiz, Cebel Habeşi Müdürlüğü'ne bağlı Eş-Şab- Akkad Okulu’nun girişlerinde ve tesislerinde bulunan mayınları ve patlayıcıları temizledi” dedi.
Mayınlar, öğrencilerin yaşamını tehdit ediyordu.
Kahtani, MASAM ekibinin geçen aylarda sürekli ve düzenli çalışmalar yaparak okulun güvenliğini sağlama misyonunu tamamladığını ve 32 mayın, patlayıcı ve patlamamış mühimmatı temizlediğini duyurdu.
Suudi Arabistan'ın Yemen'deki mayınları temizlemek için başlattığı, hükümet güçleriyle çalışan ve uluslararası alanda kabul gören Masam Mayın Temizleme Projesi’nin Genel Müdürü Usame el-Kusaybi, saha ekiplerinin, projenin başladığı 2018 yılının ortasından bu yana 3 Şubat'a kadar 384 bin 895 mayın, patlamamış mühimmat ve patlayıcıyı temizlediği bilgisini paylaştı. Kusaybi’nin açıklamasına göre bu mayınlardan 136 bin 190'ı tanksavar mayını, 6 bin 33'ü ise anti-personel mayınıydı.
Masam tarafından yayınlanan açıklamaya göre Kusaybi, Masam mühendislik ekiplerinin şimdiye kadar mayın, mühimmat ve patlayıcılarla donatılmış 43 milyon 845 bin 128 metrekare Yemen toprağını temizlediğini aktardı.



Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
TT

Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas üzerindeki askeri baskıyı iki katına çıkarma tehdidinin ve hükümetindeki bakanların Hamas’ın Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını ve savaşın sona erdirilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya varma talebini reddederek Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme çağrılarının ardından İsrail işgal güçleri, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını arttırarak dün daha fazla can kaybına neden oldu.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine düzenlenen çok sayıdaki hava saldırısı, topçu bombardımanı ve insansız hava aracı (İHA) ile açılan ateş sonucunda 30'dan fazla Filistinli hayatını kaybetti.

Aynı istatistiklere göre kurbanların çoğu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerindendi.

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail tarafından Gazze Şeridi’ne düzenlenen bombardımanlarda ölenlerin sayısının 51 bin 201'e, yaralananların sayısının ise 116 bine yükseldiği bildirildi.

Yeni bir teknik

Şarku’l Avsat muhabiri, dün gece, Gazze şehrinin doğusunda yer alan Zeytun, Şecaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin her noktasını vuran İsrail’in saldırılarının yoğunluğu açısından zor geçtiğini, özellikle et-Tuffah Mahallesi ve Yafa Caddesi çevresi ile Gazze şehrinin orta kesimlerine yakın bölgelerden çok sayıda insanı kaçmaya zorladığını bildirdi.

İsrail, 18 Mart'ta çatışmaların yeniden başlamasından bu yana İsrail askerleri arasında yaşanan ilk ölümcül olay olan, Hamas üyeleri ile İsrail askerleri arasında et-Tuffah Mahallesi’nin doğusunda yaşanan çatışmalarda bir İsrail askerinin ölmesi ve dört askerin yaralanmasından bir gün bu bölgelere saldırdı.

İsrail askerleri coğrafi olarak, ateşle korudukları, ancak asker bulundurmadıkları kuzeybatı bölgeleri dışında Refah şehrinin tamamını karadan kontrol ediyorlar. Refah şehrini Han Yunus'tan ayıran ve ‘Morag Koridoru’ olarak bilinen bölgede konuşlanmış durumdalar.

sdfgthy
Dün Gazze’nin kuzey yakınlarında İsrail’e ait askeri bir aracı taşıyan bir tır (Reuters)

İsrail kara kuvvetleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyini orta kesimlerden ve güneyden ayıran Netzarim Koridorunda konuşlu olsa da bölgede tam kontrol sağlanmış değil, Reşid sahil yolu halen açık durumda. İsrail kara kuvvetleri aynı zamanda Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin dış bölgelerinde de konuşlu ve buradaki operasyonlar, kuzeydeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiye semtlerinin dış mahallelerindeki diğer askeri birlikler gibi yavaş ve temkinli bir şekilde yayılıyor.

Operasyonlarında yeni bir taktiksel yaklaşım benimseyen İsrail güçleri, bir yandan Hamas'ı yavaş ilerleyen kara operasyonlarıyla baskı altına almayı hedeflerken, diğer yandan da bomba ya da patlayıcıları tespit etmek amacıyla geriye kalan binaları ve evleri havaya uçurmak için patlayıcı robotlar kullanıyor.

Öte yandan İsrail güçleri, Gazzelilerin evlerine dönmelerini engellemek için onların evlerini yıkmayı ve buraları yaşanmaz alanların ve belki de gelecekte girmelerinin yasak olduğu tampon bölgelerin bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor.

Hamas'a baskı

Başta Netanyahu olmak üzere İsrailli yetkililer, Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla operasyonları yoğunlaştırmayı planladıklarını açıkladılar. Netanyahu cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, İsrail güçlerine Hamas üzerindeki baskıyı her zamankinden daha fazla arttırmaları talimatını verdiğini ve İsrail'in mutlak zafer elde edene kadar savaşmaya devam etmekten başka çaresi olmadığını söyledi. ‘Katiller’ dediği kişilere teslim olmayacağını ve herhangi bir dikteye boyun eğmeyeceğini vurgulayan Netanyahu, Hamas tarafından ‘kapsamlı anlaşma’ olarak adlandırılan anlaşma kapsamında yeniden belirlenen koşulları reddettiğini belirtti.

Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar bu konuşmayı överken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki askeri operasyonların sürdürülmesi ve yoğunlaştırılması, herhangi bir müzakerenin kabul edilmemesi ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilerek askeri yönetimin kurulması için çalışılması çağrısında bulundu. Buna karşın İsrailli gazeteciler ve analistler, İsrail için askeri ve ekonomik risklere değindiler.

dfgthyu
İleri karakol kurmak için Gazze'ye geçmeye çalışan radikal Yahudi yerleşimciler, Şubat 2024 (DPA)

İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin yüzde 30 ila 40'ını etkin bir şekilde kontrol ediyor. Bu durum yerleşimcilerin liderlerini ve onları destekleyen bakanları, 2005 yılında boşaltılan Gazze Şeridi'nde yerleşim inşaatlarının yeniden başlatılması çağrısında bulunmaya teşvik ediyor.

Giderek kötüleşen insani kriz

İsrail'in İbranice yayın yapan haber sitesi Walla, İsrail ordusunun, Hamas'ın gücünü zayıflatmak ve yönetimini sarsmak amacıyla, Gazze'deki bölgeleri daha ufak bölgelere ayırmak amacıyla daha büyük operasyonlara hazırlandığını bildirdi. Walla’nın aktardığına göre bu çerçevede sivil şirketler tarafından işletilen ve doğrudan sivillere gıda yardımı dağıtacak merkezlerin kurulması da söz konusu.

İsrail, Hamas'a baskı uygulamak için sivilleri yerlerinden ederek ve evlerini yıkarak operasyonlarında açıkça sivilleri hedef alıyor. Ayrıca ablukayı sıkılaştırarak ve yardım ve ticari ürünlerin girişini engelleyerek onları açlığa mahkum ediyor.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) göre 90 binden fazlası kendisine ait 115 barınakta olmak üzere, yaklaşık 420 bin kişi yeniden başlayan saldırıların ardından yerinden edilmiş durumda ve askeri operasyonlar ve insani yardım girişinin engellenmesi sonucunda insani koşullar hızla kötüleşiyor.

Öte yandan Dünya Gıda Programı (WFP) tüm tarafları sivillere öncelik vermeye ve Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çalışanlarını korumaya çağırdı. WFP, İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaş nedeniyle insani acıların daha da arttığını vurguladı.

WFP tarafın dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Gazze'deki aileler bir sonraki öğünlerinin nereden geleceğini bilmiyorlar. WFP tüm taraflara sivillerin ihtiyaçlarına öncelik vermeleri, insani yardım çalışanlarının korunmasını sağlamaları ve Gazze'ye derhal yardım girmesine izin vermeleri çağrısında bulunuyor.

sdfgrthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda ücretsiz gıda dağıtım noktasının önünde bekleyen Filistinliler, 12 Nisan 2025 (AFP)

Gazze Elektrik Kurumu (GEDCO) tarafından dün yapılan açıklamada ise Gazze Şeridi'nde yaklaşık 18 aydır elektrik kesintisi yaşandığı ve bu süre zarfında Gazzelilerin 1,88 milyar kilowatt saatten (kWsa) fazla elektriği kullanmaktan mahrum kaldığını bildirdi.

Bu uzun süreli kesinti, başta sağlık, su ve sanitasyon olmak üzere hayati öneme sahip alanları çöküşün eşiğine getirdi. Çünkü temel altyapıyı çalıştıracak enerji kaynağı yok ve kötüleşen insani durumla birleştiğinde salgın hastalıklar ve yetersiz beslenme riski artıyor.

İsrail, 2 Mart'ta Gazze'ye tam bir abluka uygulayarak ateşkesle birlikte yeniden başlayan uluslararası yardımların girişini engelledi. Ayrıca Gazze’nin başlıca deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine giden elektriği de kesti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bu hafta insani durumun savaşın başlamasından bu yana geçen 18 ayın en kötü halinde olduğu uyarısında bulundu. Gazze'ye herhangi bir malzemenin geçişine izin verilmesinin üzerinden bir buçuk ay geçtiğini vurgulayan OCHA, bu durumun bugüne kadarki en uzun süreli tedarik kesintisi olduğunun altını çizdi.