Meksika’da öldükten sonra son dileklerin gönderilmesini sağlayacak uygulama yapıldı

Meksikalı iş insanı tarafından hayata geçirilen uygulamaya ‘Past Post’ adı verildi. (AFP)
Meksikalı iş insanı tarafından hayata geçirilen uygulamaya ‘Past Post’ adı verildi. (AFP)
TT

Meksika’da öldükten sonra son dileklerin gönderilmesini sağlayacak uygulama yapıldı

Meksikalı iş insanı tarafından hayata geçirilen uygulamaya ‘Past Post’ adı verildi. (AFP)
Meksikalı iş insanı tarafından hayata geçirilen uygulamaya ‘Past Post’ adı verildi. (AFP)

Meksikalı iş insanı Miguel Farrell, insanların öldükten sonra sevdikleriyle paylaşmak istedikleri mesajları ve son dilekleri kaydetmesine olanak tanıyan bir uygulama tasarladı.
Farrell AFP’ye verdiği demeçte, ‘Past Post’ adlı uygulamanın, kullanıcıların ‘beklenmedik bir zamanda gelen ani ölüme hazırlık olarak işleri düzenlemesine’ olanak tanıdığını belirtti.
Tanıtım videosunda, sağlıklı bir babanın ani bir şekilde ölmesi durumunda çocuklarının yıllar sonra mezun olduklarında dinleyebilecekleri tebrik mesajlarını kaydetmesine olanak sağladığı gösterildi.
Past Post tarafından kullanılan teknoloji, videoyu NFT olarak koruyor. Kopyalanmasına veya değiştirilmesine imkan tanımıyor.
Mesaj, kullanıcı tarafından tanımlanan bir tarihte veya kullanıcının mirasını yönetmek için atadığı güvenilir bir kişi tarafından gönderilebiliyor.
Yıllık 19 dolar ödenecek olan uygulama, varlıkların veya dileklerini, tıbbi veya cenaze bakımı tercihlerini, bakmakla yükümlü olunan kişiler veya evcil hayvanlarla ilgili talimatları, bankacılık veya sosyal ağlar olsun hesap yönetimi için listeler yapmak için hazırlanılmasını sağlıyor.
Uygulama her ne kadar dijital bir vasiyet olsa da Farrell, Meksika yasaları vasiyetin halen kağıt üzerinde oluşturulmasını ve noter tarafından tasdik edilmesini gerektirdiğinden Past Post’un gerçek vasiyetin yerini alamayacağını vurguladı.
Farrell, uygulama ile oluşturulan belgenin yasal bir karşılığı olmadığını ancak çok önemli bir sembolik değeri olduğunu kaydetti.
‘Ölüler Günü’ olarak bilinen ölüleri anma festivali ile ünlü olan Meksika’da birçok kimsenin bir vasiyeti ya da varlıklarının envanteri bulunmuyor.



Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
TT

Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)

Bilim insanları meyve sineklerinin genetiğini değiştirerek kokaini sevmelerini sağladı. Çalışmanın insanlardaki kokain bağımlılığını daha iyi anlama ve tedavi etmeye katkı sunması bekleniyor. 

Meyve sinekleri ve insanlar birbirlerine sanılandan daha fazla benziyor. Örneğin bu iki türde çeşitli hastalıklardan sorumlu genlerin yaklaşık yüzde 75'inin aynı olması, bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Sinekler üzerindeki genetik incelemeler, bu hastalıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Bu rahatsızlıklardan biri de kokain gibi maddelere karşı gelişen bağımlılıklar. Utah Üniversitesi'nden Dr. Adrian Rothenfluh, "Son yıllarda, sinekler ve insanların birçok açıdan sandığımızdan daha fazla birbirine benzediği ortaya çıktı" diyerek ekliyor: 

Örneğin sineklerin alkole verdiği tepkiyi düzenleyen genlerin, insanlardaki alkol bağımlılığında da rol oynadığını birçok kez gösterdik. Bu durumun kokain bağımlılığıyla bağlantılı genler için de geçerli olacağını ve bunların sineklerdeki etki mekanizmasını inceleyebileceğimizi düşünüyoruz.

Ancak sineklerin kokaini sevmemesi bu çalışmaların önünde engel teşkil ediyordu. Meyve sineklerinin bacaklarındaki tat reseptörleri, böceğin bir şeyi yemeden önce zararlı olup olmadığını algılamasını sağlıyor. 

Dr. Rothenfluh ve ekip arkadaşları yeni çalışmalarında kokainin acı tadı nedeniyle bu reseptörlere yakalandığını ve sineklerin maddeden bu yüzden uzak durduğunu doğruladı. Araştırmacılar daha sonra sineklerin genetiğini değiştirerek bu reseptörleri devre dışı bıraktı.

Bulguları hakemli dergi Journal of Neuroscience'ta 2 Haziran Pazartesi günü yayımlanan çalışmada genetiği değiştirilmiş sineklerin kokaini sevdiği gözlemlendi. Düşük seviyede kokain içeren şekerli su verilen sinekler 16 saat içinde bu içeceği tercih etmeye başladı.

Dr. Rothenfluh, "Düşük dozlarda, tıpkı insanlar gibi koşuşturmaya başlıyorlar" diyor: 

Çok yüksek dozlardaysa yine insanlar gibi hareket edemez hale geliyorlar.

Bilim insanları genetiğiyle oynanmış sinekleri üretmeyi artık öğrendiği için çalışmalarını daha kolay ve hızlı yürütmeyi umuyor. Meyve sineklerinin hızlı yaşam döngüsü ve nispeten basit genetik yapıları, üzerlerinde insanlara kıyasla daha kolay deney yapılmasına imkan tanıyor. 

Makalenin yazarlarından Travis Philyaw "Daha karmaşık organizmalarda ortaya çıkması zor olan riskli genleri tespit ederek bu bilgileri memeliler üzerinde çalışan araştırmacılara aktarabiliriz" diyor.

Ekip bu sayede insanlardaki kokain bağımlılığına yönelik yeni tedaviler geliştirmeyi umuyor. Dr. Rothenfluh şu ifadeleri kullanıyor:

Kokain tercihinin mekanizmalarını gerçekten anlamaya başlayabiliriz ve mekanizmayı ne kadar iyi anlarsak, o mekanizmaya etki edebilecek bir tedavi bulma şansımız o kadar artar.

Independent Türkçe, Popular Science, IFLScience, Journal of Neuroscience