Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), deprem, sel, orman yangını ve diğer acil durumlarda arama kurtarma çalışmalarını koordine etme ve yardım sağlama sorumluluklarını taşıyor.
AFAD tarihi
17 bin insanın ölümüne neden olan 199 depremi, Türkiye'nin doğal afetlerle mücadele yaklaşımında bir dönüm noktası oldu. Hükümet, inşaat yönetmeliklerinde ve afet yönetiminde reform yapılmasına öncelik verdi.
AFAD, afetlerin sonuçlarını ele alma çabalarını yönetmek ve koordine etmek için 2009 yılında kuruldu.
AFAD, Türkiye'deki arama kurtarma çalışmaları ve yardımın yanı sıra Türkiye'nin katıldığı uluslararası yardım operasyonlarını koordine etmek için devlet kurumları ve sivil toplum kuruluşları arasında ana bağlantı görevi görüyor.
AFAD, ilk olarak Başbakanlığa bağlıydı. Daha sonra Türkiye'nin 2018'de cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesi ve Recep Tayyip Erdoğan’ın devlet başkanlığı görevini üstlenmesiyle İçişleri Bakanlığı'na bağlandı.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, ayrıca doğal afetler sonrasında kaynak geliştirme çabalarını koordine ediyor.
AFAD, hazırlığı geliştirmeyi ve deprem risklerini azaltmayı amaçlayan bir deprem araştırma programı oluşturdu.
Personel
İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan bir raporda, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın 2022 yılında Türkiye'nin 81 ilinde 7 bin 323 personeli olduğu belirtildi.
AFAD, 2021 yılında hedeflediği 250 bin gönüllüden sadece 53 bin 750 gönüllüye eğitim verdi. Geçtiğimiz yıl 200 bin gönüllüye eğitim hedeflenirken, bu yıl sayıyı azaltarak 100 bine çekti.
Bütçe
2022 yılında bütçesi 11 milyar 867 milyon 417 bin TL olan AFAD’ın 2023 bütçesi yüzde 32 azaltılarak 8 milyar 75 milyon 405 bin TL'ye geriledi. Aynı zamanda polis ve sahil güvenlik gibi alanlarda koordinasyonuna yardımcı olan kurumların bütçeleri artırıldı.
Süreçler
AFAD raporuna göre yönetim, 2022 yılında Batı Karadeniz bölgesinde maden kaynaklı bir afet, batıda orman yangınları, sel ve depremler dahil olmak üzere yaklaşık 5 bin 300 afete müdahale etti.
AFAD ekipleri, 2020'de İzmir’i vuran ve 100'den fazla kişinin ölümüne neden olan depremin yanı sıra 2021'de Kuzey Karadeniz bölgesinde meydana gelen yıkıcı sellerde sivil toplum kuruluşları ve diğer kurumlarla koordinasyon çalışmaları yürüttü.
İçişleri Bakanlığı verilerine göre AFAD geçtiğimiz yıl Türkiye dışında 12 ülkeye 11.4 milyon dolarlık yardımda bulundu. Suriye'de AFAD, Türk kuvvetleri ve müttefik Suriyeli savaşçılar tarafından kontrol edilen bölgelerdeki insani yardım çalışmalarını koordine etti.
Artan yayılma
Son yıllarda yaygınlaşan AFAD, olayları bildirmek için eylem planları geliştirerek acil durum uygulamalarını geliştirdi.
AFAD Gönüllülük Dairesi Saha Koordinatörü İdris Varlı, 4 Şubat depreminden bu yana 100 binden fazla başvuruyla toplam gönüllü sayısının 700 bini aştığını söyledi.
Varlı, 4. derece afetlerde AFAD Gönüllülük Sistemine başvuran kişileri online eğitime almaksızın 'temel AFAD gönüllüsü' kabul ettiklerini ve destek olmaları için afet bölgelerine gönderdiklerini aktardı.
Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)