Rusya Mısır'da Ulusal Nükleer Araştırma Üniversitesi'nin şubesini açacak

Rusya’daki Ulusal Araştırma Nükleer Üniversitesi (MEPhI resmi internet sayfasından)
Rusya’daki Ulusal Araştırma Nükleer Üniversitesi (MEPhI resmi internet sayfasından)
TT

Rusya Mısır'da Ulusal Nükleer Araştırma Üniversitesi'nin şubesini açacak

Rusya’daki Ulusal Araştırma Nükleer Üniversitesi (MEPhI resmi internet sayfasından)
Rusya’daki Ulusal Araştırma Nükleer Üniversitesi (MEPhI resmi internet sayfasından)

Rusya’dan bir yetkili, ülkesinin, Mısır’ın Akdeniz kıyısındaki ed-Dabaa Nükleer Santrali projesi kapsamında Mısır’da Ulusal Nükleer Araştırma Üniversitesi'nin bir şubesini açmayı planladığını açıkladı.
Rusya Yüksek Öğretim Bakan Yardımcısı Constantin Mogilevsky, Rus haber ajansı TASS tarafından aktarılan açıklamasında, Nükleer santral inşa etme projesi kapsamında Mısır’da Ulusal Nükleer Araştırma Üniversitesi’nin bir şubesinin açılmasına yönelik bir ön karar alındığını söyledi.
Rusya Tarihi Derneği toplantısında konuşan Mogilevsky, şubenin ne zaman açılacağına değinmezken Mısır'da Ulusal Nükleer Araştırma Üniversitesi'nin bir şubesinin kurulmasının nükleer santralde çalışacak personel yetiştirilmesine olanak sağlayacağını belirtti. Rus yetkili, isimlerini açıklamadan bazı Afrika ülkelerinde de Rus üniversitelerinin şubelerinin açılması ve ortak eğitim programları uygulanması yönünde planlar olduğunu söyledi. Rusya’nın Kahire Büyükelçiliği, Şarku'l Avsat'a Ulusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi’nin Mısır'da bir şubesinin kurulmasıyla ilgili haberleri doğrulasa da Mogilevsky’nin açıklamasında geçenler dışında bir detay vermedi.
Mısır ile Rusya arasında 2015 yılı sonlarında imzalanan bir sözleşmeyle Rus Devlet Nükleer Şirketi Rosatom, Mısır'ın Kahire'nin 300 kilometre batısındaki ed-Dabaa şehrinde yer alan nükleer santral projesini yürütüyor. Santralde, 4 adet üçüncü nesil nükleer reaktör yer alıyor. Her biri bin 200 megavatlık üretim kapasitesine sahip olan reaktörler maliyeti 30 milyar dolar. Bu maliyetlerin yüzde 85’i yan 25 milyar doları Rusya tarafından sağlanan kredi ile karşılanıyor. Mısır Cumhurbaşkanlığı resmi internet sitesine göre ilk reaktörün 2024 yılında hizmete girmesi planlanıyor.
Rosatom, inşaatına 2020 yılında başlanması planlanan ancak Kovid-19 salgını nedeniyle projesi sekteye uğrayan nükleer santralin beton temellerini geçtiğimiz temmuz ayı sonunda atmaya başladı. Resmi verilere göre Mısır, elektrik üretim kaynaklarını çeşitlendirmeyi hedefliyor. Bu hedef doğrultusunda nükleer santrallerden üretilen elektrik toplam enerji üretiminin yüzde 9'unu oluşturuyor.
Mısır ve Rusya arasında nükleer bilimler alanındaki iş birliği çerçevesinde, nükleer enerjinin barışçıl kullanımları konusunda öğrenci ve araştırmacı yetiştirmek üzere bir mutabakat yapılmıştı. Mısır Yüksek Eğitim ve Bilimsel Araştırma Bakanı Dr. Eymen Aşur, Rusya Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Koordinatörü Dmitry V. Kamanin ile geçtiğimiz eylül ayında nükleer enerjinin barışçıl kullanımı alanlarında Rusya Federasyonu Birleşik Nükleer Bilimler Enstitüsü ile yapılan mutabakatı etkinleştirecek mekanizmaları ve Mısır'ın enstitü üyeliği düzeyinin ortak üyeden tam üyeliğe yükseltilmesini görüşmüştü.



İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
TT

İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)

Kudüs'teki İslami Vakıflar Dairesi, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir liderliğindeki bin 251 yerleşimcinin bu sabah (Pazar) Mescid-i Aksa'ya baskın düzenlediğini bildirdi.

Vakıflar Dairesi'ne göre: bu sabah Ben-Gvir, İsrail Likud partisinden bir Knesset üyesi olan Amit Halevi birlikte bin 251 yerleşimci ile bir provokatif bir yürüyüşe öncülük etti.

İsrail basınında yer alan video görüntülere göre, Ben Gvir, baskını Filistin topraklarını gasbeden bir grup İsrailliyle birlikte gerçekleştirdi.

Baskında Yahudilik inancına göre Tapınak'ın yıkılış dönümünü (Tişa BeAv) anma gerekçesiyle Mescid-i Aksa'nın avlusunda Talmud ayinleri gerçekleştirildi..

frtgbftr
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir geçtiğimiz Mayıs ayında Kudüs'ün Eski Şehrindeki Şam Kapısını ziyaret etmek üzere yürürken (Reuters)

Ben-Gvir, Ortadoğu'daki en hassas bölgenin kurallarına karşı gelerek Tapınak Tepesi'nde dua ettiğini söyledi. Müslüman yetkililerle on yıllardır süren hassas “statüko” düzenlemeleri uyarınca Tapınak Tepesi Ürdünlü bir dini kurum tarafından yönetiliyor ve Yahudiler burayı ziyaret edebiliyor ancak dua edemiyor.

Tapınak Tepesi İdaresi (TMA) adlı küçük bir Yahudi kuruluşu tarafından yayınlanan videolarda Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'nde ibadet eden bir gruba liderlik ettiği görülüyor. İnternette dolaşan diğer videolarda ise dua ederken görülüyor.

Ben-Gvir daha önce bölgeyi ziyaret etmiş ve burada Yahudilerin ibadet etmesine izin verilmesi çağrısında bulunmuş, Başbakan Binyamin Netanyahu da bunun İsrail'in politikası olmadığı yönünde açıklamalar yapmıştı. Ben-Gvir yaptığı açıklamada İsrail'in Gazze savaşında Hamas'a karşı zafer kazanması ve orada silahlı gruplar tarafından tutulan İsrailli rehinelerin geri dönmesi için dua ettiğini söyledi. İsrail'in Gazze Şeridi'nin tamamının kontrolünü ele geçirmesi çağrısını yineledi.

İsrail'in Tapınak Tepesi'ndeki kuralları değiştirdiği yönündeki iddialar Müslüman dünyasında öfke yaratacak ve geçmişte şiddet olayları patlak vermişti. Bugün herhangi bir şiddet olayı yaşanmamıştır.

fghyu
Bir İsrailli sertlik yanlısı 23 Haziran 2025 tarihinde Kudüs'teki Mescid-i Aksa'nın Batı Duvarı önünde yürürken (AFP)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'ne yaptığı ziyareti kınayarak bunun “tüm kırmızı çizgileri aştığını” söyledi.

Sözcü Rudeyne yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun, özellikle de ABD yönetiminin, yerleşimcilerin suçlarına ve aşırı sağcı hükümetin Mescid-i Aksa'daki provokasyonlarına son vermek, Gazze Şeridi'ndeki savaşı durdurmak ve insani yardım getirmek için derhal müdahale etmesi gerektiğini söyledi.

Ürdün Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı'nın Mescid-i Aksa'ya saldırısını kınayarak kabul edilemez bir provokasyon  olarak nitelendirdi.

Filistin Haber ve Bilgi Ajansı'na WAFA göre aşırılık yanlısı sömürgeci Tapınak Tepesi örgütleri, İncil'de ‘Tapınağın yıkılışının yıldönümü’ olarak bilinen güne denk gelen bugün Mescid-i Aksa'ya geniş çaplı bir baskın düzenlenmesi çağrısında bulundu.

Kudüs Valiliğine göre bu yılki yıldönümü Mescid-i Aksa için en tehlikeli günlerden biri olarak görülüyor çünkü Tapınak Tepesi grupları, hükümetin aşırılık yanlısı gündemlerinin arkasında tam bir uyum içinde olmasından yararlanarak dini ve yasal kırmızı çizgileri aşmak için niteliksel bir girişimle üç Ağustos'u en büyük saldırı günü haline getirmeyi planlıyor.

fghyju
Kudüs (DPA)

WAFA, Ben-Gvir'in polis memurlarına İsrailli yerleşimcilerin Mescid-i Aksa'da dans etmelerine ve şarkı söylemelerine izin vermeleri yönünde talimat vermesinden sadece birkaç hafta sonra, özellikle de geçtiğimiz Mayıs ayında camiye düzenlediği baskın sırasında Tapınak Tepesi'nde dua ve secdenin mümkün hale geldiğini ve mevcut statükonun açık ve tehlikeli bir şekilde ihlal edildiğini açıklamasının ardından, yeni gerçeklikleri zorla dayatmanın önünü açan bir adım olarak bu tırmanışa eşi benzeri görülmemiş bir kışkırtma ortamının eşlik ettiğine dikkat çekti.