Irak parlamentosu, tartışmalı seçim yasasını görüşecek

Irak Meclisi, yıllardır ertelenen ve son zamanlarda tartışmalı değişikliklere uğrayan il seçimleri yasasını onaylamaya hazırlanıyor.
Şarku’l Avsat’ın Irak resmi haber ajansı INA’dan aktardığı habere göre 13 Şubat’ta Meclis Hukuk Komisyonu, yasaya son dokunuşları gerçekleştirmek için kapalı bir toplantı düzenledi. Aynı şekilde milletvekilleri, yerel seçimlerin (il ve ilçe meclisleri) yanı sıra milletvekilliği seçimlerinin de tek günde yapılması amacıyla imza toplamak için harekete geçti.
INA’ya konuşan bir Meclis kaynağı, “Hukuk Komisyonu, kapalı bir toplantıda, 2018 tarihli 12 sayılı İl ve İlçe Meclisleri Kanununda değişiklik yapılmasına yönelik bir teklifi tartıştı” diyerek, “Teklif, önümüzdeki dönemde yapılması planlanan Temsilciler Meclisi oturum gündeminde ilk okuma için yer aldı” ifadelerini kullandı.
Irak parlamentosundaki hukuk komisyonu üyelerinden Cevad el-Yasari, INA’ya yaptığı açıklamada, “Hukuk Komisyonu, Temsilciler Meclisi ve vilayet meclisleri seçimlerini birleştirmek üzere parlamento imzalarını toplamaya başladı” dedi.
“Kanunda 16 madde değişikliği eğilimi var” diyen Yasari, “Temsilciler Meclisi Seçim Yasası ile İl ve İlçe Meclisleri Seçim Yasası’nın birleştirilmesi için milletvekillerinin imzaları toplandı” açıklamasında bulundu. Yasari, “İki kanunun birleştirilmesi konusunda bazı milletvekilleri arasında çekinceler ve itirazlar var. Çünkü bu anayasal bir ihlaldir” dedi.
Öte yandan Parlamento Hukuk Komisyonu Birinci Başkan Yardımcısı Murteza es-Saadi, “Bu yılın Ekim ayında yapılacak olan İl Genel Meclisi Seçim Kanunun’da yapılmış en önemli değişiklik, vilayetin çok ilçeli sistemden tek ilçeli hale getirilmesidir” açıklamasında bulundu.
Saadi, gazetecilere yaptığı açıklamada “Temsilciler Meclisi ve il seçimlerine ilişkin yasa tasarısı, hükümeti kurmakla ilgilenen Devletin İdaresi Koalisyonu tarafından temsil edilen ve herkesin bu yasayı sürdürmeyi kabul ettiği siyasi liderlikten geldi. İl Genel Meclisi Seçim Kanunu’nda, ilin birden fazla seçim yerine tek seçim bölgesi haline getirilmesine yönelik değişiklikler yer alırken, aday listesi ise bir önceki seçimde belirlenen aday sayısının iki katını içerecek” dedi. Murteza es-Saadi, “Çoğu siyasi görüş, seçimlerin 1.7’ye göre değil, Sainte-Lague Sistemi 1.9’a göre yapılacağını vurgularken, “Çünkü Temsilciler Meclisi’nde yasa tasarısında bir değişiklik olmadıkça bu durum devam edecek” şeklinde konuştu.
Muhammed Şiya es-Sudani’nin parlamentodan güven oyu aldıktan sonra yöneldiği hükümet programı, askıya alınan il genel meclisi seçimlerine ek olarak, hükümetin kurulmasından sonraki 18 ay içinde milletvekili seçimlerinin yapılmasına ilişkin bir maddeyi içeriyor.
Kanunun nasıl değiştirileceği konusunda nihai bir formüle ulaşılmazken, 13 Şubat’ta değişikliğinin en önemli paragrafları ve parlamento veya yerel seçimlerin yapılması için gereken süre yayınlandı. Ayrıca Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve beraberinde yasa değişikliklerinin siyasi blokların mizacına uygun olması halinde sık sık sokaklara çıkmakla tehdit eden sivil protesto güçleri tarafından herhangi bir tavır yayınlanmazken, korkular ise hala devam ediyor.
Hukuk uzmanı Ali et-Temimi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada “2008 İl Genel Meclisi Seçim Kanunu açısından yapılabilecek en önemli şey, üye sayısının en az 10’a indirilmesi ve meclislerin görev süreleri bittiği halde devam etmelerine izin veren 46. maddenin değiştirilmesidir” dedi. Temimi, “Öneriler arasında yüzde 25’in kadınlara verilmesi, ayrıca çift vatandaşlığa sahip olan adayların aday olmamasının yanı sıra kadınların adaylık yaşının 25 olması da yer alıyor” dedi.
Hükümet programına göre yapılacak milletvekili seçimlerine ilişkin olarak ise Temimi, “Yasa değişiklikleri bu aşamada en önemli siyasi ve toplumsal talepler arasında yer alıyor. Çünkü seçim sistemi, siyasi hedeflere yönelik demokrasiyi destekler niteliktedir” şeklinde konuştu. Hukuk uzmanı ayrıca, Federal Yüksek Mahkeme, 2022 tarihli 159 sayılı kararında elektronik sayıma ek olarak manuel sayımın benimsenmesini de tavsiye etti. Bu bir öneri” diyerek, “Farklı bileşenlerin veya azınlıkların payları, vilayetlere yayılmış olmaları nedeniyle tüm Irak’ta kendileri için tek bir dairenin varlığına ihtiyaç duyuyor. Bu, seçimde adaleti sağlar, onları birden fazla seçim bölgesi haline getirmez” şeklinde konuştu.

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım bugün yaptığı açıklamada, silahlarını teslim etmesi için ABD'nin sürekli baskısı altında olduğu bir dönemde İsrail'in tehditlerinin Hizbullah’ı ‘teslim olmaya’ ya da silah bırakmaya itmeyeceğini vurgularken, İsrail'in varlığını sürdürmesini ‘gerçek bir kriz’ olarak değerlendirdi.

Aşure günü münasebetiyle televizyonda yaptığı konuşmada Kasım şunları söyledi: “Bu tehdit bize teslim olmayı kabul ettirmiyor. Bize pozisyonlarınızı yumuşatın denmiyor ama saldırganlığa son verin deniyor... Bize silahlarımızı bırakmamız söylenmiyor.”

Kasım, ‘Lübnan'da ve bölgede işgalin meşrulaştırılmasının bir parçası olmayacaklarını’ vurguladı. Şarku’l Avsat’ın Lübnan Ulusal Haber Ajansı'ndan (NNA) aktardığına göre Kasım, “Koşullar zor ve karmaşık olsa da direniş ateşini yakmaya devam etme inancına sahibiz. Lübnan'da ve bölgede işgalin meşrulaştırılmasının bir parçası olmayacağız. Bir taviz ve aşağılama olan normalleşmeyi kabul etmeyeceğiz. Biz emanetin bekçileriyiz, devam edeceğiz ve yüzleşeceğiz” ifadelerini kullandı.

Kasım sözlerini şöyle sürdürdü: “Bizi tehdit etmek için çalışıyorlar ve bizden onlara yeni adımlar atılmazsa teslim olmamız gerektiğini söylüyorlar... Bu tehdit bizi teslim olmaya zorlamayacak. İsrail-ABD saldırganlığı, cinayetleri ve suçları durmalı. Sorun İsrail, direniş değil. Direniş çözümlerden biridir ve İsrail'in hayatta kalması gerçek bir krizdir.”

asdfrgt — *Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım (Reuters)*

Kasım, “Önümüzde anlaşma ve 1701 sayılı Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararının uygulanması olmak üzere iki aşama var. Bizim tutumumuz ilk aşamanın tamamlanması ve anlaşmanın uygulanmasının ardından kararı uygulamaya hazır olacağımız yönünde. Anlaşmaya varmak için esnekliğe sahibiz” dedi.

Kasım sözlerine şöyle devam etti: “ABD ve İsrail'in öldürmekle ya da teslim olmakla tehdit eden denklemiyle ilgilenmiyoruz. Biz haklarımıza bağlıyız. Şehit olmamız ya da galip gelmemiz gerekiyorsa biz varız. Bizim kabiliyetimizi, duygularımızı ve pozisyonlarımızı tartışmayın, biz sahanın adamıyız. Hizbullah adına her iki seçeneğe de hazır olduğumuzu beyan ediyorum. Barışa, ülkeyi inşa etmeye, ilerleme ve istikrar için iş birliğine hazırız. Çatışmaya ve savunmaya da hazırız; biz boyun eğmeyen, haklarımızdan ve onurumuzdan vazgeçmeyen bir halkız. Lübnan'da büyük bir hapishanede yaşamayı kabul etmiyoruz.”

Irak parlamentosu, tartışmalı seçim yasasını görüşecek

Sadrcıların ve protesto güçlerinin beklentisinin ortasında