Saad Hariri, babasının ölüm yıl dönümünü binlerce destekçisiyle birlikte andı

Hariri, Müstakbel kadrolarına siyasi çalışmalarını askıya almaya devam ettiğini bildirdi.

Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri dün babasının mezarını ziyaret etti. (Şarku'l Avsat)
Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri dün babasının mezarını ziyaret etti. (Şarku'l Avsat)
TT

Saad Hariri, babasının ölüm yıl dönümünü binlerce destekçisiyle birlikte andı

Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri dün babasının mezarını ziyaret etti. (Şarku'l Avsat)
Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri dün babasının mezarını ziyaret etti. (Şarku'l Avsat)

Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri, babası merhum Başbakan Refik Hariri'nin uğradığı suikast sonucu yaşamını yitirmesinin on sekizinci yıl dönümünü sessizce anmayı tercih etti. Olaya sembolizminden uzaklaşacak siyasi bir boyut vermemek için kabre gelen binlerce destekçisine hitaben bir konuşma yapmayı ise reddetti.
Lübnan başkentinin dışında bir yıl ikamet ettikten sonra geçtiğimiz pazar akşamı Beyrut'a dönen Hariri, bir sonraki aşamanın özelliklerini özetleyen ve siyasi eyleme dönüş tarihini belirleyen herhangi bir açıklamayı sabırsızlıkla bekleyen hayranlarının isteğini karşılamadı.
Destekçilerinin yoğun varlığı önemli bir mesaj olarak değerlendirildi. Bu durum, Lübnan sokaklarında ve özellikle de Sünnilerde halen geniş bir popüler tabana sahip olduğunu gösteriyor. Atılan sloganlar, kaybedilen dengeyi kurmak için Lübnan'a dönme talebine işaret etti.
Hariri dün öğleden sonra Beyrut şehir merkezindeki Şuheda Meydanı'na, ordu ve iç güvenlik güçleri tarafından alınan sıkı güvenlik önlemleri arasında geldi. 14 Şubat 2005 bombalı saldırısında babasının ve onunla birlikte şehit olan arkadaşlarının mezarlarına ulaşmak, ruhlarına Fatiha okumak için toplanan binlerce kişinin arasından güçlükle ilerledi. Kendisini destekleyen tezahüratlar arasında tek kelime etmeden insanları selamlamakla yetindi. Hariri’nin sessizliği, sanki bir yıl önce siyasi görevden geri çekilmesinden önce, memleketindeki eski müttefikleri olan muhaliflere bir mesajmışçasına anlamlı görünüyordu.
Hariri, Beyrut şehir merkezindeki mezar alanından Beyt el-Vasat’daki evine giderken, sokaklarda yüzlerce kişi tarafından karşılandı. Onu Beyrut’ta kalmaya çağıran sloganlar atıldı. Hariri, yanlarına giderek onları içtenlikle selamladı. Destekçilerine yalnızca şunu söyledi:
“Bu ev sizlere açık kalacak. Refik Hariri'nin açtığı yolda sizlerle devam edeceğiz. İnsanları terk etmeyeceğiz.”
Hariri'nin tüm bölgelerden akın eden taraftarları ancak siyasi duruş içeren bir konuşmayla sakinleşti. Ancak Hariri, siyaseti bırakma kararında tutarlı görünüyordu. Geçtiğimiz pazartesi gecesi evinde görüştüğü Müstakbel Hareketi’nin liderleri ve kadrolarını da bununla ilgili bilgilendirdi. Müstakbel Hareketi’nden bir lider, Hariri’nin kendilerine Lübnan'da yalnızca birkaç gün kalacağını ve ‘siyasi eyleme geçme konusundaki isteksizliğin halen devam ettiğini’ söylediğini aktardı.
İsmini açıklamak istemeyen söz konusu lider, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Hariri, Müstakbel Hareketi aracılığıyla veya muhtaçlara yardım ulaştırılmasını sağlayan sivil dernekler aracılığıyla, bir sonraki aşamada vatandaşların işlerini takip etmeye ve muhtaç ailelere sosyal ve sağlık hizmetleri ve girişimleri sağlamaya öncelik verecek.”
Liderin aktardığına göre Hariri, babası Refik Hariri'nin iç savaş sırasında ve sonrasında okullar ve sosyal kurumlar inşa etme, eğitim bursları sağlama, Lübnanlıların acılarını hafifletme hizmetlerinden tanındığını ve Refik Hariri’nin hükümet başkanlığına bir otorite adamı olarak değil, bir devlet adamı olarak geldiğini hatırlattı. Saad Hariri'nin ‘mevcut durum ışığında devlet kurma projesinin imkansız olduğunu anlayınca siyasi görevi bıraktığı’ değerlendirmesinde bulundu.
Hariri'nin Beyrut'tan ayrılmadan önce siyasi ve ulusal çalışmalarını sürdürmesi için geri dönmesini talep eden bazı siyasi toplantılara katılması bekleniyor. Eski Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, babasının ölüm yıl dönümü münasebetiyle Hariri ile gerçekleştirdiği görüşmede uzun bir aradan sonra Lübnan'a dönmesi dileğinde bulundu. Zira bugün ülkenin, tüm evlatlarına ve enerjisine ihtiyacı olduğunu vurguladı. Ayrıca Meclis Başkanı Nebih Berri de bu vesileyle, merhum Hariri’nin inandığı siyasi ahlakın, uzlaşma, ortaklık ve diğerini kabul etme çağrısında bulundu. Berri şu açıklamayı yaptı:
“Şehit Refik Hariri ve tüm şehitlerin Lübnanlılara emanet ettiği Taif suikastını ve Lübnan suikastını bununla engelliyor, vatanımızı tüm evlatları için tek birleşik bir ülke olarak muhafaza ediyoruz.”
Diğer yandan Müstakbel Hareketi lideri, eski milletvekili Muhammed el-Haccar, Şarku'l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Hariri siyasi çalışmalarını askıya alırken doğaçlama bir karar vermedi. Kararını bunun yerine yönetimdeki deneyimlerini dikkatli bir şekilde gözden geçirdi ve yaptığı okuma sonucu olarak verdi.”
Haccar ayrıca iktidar zihniyeti halen devam ettiği ve Lübnan'ın içinden geçtiği olayların bu seçeneğin doğruluğunu kanıtladığı için siyasi eylemin askıya alınmasını zorunlu kılan koşulların sürdüğünü vurguladı.
Pek çok kişinin Hariri'nin ‘Sünni toplumda dengeyi sağlamak için’ siyasi bir rol oynamaya geri dönmesi talebi konusunda da değerlendirmelerde bulunan Haccar, ‘tüm Lübnan mezheplerinin bu aşamada bir ikilem içinde yaşadığını’ ifade etti. Lübnan vatandaşının ‘elektriğe ve suya, sağlık sistemine, sosyal ve can güvenliğine ihtiyacı olduğunu ve bu nedenle Saad Hariri'nin sözde Sünni hüsranın sorumluluğunu üstlenmediğini’ vurguladı. Haccar açıklamasının sonunda "Lübnan'ın sorunu, iç tarafların dışa bağımlı olması ve yurt dışında yaşanan takas masalarında Lübnan'ın rehin alınmasıdır" dedi.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.