Saad Hariri, babasının ölüm yıl dönümünü binlerce destekçisiyle birlikte andı

Hariri, Müstakbel kadrolarına siyasi çalışmalarını askıya almaya devam ettiğini bildirdi.

Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri dün babasının mezarını ziyaret etti. (Şarku'l Avsat)
Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri dün babasının mezarını ziyaret etti. (Şarku'l Avsat)
TT

Saad Hariri, babasının ölüm yıl dönümünü binlerce destekçisiyle birlikte andı

Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri dün babasının mezarını ziyaret etti. (Şarku'l Avsat)
Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri dün babasının mezarını ziyaret etti. (Şarku'l Avsat)

Eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri, babası merhum Başbakan Refik Hariri'nin uğradığı suikast sonucu yaşamını yitirmesinin on sekizinci yıl dönümünü sessizce anmayı tercih etti. Olaya sembolizminden uzaklaşacak siyasi bir boyut vermemek için kabre gelen binlerce destekçisine hitaben bir konuşma yapmayı ise reddetti.
Lübnan başkentinin dışında bir yıl ikamet ettikten sonra geçtiğimiz pazar akşamı Beyrut'a dönen Hariri, bir sonraki aşamanın özelliklerini özetleyen ve siyasi eyleme dönüş tarihini belirleyen herhangi bir açıklamayı sabırsızlıkla bekleyen hayranlarının isteğini karşılamadı.
Destekçilerinin yoğun varlığı önemli bir mesaj olarak değerlendirildi. Bu durum, Lübnan sokaklarında ve özellikle de Sünnilerde halen geniş bir popüler tabana sahip olduğunu gösteriyor. Atılan sloganlar, kaybedilen dengeyi kurmak için Lübnan'a dönme talebine işaret etti.
Hariri dün öğleden sonra Beyrut şehir merkezindeki Şuheda Meydanı'na, ordu ve iç güvenlik güçleri tarafından alınan sıkı güvenlik önlemleri arasında geldi. 14 Şubat 2005 bombalı saldırısında babasının ve onunla birlikte şehit olan arkadaşlarının mezarlarına ulaşmak, ruhlarına Fatiha okumak için toplanan binlerce kişinin arasından güçlükle ilerledi. Kendisini destekleyen tezahüratlar arasında tek kelime etmeden insanları selamlamakla yetindi. Hariri’nin sessizliği, sanki bir yıl önce siyasi görevden geri çekilmesinden önce, memleketindeki eski müttefikleri olan muhaliflere bir mesajmışçasına anlamlı görünüyordu.
Hariri, Beyrut şehir merkezindeki mezar alanından Beyt el-Vasat’daki evine giderken, sokaklarda yüzlerce kişi tarafından karşılandı. Onu Beyrut’ta kalmaya çağıran sloganlar atıldı. Hariri, yanlarına giderek onları içtenlikle selamladı. Destekçilerine yalnızca şunu söyledi:
“Bu ev sizlere açık kalacak. Refik Hariri'nin açtığı yolda sizlerle devam edeceğiz. İnsanları terk etmeyeceğiz.”
Hariri'nin tüm bölgelerden akın eden taraftarları ancak siyasi duruş içeren bir konuşmayla sakinleşti. Ancak Hariri, siyaseti bırakma kararında tutarlı görünüyordu. Geçtiğimiz pazartesi gecesi evinde görüştüğü Müstakbel Hareketi’nin liderleri ve kadrolarını da bununla ilgili bilgilendirdi. Müstakbel Hareketi’nden bir lider, Hariri’nin kendilerine Lübnan'da yalnızca birkaç gün kalacağını ve ‘siyasi eyleme geçme konusundaki isteksizliğin halen devam ettiğini’ söylediğini aktardı.
İsmini açıklamak istemeyen söz konusu lider, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Hariri, Müstakbel Hareketi aracılığıyla veya muhtaçlara yardım ulaştırılmasını sağlayan sivil dernekler aracılığıyla, bir sonraki aşamada vatandaşların işlerini takip etmeye ve muhtaç ailelere sosyal ve sağlık hizmetleri ve girişimleri sağlamaya öncelik verecek.”
Liderin aktardığına göre Hariri, babası Refik Hariri'nin iç savaş sırasında ve sonrasında okullar ve sosyal kurumlar inşa etme, eğitim bursları sağlama, Lübnanlıların acılarını hafifletme hizmetlerinden tanındığını ve Refik Hariri’nin hükümet başkanlığına bir otorite adamı olarak değil, bir devlet adamı olarak geldiğini hatırlattı. Saad Hariri'nin ‘mevcut durum ışığında devlet kurma projesinin imkansız olduğunu anlayınca siyasi görevi bıraktığı’ değerlendirmesinde bulundu.
Hariri'nin Beyrut'tan ayrılmadan önce siyasi ve ulusal çalışmalarını sürdürmesi için geri dönmesini talep eden bazı siyasi toplantılara katılması bekleniyor. Eski Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, babasının ölüm yıl dönümü münasebetiyle Hariri ile gerçekleştirdiği görüşmede uzun bir aradan sonra Lübnan'a dönmesi dileğinde bulundu. Zira bugün ülkenin, tüm evlatlarına ve enerjisine ihtiyacı olduğunu vurguladı. Ayrıca Meclis Başkanı Nebih Berri de bu vesileyle, merhum Hariri’nin inandığı siyasi ahlakın, uzlaşma, ortaklık ve diğerini kabul etme çağrısında bulundu. Berri şu açıklamayı yaptı:
“Şehit Refik Hariri ve tüm şehitlerin Lübnanlılara emanet ettiği Taif suikastını ve Lübnan suikastını bununla engelliyor, vatanımızı tüm evlatları için tek birleşik bir ülke olarak muhafaza ediyoruz.”
Diğer yandan Müstakbel Hareketi lideri, eski milletvekili Muhammed el-Haccar, Şarku'l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Hariri siyasi çalışmalarını askıya alırken doğaçlama bir karar vermedi. Kararını bunun yerine yönetimdeki deneyimlerini dikkatli bir şekilde gözden geçirdi ve yaptığı okuma sonucu olarak verdi.”
Haccar ayrıca iktidar zihniyeti halen devam ettiği ve Lübnan'ın içinden geçtiği olayların bu seçeneğin doğruluğunu kanıtladığı için siyasi eylemin askıya alınmasını zorunlu kılan koşulların sürdüğünü vurguladı.
Pek çok kişinin Hariri'nin ‘Sünni toplumda dengeyi sağlamak için’ siyasi bir rol oynamaya geri dönmesi talebi konusunda da değerlendirmelerde bulunan Haccar, ‘tüm Lübnan mezheplerinin bu aşamada bir ikilem içinde yaşadığını’ ifade etti. Lübnan vatandaşının ‘elektriğe ve suya, sağlık sistemine, sosyal ve can güvenliğine ihtiyacı olduğunu ve bu nedenle Saad Hariri'nin sözde Sünni hüsranın sorumluluğunu üstlenmediğini’ vurguladı. Haccar açıklamasının sonunda "Lübnan'ın sorunu, iç tarafların dışa bağımlı olması ve yurt dışında yaşanan takas masalarında Lübnan'ın rehin alınmasıdır" dedi.



Netanyahu’dan Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme tehdidi... ‘Stratejik tuzak’ uyarıları arasında yeni bir iddia

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
TT

Netanyahu’dan Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme tehdidi... ‘Stratejik tuzak’ uyarıları arasında yeni bir iddia

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)

Gazze Şeridi'ne karadan ve havadan yardım girişine izin verilmesine yönelik ani kararın ardındaki nedenlere ilişkin açıklamalar farklılık gösterse de, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu kararını verdi. Netanyahu, yaklaşık iki milyon Filistinlinin hayatını tehdit eden kıtlık uyarıları üzerine, savaşı durdurmak ve daha fazla yardımın girmesine izin vermek için, Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etmeyi hedefleyen bir plan benimsedi.

İsrail medyası, Netanyahu'nun konuyla ilgili bir karar almak üzere bugün hükümetiyle bir toplantı yapacağını ve ayrıca ‘savaşın üç hedefini nasıl gerçekleştireceği’ konusunda orduya talimat vermek üzere güvenlik kabinesini toplayacağını bildirdi.

İsrail Başbakanı, ‘birlikte durmaya ve birlikte savaşmaya devam ederek savaşın tüm hedeflerini gerçekleştirmenin... düşmanı yenmenin, esirleri kurtarmanın ve Gazze Şeridi'nin bundan sonra İsrail için herhangi bir tehdit oluşturmamasını sağlamanın’ gerekliliğini vurguladı.

Netanyahu üzerindeki baskı artıyor

Analistler, Netanyahu'nun askeri gerginliği artırma eğiliminin, savaşın ilan edilen hedeflerine ulaşmak için belirli bir vizyonun olmadığına ve kararsızlığa işaret ettiğini düşünüyor. Bazı analistler ise Filistinli grupların son günlerde Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli esirlerin görüntülerini yayınlamasının ve bu esirlerden birinin kendi mezarını kazdığını söylemesinin, özellikle de aşırı sağcı bazı bakanların Gazze Şeridi'ne yardım girişine izin verdiği için onu eleştirmelerinin ardından, Başbakan üzerindeki baskıyı artırmış olabileceğini düşünüyor. Bunların başında elbette Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich geliyor. Onlar söz konusu kararı Hamas’a bir hediye olarak nitelendirdiler ve böyle bir karar alınmaması gerektiğini ifade ettiler.

Ancak askeri gerilimin ardındaki gerçek neden ne olursa olsun, yerel medya İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'in bu öneriye karşı çıktığını bildirdi. Yisrael Hayom gazetesi, ordudaki önemli bir kaynaktan, Genelkurmay Başkanı'nın Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilmesine karşı çıktığını ve bunu ‘stratejik bir tuzak’ olarak gördüğünü aktardı.

İsrail Yayın Kurumu da güvenlik güçlerinin, esirlerin zarar görmesinden endişe duydukları için ordunun daha önce faaliyet göstermediği bölgelerde çatışmanın genişlemesine karşı çıktıklarını belirtti. Ancak Netanyahu'nun isteği tartışmaya açık olmayan bir şekilde kesin görünüyor. Yerel basında yer alan haberlere göre Netanyahu, Zamir'e “Eğer bu sana uymuyorsa, görevinden istifa etmelisin” şeklinde kesin bir mesaj gönderdi. Bu durum, birkaç saat içinde yapılacak toplantı öncesinde siyasi ve güvenlik düzeylerinde derin anlaşmazlıklar ve bölünmeler olduğunu gösteriyor.

İsrail'in en etkili gazetecilerinden ve karar alma çevrelerine yakın isimlerden Amit Segal, Başbakanlık Ofisi’nden bir kaynağın “Karar verildi... Gazze Şeridi'ni işgal edeceğiz” dediğini aktardı.

dfrgty
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırıları sonucu yükselen dumanlar (Reuters)

Segal'ın aktardığına göre yetkili, “Hamas, tam bir teslimiyet olmadan esirleri serbest bırakmayacak. Şimdi harekete geçmezsek esirler açlıktan ölecek ve Gazze Şeridi Hamas’ın kontrolü altında kalacak” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın Jerusalem Post’tan aktardığına göre, savaşın genişlemesi, halihazırda Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 75'ini kontrol eden ordunun geri kalan bölgeleri de kontrol altına almasına ve esirlerin tutulduğu düşünülen yerlerde operasyonlar düzenlemesine yol açacak.

İsrail ordusu uyarıyor

New York Post gazetesine göre İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilmesinin, yoğun nüfuslu sivil bölgelerde ve çatışmalardan etkilenmemiş az sayıdaki şehirde askeri varlığın sürdürülmesinin, Hamas hareketinin kalan hücrelerini aramak ve yerlerini belirlemek için yıllar alacağı konusunda uyarıda bulundu.

Böyle bir adım, esirlerin hayatını tehlikeye atabilir. Çünkü son zamanlarda Hamas'ın üyelerine, ellerinde bulunan esirleri İsrail askerleri yaklaşırsa öldürme emri verdiği yönünde haberler çıktı.

Bu gelişmeler ve görüş ayrılıkları, Netanyahu'yu sert bir şekilde eleştirmesiyle tanınan Başsavcı Gali Baharav-Miara'nın görevden alınması için oybirliğiyle alınan kararın ve İsrail Yüksek Mahkemesi'nin bu kararı daha sonra dondurmasının ardından, siyasi ve hukuki bir krizin ortasında geliyor.

sdfrgty
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırıları sonucu meydana gelen yıkımdan (AP)

Diğer yandan Knesset Dışişleri ve Savunma Komitesi, Komite Başkanı Yuli Edelstein'in görevden alınmasına ilişkin kararı onayladı. Bu karar, Netanyahu'nun hükümette kalması için bunu şart koşan Haredi (Ultra-Ortodoks Yahudi) partilerinin talebine yanıt olarak alındı. Edelstein, zorunlu askerlikle ilgili bir yasa tasarısı sunmakta ısrarcıydı ve bu partiler bunu şiddetle reddediyordu.

Netanyahu’nun son açıklamalarının, Hamas’a baskıyı artırarak hareketi yeniden müzakere sürecine çekmeye ve bazı taleplerinden vazgeçirmeye yönelik bir hamle olabileceği yorumları yapılırken, çok sayıda uzman İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nde askeri operasyonlarını daha da yoğunlaştırma kapasitesini sorguluyor. Savaşın 23’üncü ayına yaklaşılmasına rağmen Netanyahu’nun hedeflerinin hâlâ hayata geçirilememiş olması, bu kapasiteye dair soru işaretlerini artırıyor.