Rusya'nın yeni şahinlerinin yükselişi... Medvedev, Prigojin ve Simonyan

Biri Avrupa'yı ölümle tehdit ediyor, ikincisi, Zelenski'yi hava düellosuna davet ediyor ve üçüncüsü, Moskova'nın ‘yamyamlarla’ karşı karşıya olduğunu söylüyor

Savaş emiri Prigojin (AFP)
Savaş emiri Prigojin (AFP)
TT

Rusya'nın yeni şahinlerinin yükselişi... Medvedev, Prigojin ve Simonyan

Savaş emiri Prigojin (AFP)
Savaş emiri Prigojin (AFP)

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik operasyonuyla şahinlerin karar verme mekanizmasını etkilemedeki rolü arttı. Bunlardan biri her gün Avrupa’yı tehdit ediyor. İkincisi, Ukrayna Devlet Başkanı’nı hava düellosuna davet ediyor. Üçüncüsü, Moskova'nın Ukrayna'da ‘yamyamlarla’ karşı karşıya olduğunu söylüyor. Geçmişte dışlanan bu söylem, bugün Ukrayna'daki saldırının savaş davulcularını ve militanları ya da saflara yeni katılanları siyaset ve medya sahnesinin ön sıralarına itildiği Rusya'da düzenli olarak tekrarlanıyor.

Yakın zamanda militanlığı benimseyen Medvedev
Ukrayna'daki savaş, eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'in pozisyonunda büyük bir değişikliğe neden oldu. Bir zamanlar Putin'in dünyasında biraz liberal bir figürken, bugün katı hükümet tarzının büyük bir destekçisi. Rusya Güvenlik Konseyi'nde ikinci sırada oturan 57 yaşındaki Medvedev sosyal medyada sık sık sert mesajlar veriyor. Ocak ayında, Ukrayna'nın Almanya'daki müttefikleriyle yaptığı bir toplantıdan önce, ‘bir nükleer gücün konvansiyonel bir savaşta yenilmesinin bir nükleer savaşa yol açabileceği’ konusunda uyardı. 2010'da o dönemki ABD'li mevkidaşı Barack Obama ile hamburger yiyen Medvedev, bugün Joe Biden'a ‘bunak dede’ diyor ve Batılı liderleri ‘ahmaklar’ olarak tanımlıyor.
Bu, geçmişinden dürüst bir kopuş mu yoksa bir milliyetçilik dalgasının ortasında rotasını değiştirmek zorunda kalan bir politikacının oportünizmi mi? Her halükârda, dönüşümü Rusya'nın bir yıl önce aldığı viraja işaret ediyor.
Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre Medvedev, Moskova'nın Ukrayna'da ‘uyuşturucu bağımlısı çılgın bir Nazi çetesi’ ile savaştığını söylüyor. Geçtiğimiz Haziran ayındaki habere göre Medvedev, “İnsanlar bana neden bu kadar sert mesajlar gönderdiğimi soruyor. Cevap: Onlardan nefret ediyorum. Onlar sıradan insanlar ve alçaklar. Ölmemizi istiyorlar. Rusya’nın çökmesini istiyorlar. Yaşadığım sürece onları yeryüzünden silmek için elimden gelen her şeyi yapacağım” ifadelerini kullandı.

Savaş emiri Prigojin
Wagner paramiliter grubunun lideri Yevgeniy Prigojin, savaşın en ünlü yüzlerinden biri haline geldi. Geçmişte gölgelerde kalmaya ve paralı askerlerini, kendisini eleştiren ordudan daha etkili olduğunu iddia ettiği bir savaş gücü haline getirmeye önem verdi. 61 yaşındaki Prigojin servetini restoran işinden sağladı. Şimdilerde kendisini savaş amiri olarak tanıtan Prigojin, Şubat ayı başlarında Doğu Ukrayna'daki Bahmut'un kaderini belirlemek için Zelenski’yi hava düellosuna davet etti.
Rus menşeili bir Suhoy Su-24 bombardıman uçağının kokpitinden Ukrayna Devlat Başkanı’na seslenen Wagner’in lideri, “İstersen havada buluşabiliriz. Uçağınızın kontrolü ele alırsanız, Rus kuvvetlerinin saldırısına uğrayan Bahmut'u geri alabilirsiniz” ifadelerini kullandı. Saint Petersburg'da doğumlu Prigojin, af karşılığında binlerce mahkumu Ukrayna'da savaşmaları için silah altına aldı. Saha dışında olmakla nam salmış ve birliklerinin refahına kayıtsız kalan Rus generallerin aksine, Prigojin adamlarıyla yakından ilgileniyor.
Eski hükümlü bir grup mahkûma "Aşırı içki içmeyin, uyuşturucu kullanmayın ve kimseye tecavüz etmeyin" dedi. Bu affın ardından kısa bir rehabilitasyon sürecini andırıyordu. Ancak bununla birlikte vahşetini göstermekten çekinmiyordu. Bir asker kaçağının balyozla infazını gösteren bir video ortaya çıktığında, Prigojin ‘köpek’ dediği adamın öldürülmesine övgüde bulundu. Ancak artan varlığı ve orduya yönelik eleştirileri Moskova'da kızgınlığa neden oluyor. Geçen ay Prigojin ve Genelkurmay, Bahmut yakınlarındaki Soledar'ın kontrolünün ele geçirildiğini ayrı ayrı ilan etmesi üzerine gerilim yükselmişti.

Savaş davulu Simonyan
Ukrayna'daki saldırıya paralel olarak RT televizyonunun genel yayın yönetmeni Margarita Simonyan, Moskova'nın medya alanındaki propaganda savaşının yüzlerinden biri haline geldi. 42 yaşındaki Simonyan, düzenli olarak akşam televizyon programlarına çıkıyor ve yurttaşlarını motive etmek, rakiplerini ise tehdit etmek için vatansever konuşmalar yapıyor. Simonyan Mayıs 2022’de yaptığı açıklamada, “Ya kazanırız ya da her şey tüm insanlık için kötü biter” diyerek nükleer bir felaketin tehlikelerine de işaret etti. Savaş ve Batı yaptırımları, Simonyan'ın çoğu batı ülkesinde RT ağının şubelerini yasaklaması ile Moskova'yı doğrudan etkiledi. Simonyan, kendilerini her yasakladıklarını mesajlarını iletmenin başka yollarını bulduklarını söyledi. Rus makamlarını yabancı sosyal ağları yasaklamaya çağıran Simonyan, "10 yıldır bir şeyi tekrarlıyorum. Hepsi kapatılmalı, yasaklanmalı ve yerlerine bizim ağlarımız gelmeli” dedi.
Çabalarının bir ödülü olarak Vladimir Putin, Aralık ayında ona Onur Madalyası verdi. Törende, Rusya Devlet Başkanı'na Ukrayna'da ‘yamyamları öldürdüğü’ için teşekkür etti.



Suudi Arabistan ve ABD... ‘Yeni bir altın çağ’

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, dün Riyad'da düzenlenen imza töreni sırasında el sıkıştı. (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, dün Riyad'da düzenlenen imza töreni sırasında el sıkıştı. (SPA)
TT

Suudi Arabistan ve ABD... ‘Yeni bir altın çağ’

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, dün Riyad'da düzenlenen imza töreni sırasında el sıkıştı. (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, dün Riyad'da düzenlenen imza töreni sırasında el sıkıştı. (SPA)

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın iki ülke arasındaki ilişkilerde ‘yeni bir altın çağ’ olarak tanımladığı dönemin açılışını yaptı. Dün Riyad'da düzenlenen Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu'na katılan ikili, teknoloji, enerji, savunma ve altyapı gibi sektörleri kapsayan eşi benzeri görülmemiş bir stratejik ortaklığa imza attı.

Yemame Sarayı'ndaki zirve sırasında Veliaht Prens Muhammed bin Selman ve Başkan Trump iki ülke arasındaki ilişkileri ve stratejik ortaklığın çeşitli alanlardaki boyutlarının geliştirilmesine yönelik koordinasyon çabalarını gözden geçirdiler. İki taraf bölgesel ve uluslararası gelişmeleri, ortak ilgi alanlarına giren konuları ve güvenlik ve istikrarın sağlanması için sarf edilen çabaları ele aldı.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman ve Başkan Trump, iki ülke hükümetleri arasında Stratejik Ekonomik Ortaklık Belgesi'ni imzaladı ve çeşitli alanlarda ikili anlaşmaların, iş birliği ve mutabakat zabıtlarının imzalanmasına tanıklık etti. Beyaz Saray'a göre imzalanan anlaşmalar her iki ülke için de ‘tarihi’ nitelikte ve ‘ABD ile Suudi Arabistan arasında yeni bir altın ortaklık çağını’ temsil ediyor.

Başkan Trump'ın ziyaretiyle eş zamanlı olarak Riyad, Suudi Arabistan ve ABD'den çok sayıda bakan, yetkili ve büyük şirket liderinin katıldığı Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu’na ev sahipliği yaptı.

Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu’na katılan Veliaht Prens Muhammed bin Selman, “ABD ile 92 yıl önce başlayan tarihi dostluk bağlarımız var ve bugün bunları derinleştirmek için bir araya geliyoruz” diyerek Suudi ekonomisinin ABD'nin bölgedeki en büyük ortağı olduğunu ve ABD ile ortak çalışmaların ekonomiyle sınırlı kalmayıp dünyada barış ve güvenliği de kapsadığını belirtti. Muhammed bin Selman sözlerini şöyle sürdürdü: “Suudi Arabistan, ABD'nin bölgedeki en büyük ekonomik ortağıdır ve iki ülke arasındaki ortaklık fırsatlarının büyüklüğü 600 milyar dolara, forumda açıklanan anlaşmalar ise 300 milyar dolara ulaşmıştır. ABD ile 300 milyar dolardan fazla anlaşma imzaladık ve bir sonraki aşamada bir trilyon dolara ulaşacak diğer anlaşmaları tamamlamak için çalışacağız. Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'nun küresel yatırımlarının yüzde 40'ı ABD'ye yönelik ve yaklaşık bin 300 Amerikan şirketi bugün Suudi Arabistan'da yatırım yapıyor.”

Diğer yandan ABD Başkanı Donald Trump forumda yaptığı konuşmada, iki ülke arasındaki ilişkilere ve bölgedeki duruma değindi. “İran'a ‘yeni bir yol’ sunmak istiyorum. Ancak İran liderliği bu zeytin dalını reddeder ve komşularına saldırmaya devam ederse, muazzam bir maksimum baskı uygulamaktan başka seçeneğimiz kalmayacaktır” dedi.

Trump, Ukrayna görüşmelerinin kolaylaştırılmasında oynadığı yapıcı rol için Suudi Arabistan'a teşekkür etti. ABD Başkanı, Lübnan'ın İran ve Hizbullah'ın politikalarının kurbanı olduğunu belirterek, komşularıyla birlikte daha iyi bir gelecek inşa etmesine yardımcı olmaya hazır olduğunu ifade etti. Gazze halkının ‘daha iyi bir geleceği hak ettiğini’ belirten Trump, “Eğer o sırada ABD Başkanı olsaydım 7 Ekim olayları yaşanmazdı” ifadesini kullandı.

İkinci döneminin ilk resmi yurtdışı ziyareti için dün sabah Riyad'a gelen Trump, Kral Halid Uluslararası Havalimanı'nda Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından karşılandı. ABD Başkanı'na Yemame Sarayı'nda resmi bir karşılama töreni düzenlendi; konvoya Arap atları eşlik etti, trompetler çalındı ve milli marşlar okundu. ABD Başkanı ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi şeref kıtasını selamladı.

Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu, çeşitli sektörlerde ortaklıkların ve milyar dolarlık anlaşmaların duyurulduğu ve Suudi Arabistan'ın önemli bir yatırım destinasyonu ve yapay zekâ merkezi olarak rolünü teyit eden açıklamaların yapıldığı bir platform oldu. Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından pazartesi günü lansmanı yapılan HUMAIN şirketinin yapay zekâ alanında 15 milyar doları aşan büyük yatırımlar çekmesi dikkat çekiciydi.

Trump'a başta SpaceX'in kurucusu Elon Musk, BlackRock CEO'su Larry Fink, OpenAI kurucusu Sam Altman, Boeing Başkanı ve CEO'su Kelly Ortberg ve Google CFO'su Ruth Porat olmak üzere çok sayıda iş adamı ve büyük ABD şirketlerinin CEO'ları eşlik etti.

Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Halid el-Falih, Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu açılış konuşmasında, Suudi Arabistan’ın istikrarlı ekonomi politikalarının yatırım çekiciliğine katkıda bulunduğunu belirterek, Krallığın sadece sermaye çekmeyi değil, aynı zamanda bilgi ve teknoloji transferi ve endüstrileri yerelleştiren stratejik ortaklıklar kurmayı da hedeflediğini vurguladı.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile ortak bir diyalog oturumunda konuşan Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan, Suudi Arabistan'da rekor bir sürede başarılanların eşi benzeri görülmemiş bir yapısal dönüşüm olduğunu açıkladı. Bessent ise ABD-Suudi Arabistan ilişkilerinin gücünü vurgulayarak, Suudi Arabistan ile ilişkileri ‘tarihi’ olarak nitelendirdi.