عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Bir Husi liderin kız kardeşi aleyhinde verdiği karar nedeniyle Sana'da bir yargıç cezalandırıldı

Husi yargısı tarafından beş yıl hapis cezasına çarptırılan Sanatçı İntisar el-Hammadi (AFP)
Husi yargısı tarafından beş yıl hapis cezasına çarptırılan Sanatçı İntisar el-Hammadi (AFP)
TT
TT

Bir Husi liderin kız kardeşi aleyhinde verdiği karar nedeniyle Sana'da bir yargıç cezalandırıldı

Husi yargısı tarafından beş yıl hapis cezasına çarptırılan Sanatçı İntisar el-Hammadi (AFP)
Husi yargısı tarafından beş yıl hapis cezasına çarptırılan Sanatçı İntisar el-Hammadi (AFP)

Husi darbeciler, Sana Ticaret Mahkemesi'nde bir kadın yargıcı grup tarafından kontrol edilen bölgelerde sözde yüksek yargı konseyi başkanı konumundaki Husi lider Ahmed el-Mutevekkil’in kız kardeşi tarafından açılan bir davayı reddetmesi nedeni ile tutuklayarak soruşturmaya sevk etti. Yargıcın, konseyin yargıçlara yönelik eleştirileri ve maaşlarının kesilmesi hususundaki tutumunu eleştirdiği bir yayını delil olarak gösterdiler.
Şarku’l Avsat’ın ulaştığı belgelere göre, Husi liderin kız kardeşi Umme es-Subur el-Mutevekkil, Ticaret Mahkemesi'nde yargıç Umme er-Rahman el-Maghafi'den yatırımcılardan birinin müştekiden kiraladığı araziden çıkarılmasını talep eden bir dava açtı. Ancak yargıç bu talebi reddeden bir karar çıkardı.
Husi liderliğin temyiz ve ardından Yüksek Mahkeme'ye sevk olmak üzere iki aşamalı dava sistemi mevcut. Dolayısıyla kanunen karara itiraz edilmesi olası iken neticede hâkimin ceza aldığı kaydedildi.  
Belgelere göre yaşananlar Ceza Kanunu'nda düzenlenen kurallara aykırıydı. Diğer bir Husi lider Ahmed eş-Şehari başkanlığındaki yargı teftiş kurumuna şikâyette bulunan Umme Mutevekkil, “Yargıcın yüksek yargı konseyi başkanı konumundaki Ahmed el-Mutevekkil’in kız kardeşine yönelik olumsuz tutumu, açılan davayı reddetme kararını doğrudan etkiledi” değerlendirmesinde bulundu.
Şehari ise davayı hızla kabul ederek, Ticaret Mahkemesi Başkanı'na hitaben, yargıcın şikâyete bir hafta içinde yanıt vermesini isteyerek, yargıç Umme Maghafi’nin Disiplin Kurulu'na sevk edilmesinin önü açıldı.  
Yargıçlardan ikisi, bu asılsız şikâyetin ön kararın verilmesi üzerinden dört ay geçtikten sonra kabul edilmesinin maaşlarını ödememekle suçladıkları Ahmed el-Mutevekkil’in yargıçlardan intikam alma niyetini yansıttığını söylüyor. Yargı üzerinde milis kontrolünü sağlamak için sözde adalet sistemini kuran ve bunu Yemenlilere dayatan Muhammed Ali el-Husi tarafından finanse ve himaye edilen medya aracılığıyla tahrik ve karalama kampanyalarına maruz kaldıklarını dile getiren yargıçlar, Şarku’l Avsat’a verdikleri demeçte, Umme Maghafi'nin Disiplin Kurulu’na kesinlikle sevk edileceğini, zira şikâyette bulunan kişinin Ahmed el-Mutevekkil’in kız kardeşi olduğunu vurguladı.
Söz konusu iki kaynak, nitekim Husi teftiş ekibinin Umme Maghafi aleyhindeki kararının hazır olduğunu, işten uzaklaştırılacağını kendisine önceden bildirdiğini belirtti. Umme Mutevekkil’in yasal yolu izlemek yerine kendi lehine karar vermesi için kararı çıkaracak ilgili hakime kardeşi yoluyla baskı yaptığına dikkat çeken kaynaklar, Husi grubunun kendilerine itaat eden yargı mensuplarını görevlendirmek, itaat etmeyenleri ise uzaklaştırmak istediğine dikkat çekti.
Adli kaynaklar, sözde adli teftiş komisyonunun yargıç Arafat Cafer aleyhinde ikinci bir disiplin davası açtığını, Cafer’in ise sahte yargılamanın başlatılması ve davanın bir an önce Sayıştay'a sevk edilmesini talep ettiğini hatırlattı. Ancak teftiş kurulunun milis üyeleri, yargıçlardan hesap sorma ve disiplin cezası verme yetkisini elinde tutan sözde yargı konseyinin direktiflerini beklediklerini söyledi.
Neden disiplin kuruluna sevk edildiğini bilmediğini dile getiren Yargıç Cafer, adaleti sağlamak için 2019'dan bu yana milis otoritesinden kendisine yetki verilmesini talep ettiğini söyledi. Ancak meşru taleplerini yerine getirmek yerine aleyhinde disiplin davası açtıklarına değinen Cafer, aynı gerekçelerle ikinci bir disiplin davası açtıklarına dikkat çekti.
Husilerin kendisine Muhammed Ali el-Husi’ye muhalefet ettiklerini hatırlattıklarını belirten Cafer, Muhammed Ali el-Husi’yi arayıp rica ettiği taktirde aleyhindeki davaların kapatılacağının söylendiğini ifade etti. Ancak böyle bir teklifi reddettiğini vurgulayan Cafer, Husi’nin ofisinde çalışan, sekreterlik için birbirleri ile yarışan 12 yargıç olduğunu belirtiyor. Yargının prestijine ters düşen bu durumu kendisinin asla kabul etmeyeceğinin altını çizen Cafer durumu, yargı bağımsızlığının alenen ihlali ve yargı işlerine açık bir müdahale olarak nitelendiriyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Naim Kasım ve Halil el-Hayya'nın konuşmaları arasında

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım (Video konuşmasından)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım (Video konuşmasından)
TT
TT

Naim Kasım ve Halil el-Hayya'nın konuşmaları arasında

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım (Video konuşmasından)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım (Video konuşmasından)

Macid Kayali

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım konuşmasını içinde bulunduğumuz kasım ayının 20’sinde yaptı. Ardından Halil el-Hayya'nın aynı ayın 21'indeki konuşması geldi. Halil Hayya, İsrail'in Siyasi Büro'nun eski başkanlarına (İsmail Heniyye ve Yahya Sinvar) zaman ve içerik açısından birbirine yakın dönemlerde düzenlediği suikastların ardından Hamas liderleri arasında en önde gelen konuma yerleşti.

Son 20 yılda “direniş ve karşı koyma” ekseninin ön saflarında yer alan, “örümcek ipliğinden daha zayıf” ve çöküşün eşiğinde olduğu varsayılan bir devlet olan İsrail'in varlığına meydan okuyan bu iki hareket, Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı saldırısının ve Hizbullah’ın Gazze’ye destek cephesini açmasının ardından, İsrail saldırılarının merkezinde oldular. Gerek Aksa Tufanı gerek destek cephesi, arenalar birliği ile karşılıklı ordular ve füzeler fırlatma fikrine dayanıyordu.

Ancak yaklaşık 14 ay sonra ortaya çıkan sonuç, Filistinliler ve Lübnanlılar için yeni, korkunç bir Nekbe’yi (felaketi) açığa çıkardı. İsrail'in hayali “angajman kurallarını” umursamadığı, “uzun süreli bir savaş" yürütebileceği, yüksek insani ve ekonomik maliyetlere katlanabilecek kapasitede olduğu, Aksa Tufanı günündeki yenilgisini ve askeri, istihbari ve insani kayıplarını, Filistinlilerin durumunu, Lübnan ve belki de Suriye ve Irak'ın durumunu değiştirmeye çalışacak bir fırsata dönüştürebileceği ve İran'ı dizginleyebileceği görüldü.

Sonuç olarak, Gazze’ye yönelik abluka kalkacağına kendisi harabeye döndü ve acımasız bir askeri işgale maruz kaldı. Yaklaşık 2 milyon Filistinli, asgari yaşam standartlarından yoksun, hapishane benzeri izole alanlarda yaşıyor. Bu durum artık Güney Lübnan'ı, Beyrut'un güney banliyösünü ve Bekaa Vadisi'ndeki bazı bölgeleri de kapsıyor. İsrail zayıflamak yerine kurulduğu günden bu yana her zamankinden daha güçlü hale geldi. Bu mücadele aynı zamanda İsraillileri birleştirdi ve İsrail'in ABD ile ilişkilerini eskisinden daha da güçlendirdi.

Sorun şu ki, Hamas ve Hizbullah'ın geri kalan liderleri tüm bunları henüz idrak etmiş değiller. Halen bir tür inat ve gerçeklerin, güç dengesinin, Filistinlilerin ve Lübnanlıların koşullarındaki korkunç kötüleşmenin inkarı içindeler. Hatta daha önceki gerçekçi olmayan tezlerden veya yanılsamalardan geri adım atılmasına rağmen, İsrail saldırıları sonucunda Hizbullah ve Hamas’ın zayıfladığını bile inkar ediyorlar.

Başlangıçta her iki tarafın da savaş başlatma veya direnişi sürdürme çağrılarının ardından (Bkz. Muhammed ed-Dayf'in 7 Ekim 2023'teki konuşması ve Nasrallah'ın suikastından birkaç gün öncesine kadar yaptığı konuşmalar), şimdi yaptıkları ateşkes ve çatışmaların durdurulması talebi bunu temsil ediyor. Kasım ve Hayya yukarıda bahsettiğimiz konuşmalarında bu konuda ve savaşın sürdürülmesinde ısrar edenin İsrail olduğunu varsaymakta hemfikirlerdi.

Hemfikir oldukları bir diğer nokta koşullar öne sürmekti. Kasım'a göre müzakereler iki çatı altında sürüyor; tam bir ateşkes, Lübnan'ın egemenliğinin korunması ve İsrail'in Lübnan'ın egemenliğini ihlal etmesine, Lübnan'a girip istediği gibi öldürmesine izin verilmemesi. Hayya ise şunu vurguladı: Gazze Şeridi'ndeki savaş durmadan ve yerinden edilenler geri dönmeden takas anlaşması olmayacak. Burada fikrimiz şu; bu tezler tamamen doğru, geçerli ve meşru, ancak savaş öncesinde ne Hizbullah ne de Hamas bu tezlere göre hareket etmiyordu. Hayya'nın istediği Aksa Tufanı öncesi Gazze'nin artık mevcut olmadığı ve aynı durumun Lübnan'daki bazı bölgeler için de geçerli olduğu unutulmamalı.

Kendine güvenen her siyasi hareket veya ulusal kurtuluş hareketi başarısızlığını, yenilgisini veya acizliğini itiraf edebilir. Buna karşılık inat ve inkar, bu hareketin halkının çıkarlarına yabancı olduğunu gösterir

İki taraf ayrıca arenalar birliğinin geçerliliğini yitirdiği konusunda da birleştiler. Zira İran kendisini çatışmanın dışında tuttu, Suriye rejimi ilgilenmedi, Hizbullah, değişen koşullar ve gerçekler nedeniyle Gazze'den desteğini çekti. Buna rağmen en büyük felaket, Hayya'nın sanki başka bir kıtada yaşıyormuş gibi “Müslüman Arap milletini sahip olduğu güç ve imkanlar” ile “düşmanı savaşı durdurmaya zorlayamamakla” suçlamasıydı. Sanki güç denklemlerinde hiçbir şey değişmemiş ya da İsrail ordusuyla yaşanan çatışmalar veya zaman zaman orayı burayı bombalamalar, İsrail'in bu soykırım savaşında Filistinlilere ve Lübnanlılara yaptıklarını ve bunun sonucunda ortaya çıkan korkunç trajedileri dengeliyormuş gibi söylenen sözler, bu iki konuşmanın gerçeklikten kopuk olduğuna dikkat çekiyor. Nitekim Kasım şöyle diyor: İsrail bizi yenemez ve kendi koşullarını bize dayatamaz. Söz, karadaki çatışmalar, füze ve İHA saldırıları ile savaş meydanınındır. Uzun süre devam edecek gücümüz var. Uzun bir savaşa hazırlandık. Şu anda müzakere ediyoruz ancak ateş altında olduğumuz için değil çünkü İsrail de ateş altında.”

Bu kopukluk, Hizbullah ve Hamas’ın savaş öncesi dönemdeki slogan ve konuşmalarını da kapsadı. Kasım'ın şu sözleri de bunu gösteriyor gibi: “Cumhurbaşkanının Meclis aracılığıyla anayasaya uygun şekilde seçilmesine etkin katkımızı sunacağız. Siyasi adımlarımız (Taif) çatısı altında olacaktır. İnşa etmek ve korumak için siyasi alanda da var olacağız.”

Hayya ise, Hamas’ın Gazze Şeridi'ni yönetmek için bir komite kurulmasını kabul ettiğinden bahsetti. Oysa savaştan önce Gazze’nin yönetiminde müttefik olsa bile kendisine herhangi bir tarafın ortak olmasını kabul etmiyordu. Hayya şunu da söylüyor: “İç ulusal uzlaşmaya varılmasına katkıda bulunabilecek hiçbir fırsatı göz ardı etmiyoruz ve sorumluluk sahibi olarak bunun için çalışıyoruz.”

Elbette kendine güvenen her siyasi veya ulusal kurtuluş hareketi başarısızlığını, yenilgisini veya acizliğini itiraf edebilir. Buna karşılık inat ve inkar, bu hareketin kendi halkının çıkarlarına yabancı olduğunu ya da sadece bir otorite olarak varlığını sürdürmeyi önemsediğini gösterir. Bu, sözler ve eylemler, sloganlar ve olasılıklar, hayal ve gerçeklik arasında büyük bir farkın olduğu, kamu yararının veya halkın çıkarının, özel çıkar veya otoritenin yararı lehine yok sayıldığı Arap siyasi yaşamında yaygındır.

Örneğin altmışlı ve yetmişli yılların terminolojisine göre “milliyetçi” ve “ilerici” rejimler ile birlikte, Filistin'in kurtuluşu, Filistin davasının merkeziliği, Arap birliğinin, özgürlüğün ve sosyalizmin sağlanması gibi “büyük” olarak tanımlanan davaların zor olduğu sonucuna varmıştık. O dönemde geçim sorunları ve vatandaşların hakları meseleleri önemsiz meselelermiş gibiydi. Öte yandan Haziran 1967 savaşında İsrail daha da genişledi ve Ekim 1973 savaşı düzenli ordular arasındaki son Arap-İsrail savaşı oldu. Ardından Mısır'ın 1979'da İsrail ile Camp David Anlaşması'nı imzalaması ve bununla normalleşme yolunun açılması ile birlikte Arap-İsrail çatışmasının bitişine tanık olduk. Araplar arasında ekonomik entegrasyon düzeyinde de olsa birlik meselesine gelince, Suriye, Mısır ve Irak'taki rejimler arasında yaşanan yabancılaşma ve husumet nedeniyle çöktü. Bu arada vatandaşlık kavramının eksikliği ve devletin gelişmemiş olması nedeniyle özgürlük ve sosyalizm fikirlerinin kaderi de daha iyi olmadı.

İsrail, Filistin ulusal hareketinin içini boşaltmak ve onu bir ulusal kurtuluş hareketinden bir otoriteye ve ardından iki otoriteye dönüştürmek için kullandığı stratejilerde başarılı olmuş gibi görünüyor. Bu başarı Filistin ulusal hareketinin kaybetmesine ve fedakarlıkların boşa gitmesine yol açtı.

Sonuç olarak Arap dünyasındaki tüm siyasi hareketler bu acı kaderden kurtulamadı. Milliyetçi, solcu ve İslamcı eğilimleri ile tümü, başarısızlık, acizlik, eksiklik ve kırılganlıkta korkunç bir noktaya ulaştılar. Herhangi birinin başarıları yerine, toplumlarından izole olduklarının ve kaybolduklarının gözlemlendiği bir kerteye vardılar.

Filistin örneğinde bile İsrail, Filistin ulusal hareketinin içini boşaltmak ve onu bir ulusal kurtuluş hareketinden bir otoriteye ve ardından iki otoriteye dönüştürmek için kullandığı stratejilerde başarılı olmuş gibi görünüyor. Bu başarı Filistin ulusal hareketinin kaybetmesine ve fedakarlıkların boşa gitmesine, halkı, toprağı ve davayı özdeşleştiren birleştirici bir ulusal vizyonun, yatırım yapılabilecek mümkün, sürdürülebilir ve uygulanabilir bir mücadele stratejisinin eksikliğine yol açtı.

Elbette tüm bu söylediklerimiz işgal olduğu sürece direnişin meşruluğunun teyit edilmesini de içeriyor ve İsrail sömürgecidir, yerleşimcidir, ırkçıdır, saldırgandır. Ancak güç dengesini, iç ve dış siyasi verileri anlamaya, fedakarlıkları siyasi başarılar için kullanma imkanına, birikime ve kademe kademe zafere ulaşmaya dayalı direniş yaklaşımı ile karşılıklı ordular şeklinde savaşma, ölümcül darbe indirme arasında büyük bir fark vardır. Zira son ikisi İsrail'in üstün olduğu, Filistinlileri yok etmek için bütünüyle kontrolsüz hareket ettiği alandır. Bu felaketin önlenmesi için kaçınılması gereken de bu ikisiydi.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.