Mısır ve Türkiye arasında bir sonraki adım ne?

Erdoğan ve Sisi, geçtiğimiz Kasım ayında Katar Dünya Kupası açılış töreni sırasında Katar Emiri'nin önünde tokalaştı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Erdoğan ve Sisi, geçtiğimiz Kasım ayında Katar Dünya Kupası açılış töreni sırasında Katar Emiri'nin önünde tokalaştı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır ve Türkiye arasında bir sonraki adım ne?

Erdoğan ve Sisi, geçtiğimiz Kasım ayında Katar Dünya Kupası açılış töreni sırasında Katar Emiri'nin önünde tokalaştı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Erdoğan ve Sisi, geçtiğimiz Kasım ayında Katar Dünya Kupası açılış töreni sırasında Katar Emiri'nin önünde tokalaştı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır ve Türkiye dışişleri bakanları arasında üç haftadan kısa bir süre içinde yapılan ikinci telefon görüşmesi, yıllarca süren gerilimin ve tıkanıklığın ardından iki ülke arasındaki ilişkilerin geleceği hakkında soru işaretlerine yol açtı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 6 Şubat'ta Türkiye ve Suriye topraklarını etkileyen depremin ardından Mısırlı mevkidaşı Samih Şukri ile ikinci telefon görüşmesini cumartesi günü gerçekleştirdi.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan kısa açıklamada, iki bakanın Türkiye'deki depremlerle ilgili son durumu görüştüklerini bildirdi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcü ise Twitter hesabından yaptığı açıklamaya göre Mısır Dışişleri Bakanı, 7 Şubat'ta Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nu arayarak ülkesinin Türkiye ile dayanışmasını dile getirerek Kahire'nin Türkiye ve Suriye'ye acil yardım göndereceğini vurguladı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, 8 Şubat'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı arayarak başsağlığı dileklerini dile getirdi. Cumhurbaşkanı Sisi, Mısır'ın deprem nedeniyle gereken her türlü yardımı sağlamaya hazır olduğunu da sözlerine ekledi.
Türkiye ve Mısır cumhurbaşkanları arasındaki bu telefon görüşmesi, geçtiğimiz Kasım ayında Katar'da düzenlenen FIFA Dünya Kupası'nın açılış töreninde tokalaşmalarından sonra gerçekleşen ilk temastı.
Türk makamlarından yapılan resmi açıklamaya göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısırlı mevkidaşına teşekkür ederken kardeş Mısır ve Türk halklarını birleştiren tarihi bağları vurguladı.
Mısır Ordu Sözcüsü Albay Garib Abdulhafiz, daha önce yaptığı açıklamada, Mısır’ın, uçaklar ve askeri gemilerle Türkiye'ye tonlarca insani yardım gönderdiğini ve Mısırlı resmi kurumların yanı sıra el-Ezher Üniversitesi, Mısır Kızılayı ve Yaşasın Mısır Fonu gibi sivil kuruluşların da yardımlara katkı sağladığını belirtti.
Türkiye meselelerinde uzman Kerem Said, Mısır ve Türkiye dışişleri bakanları arasındaki telefon görüşmesinin, iki ülke arasındaki temasları sürdürme ve iki ülke arasındaki ilişkileri daha ileri seviyelere taşıma konusundaki kararlılığı teyit ettiğini söyledi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Said, “Kahire’nin 6 Şubat depreminin açtığı yaraların sarılması çerçevesinde izlediği insani diplomasi, iki ülke arasında her ne kadar bir yakınlaşmanın meyveleri alınmaya başlanmış olsa da bunun ötesine geçerek aradaki iletişimin sürmesiyle iki ülkede hem halk düzeyinde hem de resmi düzeyde bir atmosfer yarattıktan sonra daha ileri adımların atılmasının önünü açıyor” dedi.
Said, yaşananlardan sonra artık Kahire için büyük bir değeri olmadığını söylediği Müslümün Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) dosyası başta olmak üzere iki ülke arasındaki birçok tartışmalı konunun iyileşmeye başladığına dikkati çekti.
Said, Yunanistan Dışişleri Bakanı’nın Türkiye’ye yaptığı ziyaretinin ve Yunanistan’ın insani yardım ve kurtarma ekipleri göndermesinin ardından Türk yetkililerin Yunanistan'ın tutumunu memnuniyetle karşılamasıyla deprem felaketinin ardından Yunanistan ile Türkiye arasında yaşanan olumlu gelişmelerin Kahire'nin Doğu Akdeniz dosyasında yaşadığı büyük bir sıkıntıyı ortadan kaldırdığını söyledi.
Mısır-Türkiye ilişkilerinde ‘en önemli’ mesele olduğunu düşündüğü Libya dosyasına değinen Said, Libya’da cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin yapılmasına ve belirli bölgesel güçlerin eksenine görmeyen ancak bölgedeki ilgili tarafların hayati çıkarlarını koruyabilen dengeli tarafların sayısının artmasına yönelik olumlu hareketler olduğuna işaret etti.
Türkiye meselelerinde uzman bir başka isim Muhsin İvadallah da Said ile aynı görüşü paylaşıyor. Muhsin İvadallah, özellikle aralarındaki anlaşmazlığın nedenlerinin sona ermesi ve Türkiye'nin Müslüman Kardeşlerin üyelerine topraklarında büyük ölçüde kısıtlamalar getirmesi çerçevesinde son aylarda gelişen olayların sonunda iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden kurulmasına yol açacağına işaret etti.
Şarku’l Avsat’a konuşan İvadallah, özellikle Mısır Başbakanı'nın Kahire'de çok sayıda Türk iş insanıyla yaptığı görüşmedeki açıklamalarının ve Mısır ile Türkiye’nin tarihi ilişkileri olduğunu vurgulamasının ardından iki ülke arasında daha fazla iş birliğinin önünün açıldığını söyledi. İvadallah, siyasi anlaşmazlıklara rağmen, Mısır hükümetinin son yıllarda ekonomik ve ticari alanlarda iki halk arasında iyi ilişkileri sürdürme taahhüdüne vurgu yaptığına dikkati çekti.
Bu açıklamaların Mısır devletinin Türkiye'ye açılımda daha da ileriye gitme eğiliminde olduğunu somutlaştırdığını söyleyen İvadallah, Kahire ile Ankara arasındaki ilişkilerin birkaç alanda ilerletilmesinde ekonomik iş birliğinin önemine işaret ederek ilerleyen süreçte Türkiye ve Mısır cumhurbaşkanları arasında bir görüşme gerçekleştirmenin sürpriz olmayacağını da sözlerine ekledi.



İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
TT

İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Emel Şehade

İsrail, Aksa Tufanı Operasyonu’nun ilk gününden itibaren askeri ve istihbarat araçlarını kullanarak faaliyetlerini, özellikle istihbarat alanında, yoğunlaştırdı. Bilindiği üzere 7 Ekim 2023 tarihindeki olaylar, Gazze Şeridi’nin güneyine doğru en güvenli sınırların ihlal edilmesini engelleyemeyen büyük bir istihbarat başarısızlığıyla sonuçlanmış ve ardından henüz sona ermeyen bir savaş patlak vermişti.

Bu yılın başlarından bu yana, bir yandan Lübnan ile ateşkes anlaşmasına varılması ve diğer yandan Suriye’de Beşşar Esed rejiminin çöküşüyle İsrail'in kuzeyinde bulunan bu iki bölge, İsrail istihbarat teşkilatlarının hedefine girdi. Bu istihbarat teşkilatları, İsrail'in düşman olarak gördüğü ve halkının güvenliği ile sınırları için tehlike arz eden örgütlerin liderlerini ortadan kaldırmak ve bu örgütlerin kapasitelerini zayıflatmak ve yok etmek gibi hedeflerini gerçekleştirmek için çalışıyorlar.

Savaşın patlak vermesinden bu yana 21 aydan fazla bir süredir, bazıları açık, bazıları gizli olan birimler, belirli operasyonların, özellikle de İsrail'in gerçekleştirdiği suikastların yürütülmesini sağlamak için bilgi toplama, rapor hazırlama ve örgütlerin hareketlerini izleme çalışmaları yürütüyor. Bu birimlerin başında faaliyet gösterdiği yıllar boyunca ‘Birim 154’, ‘İstihbarat 10’, ‘Sessizlik Birimi’ ve ‘İnsan İstihbarat Grubu’ gibi çeşitli isimlerle anılan ‘İnsan ve İstihbarat Soruşturma Birimi - Birim 504’ (HUMINT 504) geliyor. Askeri istihbarat bölümünün seçkin birimi olarak kabul edilen bu birimin görevleri arasında İsrail dışında İsrail adına çalışacak gizli ajanlar bulunması ve çalıştırılması da bulunuyor.

Birim 504, son iki ayda, İsrail'in son derece başarılı bulduğu birçok operasyona imza attı. Bunların sonuncusu pazartesi gecesi Suriye'de gerçekleşti. İsrail ordusu, İran'a bağlı olduğunu ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Kudüs Tugayı tarafından yönlendirildiğini iddia ettiği bir hücreyi çökertti.

Ayrıntılı araştırmada, Birim 504'ün bir süredir Suriye'nin güneyindeki çeşitli bölgelerde faaliyet gösterdiği ortaya çıktı. İsrail ordusu, bir yandan İsrail sınırlarını tehdit eden düşman örgütlerin bu bölgede faaliyet göstermesine izin vermeyeceğini, diğer yandan azınlıkları, özellikle de Dürzileri korumak için bu kararı aldığını açıkladı.

ghyjuıko
Birim 504, 300 Filistinlinin tutuklanmasında görev alırken sorguları sırasında tüneller, depolar ve askeri çalışma yöntemleri hakkında bilgi edindi (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, görevleri kapsamında, hem güney Suriye'de saha araştırmacılarını görevlendirerek hem de ajanlarını çalıştırarak bu hücre hakkında bilgi ve ayrıntılar topladı. Uygulanan prosedüre göre birim çeşitli kaynaklardan bilgi toplar ve bu bilgileri Suriye, Lübnan veya diğer ülkelerde operasyonlar yürütecek askeri ekipler veya tugaylara yardımcı olmak için orduya aktarır.

Pazartesi Gecesi Operasyonu’nda, 210. Tümen komutasındaki Aleksandroni Tugayı, Birim 504 tarafından iki ayı aşkın bir süre boyunca toplanan bilgilere dayanarak harekete geçti.

Bu operasyon, diğer birimler gibi bilinmeyen istihbarat biriminin arkasında duran onlarca operasyondan biriydi. İsrail ordusu, bu birimin en doğru bilgileri sağladığını ve ajanların operasyonun başarısında büyük rol oynadığını belirtti.

Haganah’ın kökleri

Suriye'nin güneyindeki hücrenin çökertilmesi, bir haftadan kısa bir süre içinde gerçekleştirilen ve Birim 504’ün istihbarat raporlarına dayanan ikinci operasyondu. Birim 504, İsrail'e tehdit oluşturdukları gerekçesiyle aranan kişiler hakkında kesin bilgiler sağladı. İsrail ordusu, Birim 504’ün de katkıda bulunduğu ve farklı örgütlerin en fazla sayıda üyesine ulaşılmasının amaçlandığı bu operasyonlar sonucunda tutuklanan Suriyelilerin sayısını açıklamadı.

Birim 504, Lübnan ve Suriye'deki operasyonların yoğunlaşmasının ardından son aylarda İsrail manşetlerine taşındı. Bu süreçte İsrail, önemli askeri görevlerle görevlendirilmiş kişilerin yanı sıra İsrail ordusuna karşı savaşan hücrelerin de öldürüldüğünü duyurdu.

Birim 504, 30 Haziran 1948'de ordu istihbaratı bünyesinde kuruldu. Bir yıldan kısa bir süre sonra doğrudan askeri istihbarat bölümüne bağlı hale geldi ve ‘İstihbarat 10’ adını aldı. Çok önemli istihbarat bilgileri toplamayı başardı.

Şarku’l Avsat’ın Indpedent Arabia’dan akatardığı habere göre Birim 504, İsrail’in kurulmasından önce faaliyet gösteren paramiliter grup Haganah’ın (İbranice'de ‘savunma’ anlamına gelir) kökleri olarak kabul ediliyor. Haganah, İsrail'in kurulmasını engellemeye çalışan Filistinliler ve isyancılarla savaşmak için Yahudi gençleri silah altına alan bir örgüttü.

frgfr
İsrail ordusu, baskılar sonucu bu yılın başlarında bu birimde görev yapmak üzere kadın askerleri de kabul etmeye başladı (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, diğer İsrail istihbarat kurumlarıyla koordineli olarak çalışır ve İsraillilerin “birimin saha araştırmacıları” olarak adlandırdıkları kişilerin faaliyetlerinin yanı sıra, çevre ülkelerde ve Batı Şeria'da ajanlar edinip, onları yönetiyor.

İsrail ordusuna göre birim gizli ajanları işe alıyor ve kendi elemanları ile buluşarak onlara bilgi edinme konusunda eğitim veriyor.  Ordunun verdiği bilgiye göre bu birimdeki subay ile ajan arasındaki ilişki, yıllarca süren güvene dayanıyor. İsrailli birçok subay, bu ilişkinin ordunun saha operasyonlarını destekleyen benzeri görülmemiş istihbarat başarılarına katkıda bulunduğunu vurguladı.

Bu birime katılmak için başvuran onlarca asker, birimlerinin seçiminin son derece özenli ve dikkatli bir şekilde yapıldığını vurgulayan ordu tarafından reddediliyor. Bu birime girenler, önce Golani Elit Tugayı'nda bir ön eğitimden geçiyor. Ardından bu eğitimler arasında ordunun terörle mücadele ve İsrail içinde ve dışında gizli operasyonlar olarak adlandırdığı faaliyetler de bulunuyor.

İstihbarat çalışmaları ve saha araştırmalarının yanı sıra, birim üyeleri sahadaki her istihbarat operasyonunun ilk aşamasını oluşturur. Öncelikle, operasyon için gerekli bilgileri toplamada en başarılı ajanlar aranır, ardından subaylar onlara eşlik ederek, ordunun operasyonu başlatmasından sonuna kadar konumun belirlenmesini ve iletişim araçlarının koordinasyonunu sağlarlar.

Bu yılın başlarında, askerlerin aylarca süren savaşın yarattığı baskıya maruz kalması nedeniyle, İsrail tarihinde daha önce görülmemiş bir durum yaşandı. İsrail ordusu, ilk kez bu birimde görev yapmak isteyen kadın askerleri kabul etti. Kadın askerler, subaylarla birlikte askeri istihbarat bölümündeki savaş birimleri ve araştırma bölümlerine, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet’e ve hava ve deniz kuvvetlerinin istihbarat ekiplerine istihbarat sağlamada görev alıyor.

İzinsiz girişler ve belge toplama

Öte yandan Birim 504’ün saha çalışmalarının yanı sıra bir grup müfettiş, savaş sırasında esir alınan Filistinli, Lübnanlı ve Suriyelilerle ilgili soruşturmalarını yoğunlaştırarak, hedeflerine ulaşmak için hayati bir kaynak oluşturdu.

Bu birimin, İsrail dışındaki son derece hassas yerlerde gizli baskınlar ve belge toplama operasyonlarına da katkıda bulunduğu ve bunun ayrıntılarının askeri istihbaratın çok gizli dosyalarında saklandığı açıklandı.

İsrail ordusunun iddiasına göre 7 Ekim 2023'te Aksa Tufanı Operasyonu’yla savaşın patlak vermesinden bu yana Birim 504’ün en önemli operasyonlarını şöyle sıralayabiliriz:

- Hamas, Hizbullah ve Suriye'deki savaşçıların tutuklanması ve sorgulanması.

- Operasyon alanında yapılan doğrudan soruşturmalar, 300 Filistinlinin tutuklanmasındaki katkısı. Tutuklanan Filistinliler soruşturma sırasında tüneller, depolar ve çalışma yöntemleri hakkında bilgi verdiler.

- On yılı aşkın bir süre sonra Gazze'deki ajan ağının etkinleştirilmesine katkıda bulunmanın yanı sıra ajan edinme ve istihbarat çabalarının genişletilmesi.

Son olarak Birim 504’ün yöneticileri son dönemde tuğgeneral yardımcılığına terfi edilerek ödüllendirildi.