AIPU’nun Şam ziyareti, Suriye’nin Arap Birliği’ne yeniden dönmesi umudunu canlandırdı

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (Reuters)
TT

AIPU’nun Şam ziyareti, Suriye’nin Arap Birliği’ne yeniden dönmesi umudunu canlandırdı

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (Reuters)

Arap Parlamentolar Arası Birliği’nden (AIPU) heyetinin Suriye’nin başkenti Şam’a yaptığı ziyaret, Suriye'nin üyeliğinin askıya alındığı Arap Birliği'ne dönüşüne yönelik umutları canlandırdı.
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, önceki gün Bağdat’ta çalışmalarını tamamlayarak Şam’a gelen Arap Birliği Parlamentolar Konferansı heyetini kabul etti.
Esed rejimine baplı SANA haber ajansının aktardığı göre,  Mısır Meclis Başkanı Hanefi Cibali, heyetin deprem felaketi karşısında Şam’ın yanında olduğu ve dayanışma vurgusunu bildirdiğini ve Suriye’nin Arap Birliği içindeki normal konumuna geri döneceğini ifade etti.
Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi başkanlığındaki heyette, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Filistin, Libya ve Mısır Meclis Başkanları, Umman Sultanlığı ve Lübnan heyet başkanları ve Arap Parlamentolar Arası Birliği Genel Sekreteri yer aldı.
Cibali, Şam Uluslararası Havalimanı'na vardığı sırada yaptığı açıklamada, deprem felaketi karşısında dayanışma göstermek amaçlı kardeş Suriye’ye ziyaret gerçekleştirdiklerini belirterek, zor koşullar altında olan Suriye’nin yanında olduklarını bildirdi.
Ziyaretin Suriye hükümetini ve halkını desteklemek için olduğuna değinen Cibali, Bağdat’ta düzenlenen 34. Arap Birliği Parlamentolar Konferansı’nda Suriye'yi ziyaret etmek için bir heyet oluşturmaya karar verilmesinin ardından, diğer Arap parlamento heyetlerinin arka arkaya Şam'a geldiğini vurguladı.
Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığı habere göre Cibali, Suriye’nin Arap Birliği’ndeki normal yerine döneceğine dikkat çekti.
Suriye Halk Meclisi Başkanı Hammuda Sabbağ ise, Şam Uluslararası Havalimanı’ndan yaptığı açıklamada, bu ziyaretin Suriye’nin ortak Arap eyleminin kalbi olduğunu teyit ettiğini söyleyerek, şu ifadeleri kullandı;
“Şam’a gelen tüm heyetlere teşekkür ediyoruz. Bağdat’ta düzenlenen Arap Parlamentolar Arası Birliği Konferansı’nın atmosferi çok olumluydu ve Suriye’nin Arap ülkelerinin arasına geri dönmesi konusunda tüm Arap ülkeleri tek bir pozisyona odaklandı. Konsey başkanlarından oluşan üst düzey bir delegasyonun burayı ziyaret etmesi kararlaştırıldı.”
Arap Birliği’ne üye devletler, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed yönetiminin göstericilerine karşı yaygın şiddet olaylarına karşı Kahire'de düzenlenen acil bir toplantıda 2011'de Suriye'nin üyeliğini askıya almaya karar vermişti.
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt daha önce çok kez Suriye'nin üyeliğinin yeniden sağlanmasının ancak "Arap mutabakatı" ve Suriye hükümetinin "yanıtı" ile sağlanabileceğini vurgulamıştı.
Geçtiğimiz Kasım ayında Cezayir'in ev sahipliği yaptığı Arap Zirvesi’nde, Suriye’nin Arap Birliği’ne geri dönmesi ve Arap Zirvesi’ne katılmasıyla ilgili tartışmalara tanık oldu. Ancak fikir Arap Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Hüsam Zeki tarafından reddedildi.
Şarku’l Avsat’a konuşan eski Mısır Dışişleri Bakanı Muhammed El Urabi, Arap Birliği Parlamentolar Konferansı üyelerinde oluşan heyetin ziyareti ve Mısır Meclis Başkanı’nın açıklamalarının tesadüf olmadığını belirterek, bunun mevcut rejim ile Suriye hükümetini anlamanın ve sorunları çözmenin bir ölçüsü olduğunun açık bir göstergesi olduğunu bildirdi.
Bu konuda Arap ihtilafı olduğuna değinen Urabi, anlaşmazlığın, Suriye'yi vuran deprem krizinden sonra bazı ülkelerin başlattığı insani yardımın ilişkilerde bir miktar sıcaklığa yol açtığını, ancak çözümün bir sonraki Arap Zirvesi’nde belirlenecek bir uzlaşmayla olacağını aktardı. Ayrıca, Cibali’nin açıklamasının Mısır’ın bu konudaki tutumunu yansıttığını söyledi.
Konuyla ilgili Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Dr. Seyyid Emin Şelbi, Suriye’nin dönüşü konusunda Arap mutabakatına dair işaretler olduğuna değinerek, son dönemde gösterilen işaretlerin Arap parlamentoları heyetinin ziyaretinden önce ortaya çıktığını ve durumu uzlaştırmaya yönelik daha fazla ciddiyet ve ilgiyi yansıttığını aktardı.
Şelbi, Cibali ve beraberindeki heyetin ziyaretinin bu konudaki Arap anlaşmazlığının hafifletilmesi çerçevesinde geldiğini ve  Suriye'nin Arap Birliği’ne dönüşü için bir Arap anlayışına işaret ettiğini söyledi.



HDK: El-Faşir'de ateşkes için herhangi bir çağrı almadık ve buna uymayacağız

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) mensupları (Arşiv - Telegram)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) mensupları (Arşiv - Telegram)
TT

HDK: El-Faşir'de ateşkes için herhangi bir çağrı almadık ve buna uymayacağız

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) mensupları (Arşiv - Telegram)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) mensupları (Arşiv - Telegram)

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK), Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’de mahsur kalan ve açlık tehdidi altında olan binlerce sivile yardım ulaştırmak üzere çeşitli uluslararası taraflarca talep edilen insani ateşkes talebiyle ilgili olarak bilgilendirilmediğini açıkladı.

Bu yanıt, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'ın Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkesi kabul etmesinden bir gün sonra geldi.

HDK'nin hukuk danışmanı Muhammed el-Muhtar en-Nur, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, güçlerinin el-Faşir veya diğer bölgelerde kısmi veya başka türlü herhangi bir ateşkesi kabul etmeyeceğini söyledi. En-Nur, HDK'nin ilan edilen ateşkes planıyla ilgili olarak söylendiği gibi BM ya da ABD'den herhangi bir resmi bildirim almadığını belirtti. Binlerce sivilin Tavile, Karma ve Cebel Merra bölgelerine gitmesinin ardından el-Faşir şehrinin boşaldığını ve el-Faşir'de bulunanların Sudan ordusuna ve onunla ittifak halindeki silahlı hareketlerin ortak güçlerine mensup savaşçılar olduğunu kaydetti.

fergty
HDK'nin hukuk danışmanı Muhammed el-Muhtar en-Nur (Şarku'l Avsat)

En-Nur, “HDK sadece savaşı durduracak ve Sudan'daki krizi kökten çözecek siyasi bir süreçle bağlantılı kapsamlı bir ateşkesi kabul edecektir” dedi.

Guterres'in çağrısı

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres cuma günü yaptığı açıklamada, el-Faşir kentindeki trajik durumu ele almak üzere insani bir ateşkese varmak için Sudan'daki savaşan taraflarla temas halinde olduğunu söyledi. “Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'dan olumlu bir yanıt aldım. Umarım her iki taraf da el-Faşir'de tanık olduğumuz felaketi önlemenin ne kadar önemli olduğunun farkına varır” ifadelerini kullanan Guterres, el-Faşir bölgesinde ‘kitlesel bir yardım dağıtımına hazırlanmak’ amacıyla yardım dağıtımı için önceden üzerinde mutabık kalınması gereken bir ateşkes sağlanması gerektiğini vurguladı.

cdfgthy
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de insani ateşkes çağrısında bulundu. (AFP)

Son verilere göre el-Faşir yaklaşık yarım milyon vatandaşa ev sahipliği yapıyor. Sudan ordusu ile HDK arasındaki çatışmaların patlak vermesinden bu yana on binlerce insan buradan kaçarak Ebu Şuk, Zemzem ve es-Selam kamplarında kaldı. Şehir ve çevresindeki yerinden edilme kampları, çok sayıda vatandaşın bölgenin kuzeyindeki bölgelere göç etmesine yol açan büyük bir gıda, içme suyu ve sağlık hizmeti sıkıntısı çekiyor. Bölgede faaliyet gösteren yardım kuruluşları, el-Faşir nüfusunun yüzde 70'inden fazlasının insani yardıma ihtiyaç duyduğunu bildirerek, son üç ayda açlık, susuzluk ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği nedeniyle ölümlerin kaydedildiğini belirtti.

ABD'den uyarı

Buna karşılık yerel bir grup olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, birçok uluslararası ve yerel tarafın ilan edilen ateşkesi memnuniyetle karşıladığı bir dönemde HDK'nin saldırılarını arttırdığını, yerleşim bölgelerini ve sivil barınakları hedef aldığını ifade etti. Facebook üzerinden yapılan açıklamada, “Binlerce yerinden edilmiş insanın barındığı yoğun nüfuslu mahalleler ağır topçu bombardımanı altında kaldı. Sivillerin acılarını hafifletmek için yapılan ateşkes çağrılarına açıkça meydan okuyarak dün erken saatlerden bu yana devam eden bombardıman, HDK'nin askeri bir gerçekliği zorla kabul ettirmek için hiçbir uluslararası anlaşmaya uymayacağını göstermektedir” denildi.

ABD'nin BM Daimî Temsilciliği Geçici Maslahatgüzarı Dorothy Shea, cuma günü yapılan BM Güvenlik Konseyi toplantısında Sudan'daki çatışmanın taraflarına insani yardımların ulaştırılması ve malzemelerin ulaşmasını geciktiren bürokratik engellerin kaldırılması için 72 saatlik bir süre verildiğini söyledi. Shea, “Taraflar, Güney Sudan sınırı ve Darfur bölgesi de dahil olmak üzere Sudan içindeki tüm sınır kapılarını açmalıdır” dedi.

dfgthyu
ABD'nin BM Daimî Temsilciliği Geçici Maslahatgüzarı Dorothy Shea (Reuters)

Shea, insani yardım kuruluşlarına taleplerinden itibaren bir hafta içinde vize verilmesini istedi. Ayrıca insani yardımın ulaştırılmasını engelleyenlerin sorumlu tutulması gerektiğini vurguladı. Shea, Sudan'da gerekli incelemeleri sürdürmek üzere uzmanlardan oluşan bir ekibin süratle oluşturulması çağrısında bulundu.

BM Güvenlik Konseyi haziran ayında, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan el-Faşir'deki kuşatmanın kaldırılması yönünde bir karar aldı. Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki HDK ülkenin batı bölgesindeki dört eyaleti kontrol ederken, el-Faşir Sudan ordusu tarafından kontrol edilen son kale konumunda.