Pakistan’da yeni bir terör fenomeni: Kadın intihar bombacıları

Pakistan'da kadın intihar bombacılarının peş peşe saldırıları yeni bir akımın habercisi mi?

Başkent İslamabad'da düzenlenen terör saldırısının ardından güvenlik güçleri alarma geçti (Sosyal medya arşivi)
Başkent İslamabad'da düzenlenen terör saldırısının ardından güvenlik güçleri alarma geçti (Sosyal medya arşivi)
TT

Pakistan’da yeni bir terör fenomeni: Kadın intihar bombacıları

Başkent İslamabad'da düzenlenen terör saldırısının ardından güvenlik güçleri alarma geçti (Sosyal medya arşivi)
Başkent İslamabad'da düzenlenen terör saldırısının ardından güvenlik güçleri alarma geçti (Sosyal medya arşivi)

Pakistanlı güvenlik yetkilileri, geçtiğimiz ekim ayında Karaçi'de üç Çin vatandaşının ölümüne neden olan intihar saldırısını gerçekleştiren bombacının kimliğini belirlediler. Yetkililer intihar bombacısının bir Beluç ayrılıkçı hareketiyle bağlantıları olan silahlı bir kadın terörist olduğunu açıkladılar. İntihar bombacısının bir kadın olması Pakistan güvenlik servislerinde büyük bir şok etkisi yarattı. Pakistan'da bir kadın ilk kez intihar saldırısı düzenliyordu. Şarku’l Avsat’a konuşan Pakistanlı yetkililer, olayın şok etkisi yaratmasının iki nedeni olduğunu söylediler. Yetkililer, bu nedenlerden birincisinin Pakistan’da intihar saldırılarının hep erkekler tarafından gerçekleştirilmesi, diğerinin ise ayrılık yanlısı Beluç grupların devlete karşı mücadelelerinde intihar saldırılarını hiçbir zaman bir araç olarak kullanmamış olması olduğunu kaydettiler. Pakistan güvenlik güçleri ve polisi, kültürel nedenlerden ötürü güvenlik amacıyla kadınların üzerlerini rastgele aramıyorlar. Hatta otoyollardaki güvenlik noktalarında konuşlu polis güçleri, içinde bir kadın bulunan araçların geçişine izin veriyorlar. Ancak bu yeni gelişmenin, kadın intihar bombacılarının toplum içinde bombalı eylemler gerçekleştirmelerini engellemek zorunda olan Pakistan güvenlik güçlerinin işini zorlaştırdığına şüphe yok.
Ancak Pakistan güvenlik güçleri, 19 Şubat 2023'te Ketta şehrinden Muhal Beluç adlı kadın intihar bombacısını tutuklayarak kadınları tutuklamalarının önündeki engeli aştı. Mahal Beluç, Belucistan Kurtuluş Ordusu adlı ayrılık yanlısı bir Beluç örgütünün üyesiydi. Güvenlik güçleri, Mahal'in tutuklandığı sırada yanında taşıdığı çantada bir intihar yeleği buldu.  Güvenlik güçleri çantada ayrıca 5 ila 6 kilo patlayıcı buldu.
Pakistanlı eski bir güvenlik yetkilisi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Bu sadece buzdağının görünen kısmı olabilir. Muhal Beluç sadece bir kişi. Aynı eylem için hazırlanan birçok kadın intihar bombacısı olabilir” ifadelerini kullandı.
Beluç ayrılıkçı grupların 2006 yılından beri aktif olarak silahlı eylemlere ve isyana karıştığı bildiriliyor. Ancak ayrılık yanlısı Beluç gruplar devlete karşı eylemlerinde hiçbir zaman intihar saldırılarını bir araç olarak kullanmadı.
Şari Hayat Beluç, Pakistan'daki ilk kadın intihar bombacısı oldu. Bir fen bilgisi öğretmeni olan Şari Hayat, zooloji alanında yüksek lisans yapmıştı. Aynı zamanda iki çocuk annesi olan Şari Hayat, daha önce ayrılıkçı bir Beluç grubun üyesiydi. Pakistan güvenlik güçlerinin yollarda ve sokaklarda kadınlara karşı son derece hoşgörülü davranması nedeniyle, kimliğinin tespit edilmesinden ve tutuklanmaktan kurtulmayı başardı.
Şari Hayat, Karaçi'de düzenlediği saldırıda üç Çinlinin ölümüne yol açarak Çin'in ülkedeki yatırım ve ticaret hızının yavaşlamasıyla Pakistan ekonomisine çok büyük zarar vermeyi başardı. Pakistan Talibanı'nın her zaman intihar saldırılarına karıştığı ve kalesi olan ülkenin kuzeybatısındaki terör eylemlerinde bunu bir araç olarak kullandığı bilinse de eylemlerinde hiçbir zaman kadın intihar bombacısı yer almadı.
Yetkililer, son aylarda Pakistan Talibanı ile ayrılıkçı Beluç gruplar arasında bazı bağlantılar bulduklarını bildirdiler.
Pakistan Talibanı , eylemlerini dini eğilimlerine dayandırırken, Beluç ayrılıkçı gruplar Marksizm gibi seküler ideolojilere dayandırıyor. Ancak en nihayetinde her ikisi de Pakistan hükümetini düşman olarak görüyorlar. Beluç ayrılıkçı grupların laik eğilimleri nedeniyle kadınları intihar görevlerinde kullanmaya daha açık olabileceği düşünülüyor.
Bir güvenlik yetkilisi, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Soruşturmaların henüz başında olduğumuz ve iki intihar bombacısının ayrı vakalar mı yoksa buzdağının sadece görünen kısmı mı olduğunu bilmediğimiz için kesin bir sonuç veremiyoruz.”
Ancak Pakistanlı yetkililer, Beluçların Pakistan'da belirli bir bölgeyi kontrol etmedikleri bir dönemde, intihar saldırılarının normalleşmesi için belirli bir altyapı gerektiğini belirttiler. Beluç ayrılıkçılar, Taliban'ın Afganistan'daki zaferinden önce faaliyetlerini Afganistan'dan yürütüyorlardı. Fakat Taliban onları Afganistan topraklarından zor kullanarak çıkardı ve şimdi faaliyetlerini Pakistan ve Afganistan arasındaki sınır bölgesinden yürütüyorlar.



Hong Kong'da tartışma yaratan öneri: "Yönetimin karalanması yasaklansın"

Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)
Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)
TT

Hong Kong'da tartışma yaratan öneri: "Yönetimin karalanması yasaklansın"

Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)
Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee (Reuters)

Shweta Sharma Muhabir 

Hong Kong'un yasama meclisi, milletvekillerinin yönetimi "karalamasını" yasaklayacak ve Pekin'in kent üzerindeki genel kontrolüne "samimi destek" verilmesini zorunlu kılacak bir dizi yeni etik kural teklif etti.

Sadakati sağlamayı amaçlayan kurallar, bunların ihlali durumunda uzaklaştırmalar ve maaş kesintilerini de içeren 5 aşamalı bir ceza sistemi öngörüyor.

Hong Kong Yasama Konseyi'ne (LegCo) bu hafta sunulan yeni etik kuralların, Meclis Komitesi tarafından incelendikten sonra bir sonraki yasama döneminin başında yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Belgeye göre milletvekillerinin görevlerini yerine getirirken "Baş Yönetici'ye" ve Özel İdari Bölge (ÖİB) yönetimine "samimi destek" vermeleri ve yapıcı bir tutum sergilemeleri gerekiyor.

Metinde "Baş Yönetici'nin ve ÖİB yönetiminin görevlerindeki güvenilirliğini kasten karalamamalı; yürütmenin liderliğindeki yönetimin etkinliğini isteyerek zayıflatmamalı ya da baltalamamalılar" diye ekleniyor.

Ayrıca yalnızca Pekin'e ve Çin Komünist Partisi'ne (ÇKP) sadık kişilerin Hong Kong'da kamu görevi üstlenebileceği yönündeki emirlere atıfta bulunarak "Hong Kong'u vatanseverlerin yönetmesi" ilkesinin kapsamlı bir şekilde hayata geçirilmesi çağrısında bulunuyor.

Hong Kong Free Press'e göre LegCo Başkanı Andrew Leung, kuralların milletvekillerinin konuşmasını engellemeyeceğini söyledi ancak "kırmızı çizgiyi aşmamaları" gerektiğine dair onları uyardı.

LegCo yeni kuralları uygulamak için Üyelerin Menfaatleri Komitesi'nin rolünü genişleterek adını "Yasama Konseyi Denetleme Komitesi" olarak değiştirmeyi önerdi.

Yeniden yapılandırılan bu organ, milletvekilleri hakkındaki şikayetleri soruşturma ve disiplin cezaları uygulama yetkisine sahip olacak.

Gözlemciler bu etik kuralların, 2020'de çıkarılan ulusal güvenlik yasasından bu yana siyasi muhalefet üzerindeki denetimi sıkılaştırmak ve yalnızca Pekin yanlısı "vatanseverlerin" Hong Kong'u yönetmesini sağlamak amacıyla yürütülen daha geniş kapsamlı bir baskının parçası olduğunu belirtiyor.

Çin anakarasına sınır dışı edilmeleri öngören bir yasa tasarısına tepki olarak 2019'da patlak veren hükümet karşıtı kitlesel protestoların aylarca sürmesinin ardından Pekin, Haziran 2020'de ulusal güvenlik yasasını yürürlüğe koyarak muhalefeti etkin bir şekilde susturdu.

O zamandan beri, önde gelen birçok aktivist ya yargılanıyor ya hapse atılıyor, demokrasi yanlısı medya kuruluşları kapatılıyor ve sivil toplum örgütleri dağılıyor veya faaliyetlerini gizlice sürdüyor.

Mart 2021'de Pekin, Hong Kong'u yalnızca "vatanseverlerin" yönetebilmesini sağlamayı amaçlayan bir yasa çıkardı.

Bu reformla yasama meclisindeki demokratik temsil azaldı, seçimlere daha sıkı denetim geldi ve adayları değerlendirmek için Pekin yanlısı bir inceleme komitesi kuruldu.

Hong Kong yönetimi bu değişikliğin kentin istikrarını ve refahını koruyacağını iddia etse de demokrasi yanlısı adayların seçime girmesini fiilen engellediği için uluslararası kamuoyundan geniş çapta eleştiriye maruz kaldı.

 Independent Türkçe, independent.co.uk/asia