İran’da protestocuların simgesi olan Piruz adlı çita öldü

2022’de doğan Piruz, İranlı sanatçı Shervin Hajipour’un bestelediği ulusal bir şarkıya da konu oldu.

Piruz adı verilen çita, İran’ın doğusundaki bir milli parkta, Mayıs 2022’de doğdu. (ISNA / AP)
Piruz adı verilen çita, İran’ın doğusundaki bir milli parkta, Mayıs 2022’de doğdu. (ISNA / AP)
TT

İran’da protestocuların simgesi olan Piruz adlı çita öldü

Piruz adı verilen çita, İran’ın doğusundaki bir milli parkta, Mayıs 2022’de doğdu. (ISNA / AP)
Piruz adı verilen çita, İran’ın doğusundaki bir milli parkta, Mayıs 2022’de doğdu. (ISNA / AP)

Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Asya çitalarından biri dün İran’da öldü. 2022’de bir barınak içinde doğan ve ülkenin sembolü haline gelen çitanın ölümü, İranlıları yasa boğdu.
İran resmi haber ajansı IRNA, geçtiğimiz perşembe günü böbrek yetmezliği nedeniyle Merkez Veteriner Hastanesi’ne kaldırılan çita Piruz’un diyalize girdikten sonra öldüğünü bildirdi.


Piruz’un ölmeden kısa süre önce çekilen fotoğrafı. (ISNA / AP)

Hastane Müdürü Emid Muradi, çitanın ölümü hakkında yaptığı açıklamada, “Son günlerde tedavi ekibinin Piruz’u kurtarmak için gösterdiği tüm çabaların sonuçsuz kalması beni ve tüm meslektaşlarımızı üzdü” dedi.

Ulusal sembol
Piruz, Mayıs 2022’de doğumundan bu yana ulusal bir gurur haline geldi. İran’da sadece 12 Asya çitası kaldığı için onun doğumu heyecan yaratmıştı. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’ne göre İran çitası nesli tükenmekte olan bir tür olarak sınıflandırılıyor.


Asya çitası, nesli tükenmekte olan tür olarak sınıflandırılıyor. (ISNA / AP)

İranlı sanatçı Shervin Hajipour’un bestelediği şarkıda da Piruz’dan bahsediliyor. Bestelediği şarkı İranlı protestocuların marşı haline gelen Hajipour, İran makamlarınca tutuklandı. Özgürlük özlemini somutlaştıran ve İran’daki kötüleşen durumdan ilham alan şarkı, Piruz ve olası yok oluşu için bestelendi.

Yok olma tehlikesi
Tedavi altına alınmasının ardından birçok İranlı sosyal medya aracılığıyla küçük çitaya duydukları sempatiyi dile getirdi. Twitter paylaşımlarından birinde, “Piruz, İran için tek mutluluk kaynağı” ifadesi kullanıldı.
Yapılan paylaşımlara, Asya çitası veya İran çitası olarak bilinen bu türün karşı karşıya kaldığı yok olma tehlikesini Piruz’un ölümüyle dile getirdi.
Çita, saatte 120 kilometreye varan hızla, dünyanın en hızlı koşan hayvanı. Halen Güney Afrika’nın bazı bölgelerinde yaşıyor. Ancak Kuzey Afrika ve Asya’da nesli çoktan tükendi.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığına göre Asya çitalarının vahşi doğada yaşadığı son ülkelerden olan İran, 2001 yılında Birleşmiş Milletler (BM) destekli bir koruma programı başlattı.



İsrail, erzak almaya giden Filistinlileri katlediyor: En az 60 kişi öldürüldü

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 55 bini geçti (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 55 bini geçti (Reuters)
TT

İsrail, erzak almaya giden Filistinlileri katlediyor: En az 60 kişi öldürüldü

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 55 bini geçti (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 55 bini geçti (Reuters)

İsrail askerleri, Gazze İnsani Yardım Vakfı'na (Gaza Humanitarian Foundation/GHF) ait yardım noktalarında Filistinlileri öldürmeye devam ediyor.

Gazze’deki sağlık yetkililerine göre İsrail askerleri, çarşamba günü düzenledikleri saldırılarda, çoğu ABD-İsrail ortaklığıyla yürütülen GHF’nin yardım dağıtım noktalarında erzak almaya çalışan en az 60 Filistinliyi öldürdü.

Sağlık yetkilileri, Gazze'nin merkezindeki Netzarim yakınlarında GHF tarafından işletilen gıda dağıtım merkezine yaklaşan en az 25 kişinin öldürüldüğünü, onlarca kişinin de yaralandığını aktarıyor.

Ayrıca Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah'ta yer alan diğer GHF dağıtım merkezine giden en az 14 Filistinlinin de İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu öldürüldüğü aktarılıyor. Salı günü de İsrail askerleri, GHF tesislerinin çevresinde 17 Filistinliyi öldürmüştü.

Tartışmalı yardım kuruluşunun faaliyetleri Gazze’deki kaosu körüklerken, New York merkezli hukuk grubu Anayasal Haklar Merkezi, GHF'nin "İsrail'in savaş suçlarına ve Filistinlilere karşı işlediği soykırıma suç ortaklığı yaptığını” söyledi.

Kuruluşun açıklamasında, GHF’nin yasal yaptırımlarla karşılaşabileceği belirtildi:

İsrail gıdaya erişimi hem tehlikeli ve potansiyel olarak ölümcül bir silah hem de zorla yerinden etme faaliyetlerinin bir aracı haline getirmek için GHF’yle işbirliği yaptı. Eğer GHF militarize yardım operasyonlarına devam ederse, ABD'de ya da başka ülkelerde yasal sonuçlarla yüzleşmeye hazır olmalıdır.

Diğer yandan GHF de Hamas militanlarının kuruluşa ait yardım otobüsüne çarşamba gecesi saldırı düzenlediğini savundu. Yardım kuruluşu, saldırıda 5 çalışanlarının öldüğünü ve bazı kişilerin kaçırılmış olabileceğini belirtti. Hamas ise iddialara henüz yanıt vermedi.

Filistinli yetkililer, Netzarim ve Refah bölgelerindeki erzak dağıtım noktalarının "insani yardım" kisvesi altındaki ölüm tuzaklarına dönüştüğünü ve İsrail'in sivilleri kasıtlı olarak hedef aldığını savunuyor. 

İsrail ordusuysa sivillere doğrudan ateş edilmediğini ve düzenin sağlanması için uyarı atışı yapıldığını öne sürüyor.

GHF'nin kurulmasına yardımcı olan ABD'li danışmanlık firması Boston Consulting Group, geçen hafta yardım kuruluşuyla bağlarını koparmıştı. GHF’nin CEO'su Jake Wood da tarafsızlık ve bağımsızlık ilkeleriyle uyumlu bir şekilde işini yapmasının imkansız olduğunu vurgulayarak 25 Mayıs'ta istifasını açıklamıştı.

Bunun ardından şirketin başına, ABD Başkanı Donald Trump’ın dini danışmanı olan ve İsrail yanlısı tutumuyla tanınan evanjelik lider Johnnie Moore atanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel, CNN