Nadir bir kuş türü Madagaskar'da yeniden ortaya çıktı

Madagaskar'ın ücra bir ormanında görülen ‘Esmer Tetraca’ kuşu. (AFP)
Madagaskar'ın ücra bir ormanında görülen ‘Esmer Tetraca’ kuşu. (AFP)
TT

Nadir bir kuş türü Madagaskar'da yeniden ortaya çıktı

Madagaskar'ın ücra bir ormanında görülen ‘Esmer Tetraca’ kuşu. (AFP)
Madagaskar'ın ücra bir ormanında görülen ‘Esmer Tetraca’ kuşu. (AFP)

Nesli tükendiği düşünülen ve sadece Madagaskar'da yaşadığı bilinen ‘Esmer Tetraca’ kuşunun 24 yıl aranın ardından Afrika ülkesinde yeniden ortaya çıkması bilim camiasını sevindirdi.
Sarı boğazıyla ayırt edilen bu türden iki kuş aralık ayında kuzeydoğu Madagaskar'da uzak bir ormanda ornitologlar tarafından yapılan bir araştırma sırasında gözlemlendi.
Gözlem ekibinin, bu nadir kuş türünün en son görüldüğü 1999 yılındaki yere ulaşmak için 40 saat araba kullanması ve yarım gün yürümesi gerekti.
Uzmanlar, korunan orman sahalarından birinin vanilya üretimi için çiftliklere dönüştürüldüğünü gözlemledi. Kuş, birkaç gün sonra kayalık bir nehrin yakınındaki çalıların arasında hareket ederken görüntülendi.
American Bird Conservancy'deki soyu tükenmiş kuşlar programının yöneticisi ve söz konusu ekibin üyelerinden olan John Mittermeier şu açıklamada bulundu:
“Esmer Tetraca kuşunun nehir kenarlarını tercih etmesi, uzun süre ortadan kaybolmasının nedenini açıklayabilir. Yağmur ormanlarında kuşları izlemek, seslerini dinlemekten ibarettir. Bu yüzden gürültülü nehirlerin yanında uzun zaman geçirmekten kaçınma eğilimindeyiz.”
Çoğu zaman bir nehrin yakınındaki yoğun bitki örtüsünde uçan böcekleri ve kuşlar için diğer avları arayan başka bir ekip, ikinci bir Esmer Tetraca kuşunu daha tespit etti.
The Peregrine Fund'daki Madagaskar programının yöneticisi Lily-Arison Rene de Roland şunları söyledi:
“Esmer Tetraca'yı bulduğumuz ve bu kuşların yaşadığı habitatları daha iyi anladığımız için söz konusu kuşu Madagaskar'ın diğer bölgelerinde de arayabiliyoruz.”
Esmer Tetraca kuşu, uzmanların yoğun bir şekilde aradığı soyu tükenmiş on türden biri. Nesli tükenmiş türler listesi, Re:Wild, American Bird Conservancy ve Bird Life International tarafından yönetiliyor. Bu üç kuruluş ortak misyona sahip. Bu listede Madagaskar'daki kuşların yarısı; yani sadece bu ülkede yaşayan yaklaşık 115 tür bulunuyor. Bu kuşların 40'tan fazla türü, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği Kırmızı Listesi'nde (IUCN) ‘tehlike altında’ olarak listelenmiş durumda. Esmer Tetraca kuşu, veri eksikliği nedeniyle listeye dahil edilmedi.
Madagaskar'da biyoçeşitlilikte kayba yol açan ana faktörler, istilacı türlerin yayılması, iklim değişikliği ve kaçak avlanmanın yanı sıra ormanların yok edilmesi ve hayvan yaşam alanlarının bozulması olarak gösteriliyor.



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space