İki katil balina tek seferde 17 köpekbalığını öldürdü

Araştırmacılara göre, orkalar, köpekbalıklarının midesindekileri bile yedi

Kıyıya vuran ölü köpekbalıklarından biri böyle görüntülendi (Okyanus Dinamikleri Koruma Vakfı)
Kıyıya vuran ölü köpekbalıklarından biri böyle görüntülendi (Okyanus Dinamikleri Koruma Vakfı)
TT

İki katil balina tek seferde 17 köpekbalığını öldürdü

Kıyıya vuran ölü köpekbalıklarından biri böyle görüntülendi (Okyanus Dinamikleri Koruma Vakfı)
Kıyıya vuran ölü köpekbalıklarından biri böyle görüntülendi (Okyanus Dinamikleri Koruma Vakfı)

Güney Afrika'da gözlem yapan deniz biyologları, bir çift yetişkin katil balinanın tek seferde 17 köpekbalığını öldürdüğünü tespit etti.
Orka diye de adlandırılan katil balinalar, okyanus yunusları ailesinin en iri üyeleri. Çok yönlü yırtıcılar olan katil balinalar; balık, deniz kaplumbağası, kuş, fok, köpekbalığı ve hatta diğer genç ve küçük yunusları yiyor. Bu şekilde deniz besin zincirinin en üst noktasında yer alıyor.
Okyanus Dinamikleri Koruma Vakfı'ndan araştırmacılar, bazı köpekbalığı türlerini avladığı bilinen Port ve Starboard adlı iki hayvanı uzun süredir takip ediyordu.
Son olayda ikilinin tam 17 köpekbalığını yemesi araştırmacıları da şaşırttı. Av sırasında orkaların yaklaşık iki saat boyunca küçük bir alanda suya tekrar tekrar daldığı görüldü.
Ekip orkaların Latince adı Notorynchus cepedianus olan geniş burunlu köpekbalıklarının 17 üyesini avladığını tespit etti. Bu köpekbalığının boyları 3 metreye kadar çıkabiliyor.
Günler sonra Güney Afrika'nın Pearly Beach sahilinde köpekbalıklarından 11'inin kalıntıları bulundu ve incelendi.
Vakıftan yapılan açıklamada, "Hepsini yırtmış ve içlerini açmışlardı. Karaciğerleri yoktu" ifadelerine yer verildi.
Açıklamaya göre orkalar, köpekbalıklarının midelerindekileri bile yemişti.
Vakıf köpekbalığı kalıntılarının fırtına ve sudaki dalgalanma nedeniyle kıyıya vurduğunu bildirdi.
Rodos Üniversitesi'nde görev alan ve araştırma ekibine liderlik eden Alison Towner, "Bu, orkaların bu bölgede bir oturuşta yediği en büyük köpekbalığı grubu" diye konuştu.
Bu iki orka, 2009'dan beri izleniyor.
Bilim insanları Mayıs 2022'de Starboard'un bir büyük beyaz köpekbalığını öldürdüğüne de şahit olmuştu.

Independent Türkçe, Science Alert, Business Insider



Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
TT

Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)

Bilim insanları bugüne kadar görülen en büyük kara delik jeti çiftini buldu.

İkili, evrende 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor. Bu da üst üste yığılmış yaklaşık 140 tane Samanyolu Galaksisi'nin uzunluğuna denk geliyor.

Bu tür jetler, süper kütleli kara deliklerden püsküren muazzam miktarda radyasyon ve parçacık patlamalarını ifade ediyor. Milyonlarca yıl sürebilen bu jetler, maddenin uzaydaki akışını değiştirirken kozmosu yeniden şekillendiriyor ve toplam çıktısı trilyonlarca Güneş'e eş değer patlamalar yaşıyor.

Samanyolu jetleri, evrende bir galaksi tarafından üretilen en büyük oluşumlardır. Ancak yeni bulunan ikili, daha önce gördüklerimizden bile daha büyük; önceki gözlemler sadece 16 milyon ışık yılı kadar bir boyuta ulaşabileceklerini gösteriyordu.

Önceki rekor sahibi Alcyoneus adlı bir jet sistemiydi. Aynı ekip tarafından 2022'de bulunmuştu fakat uzunluğu sadece 100 Samanyolu kadardı.

Gökbilimciler jetlere Yunan mitolojisindeki bir deve ithafen Porphyrion (Porfirion) adını verdi. Evrenin sadece 6,3 milyar yaşında, yani bugünkü yaşının yarısından daha genç olduğu bir mesafede tespit edildiler.

Aynı araştırma, bu türden keşfedilmeyi bekleyen daha birçok mega yapının olabileceğini de öne sürüyor. Bilim insanları halihazırda toplam 10 binden fazlasını buldu.

Yeni makalenin başyazarı Martijn Oei, "Dev jetleri ilk bulduğumuzda epey şaşırdık" diyor. 

Bu kadar çok oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Ayrıca jet sistemleri, galaksilerin oluşumuna fark etmediğimiz şekillerde katkı sunuyor gibi görünüyor. Evrenin daha erken bir döneminde, galaksiler arasındaki bağlantıların bugünkünden daha yakın olduğu bir zamanda var olan Porphyrion, "kozmik ağın" daha da geniş bir alanına ulaşıyordu.

Caltech'te astronomi ve veri bilimi profesörü olan, çalışmanın ortak yazarı George Djorgovski, "Gökbilimciler, galaksilerle onların merkezindeki kara deliklerin birlikte evrimleştiğini düşünüyor ve bunun kilit önemdeki bir yönü, jetlerin yaydığı muazzam miktarda enerjinin, ev sahibi galaksilerin ve yakınlardaki diğer galaksilerin büyümesini etkileyebilmesi" ifadelerini kullanıyor.

Bu keşif, etkilerinin düşündüğümüzden çok daha öteye uzanabileceğini gösteriyor.

Bulgular, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Black hole jets on the scale of the cosmic web" (Kozmik ağ ölçeğinde kara delik jetleri) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe