Eski ABD Donanma Komutanı'nın denizaltı anlaşmasından maddi çıkar sağladığı ortaya çıktı

2015'ten 2019'a kadar Donanma Komutanı olarak görev yapan emekli amiral John M. Richardson bu görevden önce donanmanın nükleer operasyonlarının başındaydı

ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya arasında imzalanan nükleer denizaltı anlaşmasının maliyeti 100 milyar dolar olarak açıklanmıştı (AP)
ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya arasında imzalanan nükleer denizaltı anlaşmasının maliyeti 100 milyar dolar olarak açıklanmıştı (AP)
TT

Eski ABD Donanma Komutanı'nın denizaltı anlaşmasından maddi çıkar sağladığı ortaya çıktı

ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya arasında imzalanan nükleer denizaltı anlaşmasının maliyeti 100 milyar dolar olarak açıklanmıştı (AP)
ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya arasında imzalanan nükleer denizaltı anlaşmasının maliyeti 100 milyar dolar olarak açıklanmıştı (AP)

ABD'li emekli bir amiralin ABD'yle Avustralya arasında imzalanan nükleer denizaltı anlaşmasından maddi çıkar elde ettiği ortaya çıktı.
The Washington Post'un araştırmasına göre, Avustralya hükümeti ABD'de nükleer denizaltı almak için talepte bulunduktan sonra Virginia eyaletinde az bilinen, tek kişilik, Briny Deep isimli bir danışmanlık firmasıyla anlaşma imzaladı.
Avustralya hükümetinin imzaladığı belgelerden elde edilen bilgililere göre, savunma yetkililerine pazarlıklar sırasında danışmanlık sağlamak için Briny Deep isimli şirkete 210 bin dolar danışmanlık ücreti ödendi. Kayıtlara göre şirketin sahibi ise 2015'ten 2019'a kadar ABD Donanması'nın başında bulunan dört yıldızlı amiral John M. Richardson.
Ancak Avustralya ile ABD arasındaki nükleer denizaltı anlaşmasında, Avustralyalılara danışmanlık yapan tek eski donanma mensubu Richardson değil. Washington Post geçen yıl Amerikan donanmasından emekli subayların ve birkaç eski sivil yetkilinin de Avustralya'ya danışmanlık hizmeti sağladığını ortaya çıkarmıştı.
Emekli donanma mensuplarının Eylül 2021'den itibaren sahip oldukları ilişkiler ağını kullanarak nükleer anlaşmadan maddi çıkar elde ettikleri düşünülüyor. Gazetenin ulaştığı kayıtlara göre bir başka emekli amiral, günlük 4 bin dolar karşılığında Avustralya'ya danışmanlık hizmeti sundu.
Amerikan federal yasalarına göre, emekli ordu mensupları yabancı ülkelerden gelen para ve iş tekliflerini kabul etmeden önce Pentagon'dan ve Dışişleri'nden izin almak zorunda. 
Donanma Sözcüsü Sandra Gall'ın yaptığı açıklamaya göre Richardson da benzer şekilde geçen temmuzda Avustralya adına çalışmak için ABD Donanması'na başvuru yaptı. Richardson'ın başvurusu bir ay sonra kabul edildi.
ABD Donanması, Richardson dışında kaç emekli subayın daha Avustralya için çalıştığını açıklamadı. Haberde, Avustralya'nın nükleer ve gemi yapımı danışmanlığı için halihazırda istihdam sağladığı 12 eski donanma subayına ek olarak 10 emekli donanma subayının daha ordu içerisindeki boşlukları doldurmak için Avustralya ordusuyla beraber çalıştıkları ifade edildi.
Biden yönetimi Eylül 2021'de ABD ve Birleşik Krallık'ın Avustralya'ya nükleer denizaltı filosu inşa etmek için üçlü bir anlaşmaya vardığını açıklamıştı. Anlaşmanın maliyeti ise 100 milyar dolar olarak açıklanmıştı. 
Avustralya'nın yeni denizaltı filosunun, ABD ve Birleşik Krallık'ın Asya'daki deniz gücü için tamamlayıcı bir rol oynaması ve Çin'in hızla büyüyen donanması için caydırıcı bir unsur olması bekleniyor. Ancak analistler denizaltıların 2040'a kadar operasyonel hale gelemeyeceğini tahmin ediyor.

Independent Türkçe, The Washington Post, Reuters



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.