İsrail Genelkurmay Başkanı Halevi’den protestoculara ‘dostça’ görüşme talebi

Koalisyon, Herzog'un önerisini reddederek yasa çıkarmaya devam ediyor.

Tel Aviv’deki göstericiler geçtiğimiz cuma günü yargıyı zayıflatan yasalara karşı protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)
Tel Aviv’deki göstericiler geçtiğimiz cuma günü yargıyı zayıflatan yasalara karşı protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)
TT

İsrail Genelkurmay Başkanı Halevi’den protestoculara ‘dostça’ görüşme talebi

Tel Aviv’deki göstericiler geçtiğimiz cuma günü yargıyı zayıflatan yasalara karşı protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)
Tel Aviv’deki göstericiler geçtiğimiz cuma günü yargıyı zayıflatan yasalara karşı protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)

İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, ordunun çeşitli tugaylarında yedek askerlik hizmeti için gönüllü olma olgusunun genişlemesi ve büyük savaşçı grupların komando birliklerine katılmasıyla ‘hükümetin yasa değişiklikleri ve isyandan kaçınma konusundaki doğru tutumunu’ tartışmak üzere ordunun çeşitli kısımlarından temsilcileri ‘dostça bir toplantıya’ davet etmeye karar verdi.
Yedek pilotlar, 69. Havacılık Filosu’nun ‘Çekiç Filosu’ birimine giderek Genelkurmay Başkanı ve subaylarla görüşeceklerini komutanlarına bildirdiler. Ayrıca çarşamba günü yapılması planlanan eğitime katılamayacaklarını, bunun yerine yargıyı zayıflatma planına karşı Başbakanlık konutu önünde protesto düzenleyerek ihtiyat hizmetlerini yerine getireceklerini ifade ettiler. Bu duyuru, hem orduyu hem de İsrail toplumunu şoke etti.
Başbakan Binyamin Netanyahu ile bazı bakanları ve hükümet koalisyonu üyelerinin yönelttikleri eleştirilerin ardından Hava Kuvvetleri eğitiminde, bu filonun da ötesine geçen büyük bir ‘devamsızlık’ olduğu ortaya çıktı. Gerilim hız kazandı. Protestolara, Golani Tugay Bölüğü, Egoz Birimi, Suriye Golan'daki Hermon Dağı'nda faaliyet gösteren Alp Birimi ve uçaksız taarruz uçaklarını işleten seçkin birlik Topçu Kolordusu'nun ‘Sky Rider’ birimlerinin subayları ve askerleri de katıldı.
Söz konusu askerler aynı zamanda sert sözlerle imzaladıkları dilekçelerinde, yargıyı zayıflatma planına ilişkin mevzuat ilerletilmeye devam edilirse birliklerinde gönüllü askerlik yapmayı reddedecekleri uyarısında bulundular.
Dilekçede şu ifadelere yer verildi:
“Zorbalık, yağma ve yolsuzluğun devleti kaybetmesine kadar kontrol etmesine izin vermeyeceğiz. Düşmanı, bedava yemek yiyen, askerlik hizmetinden kaçan ev halkını, bizi ya da çocuklarımızı onun yerine yaralanıp ölmek üzere savaşa gönderen, üstelik bunu finanse etmek için bize vergi ödeten işsizi bile tespit edecek şekilde yetiştirildik.”
Dilekçede, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Koalisyon partilerine de mesaj vardı:
“Başından, karar alma ve nüfuzdaki tam ortaklarından başlayarak - eşi ve oğlu, uygulayıcıları, zümresi ve medyadaki trompet sürüsüne kadar - çalkantılı akımlara karşı hukuki bir mücadele yürütüyoruz. Knesset'te, hükümette ve mahkemede etrafını korkuyla saran sessizlerin utanç verici suskunluğuna da karşıyız.”
Dilekçede ayrıca yargıyı zayıflatma planına karşı çıkan ve gösteri yapan taraflara ve ‘karanlık güçlere karşı dimdik duran’ orduda görev yapmayı reddederek plana karşı protestolarını dile getiren ordu yedek birliklerine de destek verildi.
Avgour Birimi’nin dilekçesini imzalayanlar, hükümetin, yolsuzluğa bulaşmış parti başkanlarının baskısı altında vergi mükelleflerinin paralarını alarak devlet idaresi pozisyonlarından,  yargı, hukuk, medya ve kültür kurumlarının bile kontrol edilmeye çalışıldığı, suçluların ve ‘ayrık otlarının’ atanmasıyla başlayan şer yolundan duydukları ‘tiksintiyi’ ifade ettiler. Ayrıca tek amacı bir suçluyu (yani Netanyahu) hapishaneden kurtarmak ve tüm devlet kurumlarını ve kapı bekçilerini etkisiz hale getirmek olan diktatörce ve sistematik mevzuat devam ettiği sürece hizmet etmeyeceklerini, gönüllü olmayacaklarını, ne kendi ne de çocuklarının yaşamlarını hiçbir şekilde riske atmayacaklarını vurguladılar. Açıklamanın devamında “Rejimin doğasına aykırı darbelerin arkasında olan, yolsuzluk suçlularının ve asalakların emirlerini yerine getirmek için boyun eğmeyeceğiz” ifadesine yer verildi.
İsrail Hava Kuvvetleri Komutanı Tomer Bar, yedek askerlere gönderdiği mesajda, onları etkileyen karışıklığa karşı desteğini ve anlayışını ifade etti. Gönüllü olmaya, eğitimlere katılmamaya ve yargıyı ‘uluslararası mahkemeler nezdinde koruma sağlama fırsatları’ ile zayıflatma planının yansımalarına ilişkin düşünmelerini talep etti.
Siyasi kaynaklar, Isaac Herzog'un siyasi muhalefet tarafından memnuniyetle karşılanan, farklılıkları çözmek için bir uzlaşma projesi taslağını bitirdiğini bildirdiler. Bunun, diyalog için makul bir temel olabileceğini aktardılar. Ancak Adalet Bakanı Yariv Levin, protestoculara karşı önyargılı olduğu gerekçesiyle teklifi reddetti. Herzog yaptığı açıklamayla bunun kendi projesi olmadığını, basına da kendisinin sızdırmadığını söyledi.
Protesto liderleri perşembe gününü, sokakları felce uğratan ve Ben Gurion Uluslararası Havalimanı'ndaki çalışmaları engelleyen bir öfke gününe dönüştürmeye karar verdiler. Ancak atacakları adımlara ilişkin ayrıntı paylaşmadılar.



ABD'den tepki çeken plan: 80 bin göçmeni "Amazon gibi" depolayacaklar

ABD Kongresi temmuzda çıkardığı yasayla en az 100 bin kişinin gözaltı merkezlerinde tutulabilmesi için 45 milyar dolarlık ekstra bütçe sağlamıştı (AP)
ABD Kongresi temmuzda çıkardığı yasayla en az 100 bin kişinin gözaltı merkezlerinde tutulabilmesi için 45 milyar dolarlık ekstra bütçe sağlamıştı (AP)
TT

ABD'den tepki çeken plan: 80 bin göçmeni "Amazon gibi" depolayacaklar

ABD Kongresi temmuzda çıkardığı yasayla en az 100 bin kişinin gözaltı merkezlerinde tutulabilmesi için 45 milyar dolarlık ekstra bütçe sağlamıştı (AP)
ABD Kongresi temmuzda çıkardığı yasayla en az 100 bin kişinin gözaltı merkezlerinde tutulabilmesi için 45 milyar dolarlık ekstra bütçe sağlamıştı (AP)

Donald Trump yönetimi, ABD'ye yasadışı yollarla giren göçmenlerin gözaltında tutulması için bir adım daha atıyor.

İç Güvenlik Bakanlığı, büyük sanayi depolarını gözaltı merkezlerine çevirmek için harekete geçti. 

Washington Post'un özel haberine göre yüklenici şirketlere çağrı yapılarak bu işi üstlenmeleri istenecek.

Bu planla toplamda 80 bini aşkın göçmenin elden geçirilecek depolarda tutulması planlanıyor.

Mevcut sistemde hangi tesiste boş yer varsa göçmenler oraya gönderiliyor. 

Yeni planla birlikte 5-10 bin kişi taşıyabilecek 7 dev tesis ya da 1500 kişi kapasiteli 16 merkezden birine hızlıca sevk edilecekler.

Planın savunucuları, yeni planın göçmenlerin daha rahat ve "verimli" bir şekilde sınır dışı edilebilmesini sağlayacağını savunuyor.

Diğer yandan bu plan eleştiri de topluyor. Depoların insanların yaşaması için planlanmadığını vurgulayan insan hakları savunucuları yapılacak tüm değişikliklere rağmen havalandırma, ısıtma, su tesisatı ve hijyende büyük sıkıntılar yaşanabileceğini işaret ediyor. 

National Immigration Project'ten Tania Wolf, göçmenlere insan gibi davranılmayacağını öne sürerek "Daha iyi bir ifade bulamadım ama insanlara sığır muamelesi yapıyorsunuz" dedi. 

ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) Direktör Vekili Todd Lyons'un nisanda düzenlenen bir sınır güvenliği konferansında Amazon depoları örneğini verdiği hatırlatıldı:

Bunu bir iş gibi görmeyi daha iyi becermeliyiz. Prime gibi ama insanlarla yapılanı.

Amerikan gazetesi taslağın nihai halini henüz almadığını ve detayların değişebileceğini bildirdi. 

Washington Post, ay başında ICE'nin 68 bini aşkın göçmeni tesislerinde tuttuğunu ve bunlardan yüzde 48'inin herhangi bir hüküm giymediğini veya suçlamayla karşı karşıya olmadığını belirtti. 

Donald Trump'ın "sınır çarı" diye tanımladığı Tom Homan'ın 2025'te 580 bine yakın kişiyi sınır dışı ettiklerini duyurduğu da anımsatıldı. 

Independent Türkçe, Washington Post, Daily Beast


Myanmar'daki iç savaşta salgın riski: Bulaşıcı hastalıklar sınır tanımaz

Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)
Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)
TT

Myanmar'daki iç savaşta salgın riski: Bulaşıcı hastalıklar sınır tanımaz

Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)
Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)

Myanmar'daki iç savaş, sıtma ve kolera gibi hastalıkların bölgeye yayılmasına neden olabilir.

New York Times'ın haberine göre, yatırımlarda silahlara öncelik veren cunta yönetimleri tarafından Myanmar sağlık sistemi yıllardır ihmal ediliyor.

Sivil hükümet döneminde hastalık kontrolünde bazı ilerlemeler kaydedilmiş olsa da 2021'de ordunun yeniden iktidarı ele geçirmesiyle bunlar tersine döndü.

UNICEF'e göre Myanmar, hiç aşılanmamış çocukların sayısının en fazla olduğu ülkeler arasında. İç savaşla boğuşan ülkedeki doktorlara göre, boğmaca ve difteri gibi önlenebilir hastalıklar artıyor.

Cunta sağlık sistemini korumadığı gibi hastane ve tıbbi tesislere de saldırıyor.

Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre Myanmar ordusu, bu yıl sağlık tesislerine en az 67 saldırı düzenledi.

Myanmar'ın Bangladeş sınırına yakın bir bölgede isyancıların elindeki 300 yataklı hastanenin bu ay bombalanması sonucu en az 34 kişi hayatını kaybetmişti.

Köylüler ve ayrılıkçı örgütler, hava saldırılarından korunmak için sıtma gibi hastalıkları taşıyan sivrisineklerin istila ettiği ormanlarda saklanıyor. Bazı doktorlar 20 defa sıtma geçiren hastaları tedavi ettiklerini söylüyor.

Ayrıca Myanmar'da 2021'deki darbenin ardından Tayland'da da sıtma vakalarının arttığı belirtiliyor.

Çatışmalar nedeniyle, Myanmar-Tayland sınırındaki Mae Sot kasabasında yer alan Mae Sot Genel Hastanesi'ne giden hasta sayısı yaklaşık yüzde 50 arttı.

Ancak hastane müdür yardımcısı Dr. Rojanasak Thongkhamcharoen, gelen Myanmarlı hastaları tedavi etmekten başka seçenekleri olmadığını belirtiyor:

Myanmar'daki sağlık durumunu önemsemezsek, çocuk felci gibi uzun süredir görülmeyen hastalıkların yeniden ortaya çıkmasıyla karşılaşabiliriz. Bulaşıcı hastalıklar sınır tanımaz.

Tayland-Myanmar sınırında çalışan epidemiyolog Dr. Voravit Suwanvanichkij de şu uyarıları paylaşıyor:

Bu kriz insanları geceleri uykusuz bırakmalı. Myanmar'ın çoğu epidemiyolojik bir kör noktaya dönüştü.

Ülkede nisanda yaşanan  7,7 ve 6,4 büyüklüğündeki iki depremde 3 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş, halihazırda zaten yetersiz olan sağlık sistemi de iflasın eşiğine gelmişti.

Independent Türkçe, New York Times, Think Global Health


Güney Asya devi, Silikon Vadisi’nin hedefinde: 70 milyar dolarlık yatırım yapılacak

Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)
Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)
TT

Güney Asya devi, Silikon Vadisi’nin hedefinde: 70 milyar dolarlık yatırım yapılacak

Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)
Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)

Amazon, Microsoft ve Google gibi teknoloji devleri Hindistan'a büyük yatırım taahhütleri verdi.

Washington Post'un haberine göre Silikon Vadisi şirketleri, ekimden bu yana Hindistan'da toplam 67,5 milyar dolarlık yatırım yapma sözü verdi. Taahhütlerin yüzde 80'i bu ay açıklandı.

Yatırımların büyük kısmı, yapay zeka destekli sohbet botlarının işlemesini sağlayan devasa veri merkezlerinin inşası için kullanılacak.

Hindistan'daki yazılımcılar için eğitim programları ve küçük işletmeler arasında yapay zeka kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla yatırımlar da yapılacak.

ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI ve rakibi Claude'un üreticisi Anthropic, bu yıl Hindistan'da ofisler açtı.

Microsoft CEO'su Satya Nadella ve Intel CEO'su Lip-Bu Tan gibi isimler de bu ay Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yle bir araya gelip, yapay zeka ve yarı iletken çip üretimiyle ilgili konuları ele aldı.

Güney Asya ülkesi, şubatta uluslararası bir yapay zeka zirvesine ev sahipliği yapmaya da hazırlanıyor. Hindistan hükümetine göre bu, Küresel Güney'de düzenlenen ilk uluslararası zirve olacak.

Analizde, 1 milyardan fazla internet kullanıcısına sahip Hindistan'ın teknoloji devleri için "kazanılması gereken bir pazara" dönüştüğü ifade ediliyor.

Amerikan finansal hizmet şirketi Wedbush Securities'den Dan Ives, "Silikon Vadisi'nde herkes Hindistan'da büyük bir rekabetin başladığını biliyor" diyor.

Microsoft, Hindistan'da 17,5 milyar dolarlık yatırım yapacağını 9 Aralık'ta duyurmuştu. Firmanın Asya'daki en büyük yatırımı kapsamında, Hindistan'ın Haydarabad şehrinde devasa bir veri merkezi kurulması planlanıyor.

Google da büyük bir veri merkezi için 15 milyar dolarlık yatırım yapacağını ekimde açıklamıştı.

Öte yandan çevreciler, ciddi miktarda enerji ve su gerektiren veri merkezlerinin, halihazırda kaynak sıkıntısı çeken Hindistan için uzun vadede kıtlık gibi sorunlar yaratabileceğine işaret ediyor.

Ekonomistler de yapay zekanın yaygın olarak benimsenmesinin ülkedeki işgücü piyasasını altüst edebileceği uyarısında bulunuyor.

Independent Türkçe, Washington Post, New York Times