İsrail Genelkurmay Başkanı Halevi’den protestoculara ‘dostça’ görüşme talebi

Koalisyon, Herzog'un önerisini reddederek yasa çıkarmaya devam ediyor.

Tel Aviv’deki göstericiler geçtiğimiz cuma günü yargıyı zayıflatan yasalara karşı protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)
Tel Aviv’deki göstericiler geçtiğimiz cuma günü yargıyı zayıflatan yasalara karşı protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)
TT

İsrail Genelkurmay Başkanı Halevi’den protestoculara ‘dostça’ görüşme talebi

Tel Aviv’deki göstericiler geçtiğimiz cuma günü yargıyı zayıflatan yasalara karşı protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)
Tel Aviv’deki göstericiler geçtiğimiz cuma günü yargıyı zayıflatan yasalara karşı protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)

İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, ordunun çeşitli tugaylarında yedek askerlik hizmeti için gönüllü olma olgusunun genişlemesi ve büyük savaşçı grupların komando birliklerine katılmasıyla ‘hükümetin yasa değişiklikleri ve isyandan kaçınma konusundaki doğru tutumunu’ tartışmak üzere ordunun çeşitli kısımlarından temsilcileri ‘dostça bir toplantıya’ davet etmeye karar verdi.
Yedek pilotlar, 69. Havacılık Filosu’nun ‘Çekiç Filosu’ birimine giderek Genelkurmay Başkanı ve subaylarla görüşeceklerini komutanlarına bildirdiler. Ayrıca çarşamba günü yapılması planlanan eğitime katılamayacaklarını, bunun yerine yargıyı zayıflatma planına karşı Başbakanlık konutu önünde protesto düzenleyerek ihtiyat hizmetlerini yerine getireceklerini ifade ettiler. Bu duyuru, hem orduyu hem de İsrail toplumunu şoke etti.
Başbakan Binyamin Netanyahu ile bazı bakanları ve hükümet koalisyonu üyelerinin yönelttikleri eleştirilerin ardından Hava Kuvvetleri eğitiminde, bu filonun da ötesine geçen büyük bir ‘devamsızlık’ olduğu ortaya çıktı. Gerilim hız kazandı. Protestolara, Golani Tugay Bölüğü, Egoz Birimi, Suriye Golan'daki Hermon Dağı'nda faaliyet gösteren Alp Birimi ve uçaksız taarruz uçaklarını işleten seçkin birlik Topçu Kolordusu'nun ‘Sky Rider’ birimlerinin subayları ve askerleri de katıldı.
Söz konusu askerler aynı zamanda sert sözlerle imzaladıkları dilekçelerinde, yargıyı zayıflatma planına ilişkin mevzuat ilerletilmeye devam edilirse birliklerinde gönüllü askerlik yapmayı reddedecekleri uyarısında bulundular.
Dilekçede şu ifadelere yer verildi:
“Zorbalık, yağma ve yolsuzluğun devleti kaybetmesine kadar kontrol etmesine izin vermeyeceğiz. Düşmanı, bedava yemek yiyen, askerlik hizmetinden kaçan ev halkını, bizi ya da çocuklarımızı onun yerine yaralanıp ölmek üzere savaşa gönderen, üstelik bunu finanse etmek için bize vergi ödeten işsizi bile tespit edecek şekilde yetiştirildik.”
Dilekçede, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Koalisyon partilerine de mesaj vardı:
“Başından, karar alma ve nüfuzdaki tam ortaklarından başlayarak - eşi ve oğlu, uygulayıcıları, zümresi ve medyadaki trompet sürüsüne kadar - çalkantılı akımlara karşı hukuki bir mücadele yürütüyoruz. Knesset'te, hükümette ve mahkemede etrafını korkuyla saran sessizlerin utanç verici suskunluğuna da karşıyız.”
Dilekçede ayrıca yargıyı zayıflatma planına karşı çıkan ve gösteri yapan taraflara ve ‘karanlık güçlere karşı dimdik duran’ orduda görev yapmayı reddederek plana karşı protestolarını dile getiren ordu yedek birliklerine de destek verildi.
Avgour Birimi’nin dilekçesini imzalayanlar, hükümetin, yolsuzluğa bulaşmış parti başkanlarının baskısı altında vergi mükelleflerinin paralarını alarak devlet idaresi pozisyonlarından,  yargı, hukuk, medya ve kültür kurumlarının bile kontrol edilmeye çalışıldığı, suçluların ve ‘ayrık otlarının’ atanmasıyla başlayan şer yolundan duydukları ‘tiksintiyi’ ifade ettiler. Ayrıca tek amacı bir suçluyu (yani Netanyahu) hapishaneden kurtarmak ve tüm devlet kurumlarını ve kapı bekçilerini etkisiz hale getirmek olan diktatörce ve sistematik mevzuat devam ettiği sürece hizmet etmeyeceklerini, gönüllü olmayacaklarını, ne kendi ne de çocuklarının yaşamlarını hiçbir şekilde riske atmayacaklarını vurguladılar. Açıklamanın devamında “Rejimin doğasına aykırı darbelerin arkasında olan, yolsuzluk suçlularının ve asalakların emirlerini yerine getirmek için boyun eğmeyeceğiz” ifadesine yer verildi.
İsrail Hava Kuvvetleri Komutanı Tomer Bar, yedek askerlere gönderdiği mesajda, onları etkileyen karışıklığa karşı desteğini ve anlayışını ifade etti. Gönüllü olmaya, eğitimlere katılmamaya ve yargıyı ‘uluslararası mahkemeler nezdinde koruma sağlama fırsatları’ ile zayıflatma planının yansımalarına ilişkin düşünmelerini talep etti.
Siyasi kaynaklar, Isaac Herzog'un siyasi muhalefet tarafından memnuniyetle karşılanan, farklılıkları çözmek için bir uzlaşma projesi taslağını bitirdiğini bildirdiler. Bunun, diyalog için makul bir temel olabileceğini aktardılar. Ancak Adalet Bakanı Yariv Levin, protestoculara karşı önyargılı olduğu gerekçesiyle teklifi reddetti. Herzog yaptığı açıklamayla bunun kendi projesi olmadığını, basına da kendisinin sızdırmadığını söyledi.
Protesto liderleri perşembe gününü, sokakları felce uğratan ve Ben Gurion Uluslararası Havalimanı'ndaki çalışmaları engelleyen bir öfke gününe dönüştürmeye karar verdiler. Ancak atacakları adımlara ilişkin ayrıntı paylaşmadılar.



Riyal'in değer kaybı Tahran çarşısında protestolara yol açtı

Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)
Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)
TT

Riyal'in değer kaybı Tahran çarşısında protestolara yol açtı

Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)
Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)

İran'ın başkenti Tahran'da, İran riyali'nin dolara karşı tarihi değer kaybını protesto eden tüccarlar ve dükkan sahipleri önderliğinde dün ikinci gün üst üste gösteriler düzenlendi.

Sosyal medyada dolaşan videolarda, Tahran çarşısının çeşitli yerlerinde toplanan kalabalıklar görülüyor. Polis, rejim karşıtı sloganlar atan protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.

Protestolar, riyal'in serbest piyasada dolar karşısında yaklaşık 1,39 milyon riyal seviyesine gerilemesinin ardından geldi; riyal bir önceki gün yaklaşık 1,42 milyon riyal seviyesine düşmüş, ardından hafif bir toparlanma göstermişti.

Yargı başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, "döviz piyasası tekelcilerini" uyararak, onlarla "kararlı ve yasal bir şekilde" mücadele edileceğini vurguladı.

Resmi raporlarda, Merkez Bankası Başkanı Muhammed Rıza Farzin'in istifa ettiği ve eski Ekonomi Bakanı Abdulnasır Hemmati'nin yeni Merkez Bankası Başkanı olarak atandığı belirtildi.


Trump: Batı Şeria konusunda Netanyahu ile tamamen aynı fikirde değilim

Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısından bir kare (AFP)
Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısından bir kare (AFP)
TT

Trump: Batı Şeria konusunda Netanyahu ile tamamen aynı fikirde değilim

Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısından bir kare (AFP)
Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısından bir kare (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, kendisi ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun İsrail’in işgali altındaki Batı Şeria konusunda tamamen aynı fikirde olmadıklarını söyledi, ancak anlaşmazlığın niteliği hakkında ayrıntılı bilgi vermedi.

Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında, ABD Başkanı’na Batı Şeria konusunda Netanyahu'ya bir mesajı olup olmadığı ve buradaki yerleşimciler tarafından gerçekleştirilen şiddet eylemlerinin barışı tehlikeye atabileceğinden endişe duyup duymadığı soruldu. Trump gazetecilere verdiği yanıtta “Batı Şeria konusunda uzun ve yoğun bir tartışma yaptık. Bu konuda yüzde 100 aynı fikirde olduğumuzu söyleyemem, ancak bir anlaşmaya varacağız” dedi.

Trump, Netanyahu ile olan anlaşmazlıklarının niteliği hakkındaki bir soruya ise “Bu konuya girmek istemiyorum. Uygun zamanda açıklanacak” yanıtı verdi. Trump, Netanyahu'nun ‘doğru olanı yapacağını’ da sözlerine ekledi.

ABD merkezli haber sitesi Axios, Trump ve üst düzey danışmanlarının, İsrail Başbakanı Netanyahu ile yaptıkları görüşmede, İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria'da uyguladığı politikaları değiştirmesini istediklerini bildirdi. Reuters bu haberi henüz doğrulayamadı.

İsrail, uluslararası tarafların 2,7 milyon Filistinlinin yaşadığı ve gelecekte kurulması beklenen Filistin devleti planlarının önemli bir parçası olan Batı Şeria’da yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik saldırılarını durdurması için artan baskısıyla karşı karşıya. Birleşmiş Milletler (BM), Filistinliler ve çoğu ülke, yerleşimlerin uluslararası hukuka göre yasadışı olduğunu düşünüyor. İsrail ise bu görüşe, bu topraklara olan İncil'deki bağları ve güvenlik endişelerini gerekçe göstererek itiraz ediyor. Batı Şeria'da yaklaşık yarım milyon İsrailli yerleşimci yaşıyor.

Geçen yıl, Birleşmiş Milletler'in en yüksek mahkemesi, İsrail'in Filistin topraklarını işgalinin ve bu topraklardaki yerleşimlerinin yasadışı olduğuna ve mümkün olan en kısa sürede sona erdirilmesi gerektiğine hükmetti. BM, Ekim 2023 ile Ekim 2025 tarihleri arasında Batı Şeria'da binden fazla Filistinlinin öldürüldüğünü, bunların çoğunun güvenlik güçleri tarafından yürütülen operasyonlarda, bazılarının ise yerleşimcilerin şiddet eylemleri sonucunda öldüğünü açıkladı. Aynı dönemde, Filistinlilerin saldırılarında 57 İsrailli öldürüldü.


Lavrov: Rusya-ABD ilişkileri Ukrayna meselesine indirgenmemeli

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov (DPA)
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov (DPA)
TT

Lavrov: Rusya-ABD ilişkileri Ukrayna meselesine indirgenmemeli

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov (DPA)
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov (DPA)

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün yaptığı açıklamada, Rusya-ABD ilişkilerinin Ukrayna meselesine indirgenmemesi gerektiğini söyledi. Lavrov, ilişkilerin normalleşmesi konusunda Washington ile şubat ayından bu yana temasların sürdüğünü belirtti.

Rusya merkezli haber sitesi Novosti'nin aktardığı açıklamalarda, Rusya ve ABD dışişleri bakanlıklarının müzakere ekiplerinin diplomatik misyonların çalışmalarını yeniden başlatmayı hedeflediğini belirten Lavrov, ABD ile diyaloğun hava trafiğinin yeniden başlatılması ve diplomatik mülklerin iadesi konularına kaydırılması gerektiğini vurguladı.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Batı'nın Ukrayna'daki stratejik inisiyatifin tamamen Rusya ordusunun elinde olduğunu fark ettiğini ve ABD Başkanı Donald Trump'ın her gün Ukrayna'daki çatışmayı çözmeye ve Kiev ve Avrupa'nın baskısına direnmeye çalıştığını söyledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin görev süresinin sona ermesi nedeniyle Ukrayna'da seçimlerin yapılması gerektiğini vurgulayan Lavrov, Moskova'nın bu konuda Trump yönetiminin de aynı görüşte olduğunu düşündüğünü belirtti.

Ukrayna'daki savaşın temel nedenlerini ortadan kaldırmak için yasal olarak bağlayıcı garantiler oluşturulması gerektiğinin altını çizen Lavrov, “Ukrayna'daki seçimler, ateşkes ve Ukrayna ordusunun yeniden silahlandırılması için bir bahane olamaz. Ukrayna ve Batı, 2014 ve 2022'den sonra yeni bölgesel gerçekliği kabul etmeli.”

ABD ile ilişkiler konusunda, Rusya'nın stratejik istikrar alanında ABD'nin hamlelerini yakından izlediğini söyleyen Rus yetkili, Moskova'nın ABD'nin Başkan Vladimir Putin'in stratejik saldırı silahlarının sınırlandırılmasına ilişkin girişimini incelemesini tamamlamasını beklediğini kaydetti.

Lavrov, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Birçok ülke, Rusya'nın yeni START anlaşması önerisine ABD'nin net bir yanıt vermesini bekliyor.”

Avrupa Birliği (AB) ile ilişkiler hakkındaki bir soruya yanıt veren Lavrov, Moskova'nın Ruslara Schengen vizesi vermeyi yasaklayan AB kararına karşılık vermek için hazırlık yaptığını söyledi.