İsrail'de Binyamin Netanyahu hükümetinin yargının yetkilerini kısıtlayan yasal düzenlemelerine karşı "sivil itaatsizlik günü" kapsamında, ülke genelinde kitlesel protestolar başladı.
İsrail'de hükümet, tartışmalı yargı düzenlemesini Meclis'ten geçirme noktasında adım adım ilerlerken, bunu "yargıya müdahale" olarak değerlendiren grupların ülke genelinde 9 haftayı geride bırakan eylemleri giderek artıyor.
Göstericiler, daha önce çağrıları yapılan bugünkü eylem çerçevesinde, yüzlerce kişilik gruplar halinde, başta Tel Aviv olmak üzere ülke genelinde çok sayıda kentte toplandı.
Eylemci grupların, yol kapama gibi günlük hayatı sekteye uğratacak şekilde planladığı protesto çağrıları; İsrail basınına, "Diktatörlüğe Karşı Direniş Günü", "Direniş Günü" ve "Sivil İtaatsizlik Günü" gibi başlıklarla yansıdı.
Tel Aviv’de, yargı düzenlemesinin ülkedeki güçler ayrılığına karşı tehdit oluşturduğunu ve demokratik yapıya zarar vereceğinin düşünen gösteriler, “Demokrasi” sloganları attı.
Protestocular Tel Aviv otoyolunu trafiğe kapattı
İsrail polisi, eylemler nedeniyle TOMA ve atlı polislerle yoğun güvenlik önlemi aldı.
Binlerce protestocu, Tel Aviv’in ana caddelerdeki polis barikatlarını aşarak kentin en merkezi Ayalon Otoyoluna çıktı ve yolu çift yönlü şekilde trafiğe kapattı.
Polis, yolu kapatan bazı göstericilere darp ederek müdahale etti.
İsrail Kamu Yayın Kuruluşu (KAN), polisin göstericilere müdahalesini, “tehlikeli polis şiddeti” olarak aktardı.
Batı Kudüs'te de bir grup gösterici Başbakan Netanyahu'nun evinin önünde toplandı.
Bir başka grup ise Netanyahu hükümetinin de destekçisi sağcı sivil toplum kuruluşu Kohelet'in Batı Kudüs'teki merkezine gelerek, buranın girişini kapatmaya çalıştı. Göstericiler merkezden çıkanların üzerine sahte dolar banknotları attı.
Sokaklara yayılan protesto eylemleri, denizde de gerçekleştiriliyor.
Hayfa sahilinde onlarca yat, tekne ve kano, buraya yanaşacak gemileri engellemek için limanın önünü kapattı. Protestocular arasında eski donanma komutanları Ami Ayalon ve David Ben-Besht de yer aldı.
Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ise göstericilerin Netanyahu'nun İtalya ziyaretini aksatmak için toplanma çağrısı yaptığı Ben Gurion Uluslararası Havalimanı'na gelerek, "Güvenlik güçlerimizi desteklemek için geldim. Anarşiye izin vermeyeceğiz." dedi.
“Hükümetten daha az kararlı değiliz”
Gösterilere katılan 66 yaşındaki Theodore Hertzkoretz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Hükümetin hayata geçirmek istediği yargı inkılabını protesto etmek için bu harika insanlarla buradayız.” ifadelerini kullandı.
Netanyahu hükümetinin, protestolara rağmen yargı düzenlemesini Meclis'ten geçirmekteki ısrarlı tutumunu değerlendiren Hertzkoretz, “Onlar bunu yapmakta kararlı, ancak biz onlardan daha az kararlı değiliz. Bunu engellemek için biz daha kararlıyız. Güçlüyüz, ısrarcıyız ve bunu yapacağız.” diye konuştu.
İsrailli protestocu, hükümetin yargı düzenlemesi hayata geçirmesi durumunda, “milyonlarca insanın buna karşı olduğunu” ve hükümetin “üstesinden gelebilecek” güçte olduklarını dile getirdi.
Yüksek teknoloji sektöründe çalışan bilgisayar programcısı Ofer Chuav da gösterilere, “kırılgan durumdaki İsrail demokrasisini savunmak için” katıldığını ifade ederek, “Hükümetin, diktatörlük ve insanlık dışı değerlendirebileceğim uygulamalarını engelleyebilecek yegane kurumlardan biri olan mahkemelerimizi korumak için buradayız.” dedi.
Protestoların Netanyahu’nun yasa tasarısını geçirmesini “engelleyebileceğinden kuşkulu olduğunu” dile getiren gösterici, “Yine de mücadele etmeden bırakmayacağız. Bu da değerli bir şey.” şeklinde konuştu.
13 gösterici gözaltına alındı
Bu arada İsrail polisinden yapılan yazılı açıklamada, sabahtan itibaren 13 göstericinin, “yolları kapamak gibi eylemlerle kamu düzenini bozdukları” gerekçesiyle gözaltına alındığı belirtildi.
İsrail Polis Şefi Kobi Shabtai, daha önce yaptığı yazılı açıklamada, polisin "insanların gösteri yapmasına izin vereceğini ancak yolların kapatılmasına müsamaha göstermeyeceğini" duyurmuştu.
Shabtai, sivil itaatsizlik eylemleri için 3 bin polisin 130 farklı bölgede konuşlandırılacağı bilgisini vermişti.
Protestolar nedeniyle İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın da bugün ülkeyi ziyaret edecek ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile Batı Kudüs’teki makamında değil Tel Aviv'deki Uluslararası Ben Gurion Havaalanı yakınında görüşeceği belirtilmişti.
İsrail basınında yer alan bir haberde de bugün İtalya'yı ziyaret edecek Başbakan Binyamin Netanyahu'nun, protestolar nedeniyle, Kudüs'ten Tel Aviv'e helikopterle geçmek zorunda kalabileceği kaydedilmişti.
Netanyahu hükümetinin tartışmalı "yargı reformu"
İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak'ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki etkisini azaltan bir yasa planladıklarını duyurmuştu.
Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının bazı yetkilerini Meclis'e devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı mekanizması arasında gerilime yol açmıştı.
Ülkedeki en yüksek yargı merci olarak görev yapan Yüksek Mahkeme, Meclis'in çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen "temel yasalara" aykırılık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.
Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin elinden alınacağını belirtmişti.
İsrail Başsavcısı Gali Baharav-Miara, hükümetin yargı düzenlemesine karşı itirazlarını yazılı olarak iletmiş, kaygılarının "güçler ayrılığı, yargının bağımsızlığı ve bireysel hakların korunması"nın bozulması üzerinde toplandığını paylaşmıştı.
Ülkede her cumartesi Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesi ve sağ politikalarına karşı düzenlenen kitlesel gösteriler 9 haftayı geride bırakırken, muhalefet, kamu kurumları ve iş sektörlerinden de hükümetin yasa tasarısına karşı tepkiler yükseliyor.
Başta Tel Aviv olmak üzere Hayfa, Batı Kudüs, Birüssebi ve Netanya gibi büyük kentler dahil ülke çapında onlarca noktada gerçekleştirilen gösterilere on binlerce İsrailli katılıyor.
İsrail askerleri Batı Şeria'daki Nablus'un doğusundaki Balata mülteci kampına baskın düzenledi (AFP)