Elon Musk sıradaki SpaceX fırlatmasında patlama gerçekleşebileceğini söyledi: "Sıkıcı olmayacak"

Milyarder, dünyanın en büyük roketinin "yaşamı Dünya'nın ötesine taşımanın anahtarı" olduğunu söyledi

SpaceX
SpaceX
TT

Elon Musk sıradaki SpaceX fırlatmasında patlama gerçekleşebileceğini söyledi: "Sıkıcı olmayacak"

SpaceX
SpaceX

SpaceX'in CEO'su Elon Musk, Mars'a gidecek Starship roketinin yaklaşan test fırlatışında "heyecan garantisi veriyor".
Bu hafta 2023 Morgan Stanley Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon Konferansı'nda konuşan Musk, yeni nesil uzay aracının yörüngeye ilk fırlatılışının bu ay içinde şirketin Teksas'taki Starbase tesisinden gerçekleştirilmesini umduğunu söyledi.
Milyarder, roketin yörüngeye ulaşma şansının "yüzde 50'nin üzerinde olmasını beklediğini" söylerken, başarısızlığa uğrama ihtimalinin de yüksek olduğunu kabul etti. Starship'in önceki versiyonlarının yüksek irtifa uçuş denemeleri yangına neden olan patlamalarla sonuçlanmıştı.
Musk, "Yörüngeye ulaşacağını söylemiyorum ama heyecan garantisi veriyorum" dedi.

"Sıkıcı olmayacak."

SpaceX herhangi bir fırlatma girişiminde bulunmadan önce, halen Federal Havacılık İdaresi'nden (Federal Aviation/FAA) alınması gereken idari onayı bekliyor.
NASA'nın Uzay Fırlatma Sistemi'ne (Space Launch System/SLS) ait mevcut rekorun neredeyse iki katı olan 7,25 milyon kilograma kadar itme gücü üretebilen Starship ve ona eşlik eden Super Heavy Booster, bugüne kadar yapılan en güçlü roket.
Starship, Artemis programı kapsamında Ay'a astronot götürmek için NASA'yla yapılan 1,15 milyar dolarlık sözleşmeyi yerine getirmek üzere geliştiriliyor.
Bununla beraber Musk bu roketi, nihayetinde Kızıl Gezegen'de kalıcı bir insan kolonisi kurma amacıyla Mars'a ilk kişileri gönderme hedefinin ayrılmaz bir parçası olarak görüyor.
Musk konferansta "Bu çok zor bir program" dedi.

"Bu roket Saturn V'in yaklaşık iki buçuk katı itiş gücüne sahip, dolayısıyla yörüngeye ulaştığında ya da ulaşırsa yörüngeye ulaşan açık ara en büyük roket olacak. Ama daha da önemlisi bu roket, bugüne kadar yapılanlar arasında tamamen yeniden kullanılmaya uygun ilk roket olacak şekilde tasarlandı.Yaşamı Dünya'nın ötesine taşımanın anahtarı, tamamen ve hızla yeniden kullanılabilen yörünge roketidir. Kısıtlamalar göz önüne alındığında bu çok zor bir problem... Dünya'nın kalın bir atmosferi ve güçlü bir yerçekimi var, bunu yapmak neredeyse mümkün değil, bu yüzden daha önce yapılmadı."

FAA sözcüsü The Independent'a, "FAA lisans kararını ancak SpaceX'in tüm lisans, güvenlik ve diğer idari gereklilikleri yerine getirdiğinden emin olduktan sonra verecek" dedi.
Başvuru değerlendirme süreci çeşitli bileşenleri içeriyor. Uygun görüldüğü şekilde politika, roketin taşıdığı yük, güvenlik, hava sahası entegrasyonu, mali sorumluluk ve çevresel etkilere ilişkin incelemeler yapılması bu bileşenlerin içinde yer alıyor.



Şaşırtıcı zeytinyağı araştırması: Diğerlerinden daha fazla kilo aldırıyor

Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
TT

Şaşırtıcı zeytinyağı araştırması: Diğerlerinden daha fazla kilo aldırıyor

Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)

Zeytinyağında yoğun olarak bulunan bir yağ asidinin, zamanla diğer yağlara kıyasla daha fazla kilo almaya yol açabileceği tespit edildi. Bilim insanları özellikle kalp hastalığı riski taşıyan kişilerin dikkatli olmasını söylüyor.

Akdeniz mutfağının vazgeçilmezi olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmaya katkı sunmasının yanı sıra beyin ve kalp sağlığını desteklemesiyle biliniyor.

Ancak Oklahoma, Yale ve New York üniversitelerinden araştırmacıların yeni çalışmasına göre bu yağı fazla tüketmenin zararlı sonuçları olabilir.

Bir omega-9 yağ asidi olan oleik asit, zeytinyağının ana yağ bileşeni ve kanola, ayçiçeği, avokado yağlarının yanı sıra çeşitli hayvansal yağlarda da bulunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Cell Reports'ta yayımlanan çalışmada farelere, hindistancevizi yağı, fıstık yağı, süt, domuz yağı ve soya yağı kullanarak yağ oranı yüksek çeşitli diyetler uygulandı.

Araştırmacılar oleik asidin, iki proteinin aktivitesini değiştirerek yeni yağ hücrelerini oluşturan öncü hücrelerin daha hızlı büyümesine yol açtığını gözlemledi. İncelenen çeşitli yağ asitlerinden sadece oleik asit, vücudun yağ hücresi gelişim yolunu tetikledi.

Makalenin ortak yazarı Dr. Michael Rudolph, "Yağ hücrelerini ordu gibi düşünebilirsiniz" diyerek ekliyor:

Oleik asit verildiğinde, ilk olarak ordudaki 'yağ hücresi askerlerinin' sayısı artıyor ve bu da fazla besin maddelerini depolama kapasitesini artırıyor. Zamanla vücuda alınan besin miktarı yağ hücresi sayısını aşarsa obezite gelişebilir ve bu da kontrol edilmezse kardiyovasküler hastalık veya diyabete yol açabilir.

Öte yandan araştırmacılar oleik asidin daha düşük seviyelerde tüketilmesinin sağlığa faydalı olduğunu da tespit etti. 

Ayrıca çalışmanın fareler üzerinde yapıldığını ve insanlarda aynı etkilerin görülmeyebileceğini belirtmekte de fayda var.

Yine de uzmanlar çeşitli faydalarına rağmen zeytinyağını aşırı tüketmeyi tavsiye etmiyor.

Dr. Rudolph "Bence buradan çıkarılacak ders, ölçülü olmak ve farklı kaynaklardan yağ tüketmek" diyor:

 Oleik asidi nispeten dengeli seviyelerde almak faydalı gibi görünüyor ancak daha yüksek miktarda uzun süre tüketmek zararlı olabilir. Kalp hastalığı riski taşıyan kişilerde yüksek oleik asit seviyeleri iyi bir fikir olmayabilir.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, Daily Mail, New Atlas, Cell Reports