Netanyahu ‘ulusal felaket’ uyarılarının ardından yargı reformunda ‘uzlaşma’ya gidiyor

Protestolar, İsrail hükümetini Polis şefi ve Hava Kuvvetleri’ndeki bir komutanı görevden alma kararını iptal etmeye zorluyor.

Perşembe akşamı Tel Aviv'de hükümetin yargı reformu planına karşı yapılan protestolardan bir kare (AP)
Perşembe akşamı Tel Aviv'de hükümetin yargı reformu planına karşı yapılan protestolardan bir kare (AP)
TT

Netanyahu ‘ulusal felaket’ uyarılarının ardından yargı reformunda ‘uzlaşma’ya gidiyor

Perşembe akşamı Tel Aviv'de hükümetin yargı reformu planına karşı yapılan protestolardan bir kare (AP)
Perşembe akşamı Tel Aviv'de hükümetin yargı reformu planına karşı yapılan protestolardan bir kare (AP)

İsrail hükümetinin yargıyı zayıflatma planını başlatmasından bu yana ilk kez Başbakan Binyamin Netanyahu, protestoları durdurmak ve diyaloga girme karşılığında yasama süreçlerini askıya alarak orta bir yol bulmaya istekli görünüyor. Netanyahu'ya yakın kaynaklar, Netanyahu’nun günlerdir yaklaşımını değiştirmeyi düşündüğünü, ancak onu esas bu sonuca ulaştıran şeyin Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un açıklamaları ve ‘plan durdurulmazsa İsrail'in başına ulusal bir felaket geleceği’ şeklindeki uyarılarının olduğunu söylediler.
Bu kaynaklar, Netanyahu'nun Adalet Bakanı Yariv Levin'den müzakere sürecini derhal başlatmasını ve ‘yüksek basamaklardan aşağı inmenin onurlu bir yolunu bulmasını’ istediğini vurguladılar. Bbaşka siyasi kaynaklar ise başbakanın bu yaklaşımıyla, kendi sağcı kampında ve hatta Likud Partisi içinde güçlü bir muhalefetle karşılaşacağını belirttiler. Netanyahu orta yol arayışında çok sayıda destekçi bulacak olsa da aşırı sağcı partilerin de içinde yer aldığı hükümet koalisyonu destekçilerinin çoğunluğu taviz vermeyi reddediyor ve yasama sürecinin devamını talep ediyor.
Son iki aydır taraflar arasında diyalog arayışında olan ve çeşitli uzlaşmacı çözümler öneren Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, bu yüzden her iki tarafın radikallerince eleştiri oklarının hedefi oldu. Yine de tarafsız görünmek konusunda ısrarcı olan Herzog perşembe akşamı, ‘Şu anda ülkede yaşananlar ulusal bir felakettir’ ifadelerini kullandığı sert bir konuşma yaptı. Herzog, Netanyahu'ya seslenerek yargı sisteminde önerilen değişikliklerden vazgeçmesini talep etti.
İsrail Cumhurbaşkanı, tüm taraflarla yaptığı diyaloglar sırasında ‘planlanan yargı değişiklikleriyle ilgili çoğu konuda anlaşmaya varıldığını ve geriye yasama süreçlerini durdurmak ve baskı olmadan bu müzakereleri tamamlamaktan başka bir şey kalmadığını’ vurguladı. Netanyahu, buna muhalefetle uzlaşmaya varma girişimlerinin muhalefetin inatçılığı yüzünden başarısız olduğunu iddia ederek karşılık verdi. Ayrıca muhalefeti ‘demokratik olarak seçilmiş hükümeti, demokratik olmayan bir yolla devirmeye çalışmakla’ suçladı.
Ancak Netanyahu’nun stratejik danışmanlarından oluşan ekibinin perşembe günü yaşananlarla ilgili hazırladıkları raporları görmesi tutumunu gözden geçirmesine sebep oldu. Nitekim protestocular perşembe gününü Ulusal Direniş Günü ilan ederek Ben Gurion Uluslararası Havaalanı, Hayfa Limanı ve Kudüs girişlerini kapatmışlar, Başbakan'ın İtalya gezisini engellemişler ve ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in etrafını kuşatmışlardı. Perşembe günü Herzog'un alışılmadık konuşmasıyla sona ermişti. Netanyahu'ya yakın bir kaynak “(Başbakanın) radikal müttefikleri ve yoldaşları karşısında yeni tutumunda ve kararlılığında ısrar etmesi durumunda, bu tutumun kendisine daha fazla halk desteği gelmesini sağlayacağı ve belki de (yargı sistemini zayıflatma) planı nedeniyle kendisine karşı tutumlarını değiştiren halkın geniş kesimlerini geri kazandıracağı tahmin ediliyor” değerlendirmesinde bulundu.
Netanyahu hükümetinin yargı sistemine karşı darbe planı ve yargıyı zayıflatma uygulamalarını başlatmasından beri her cumartesi akşamı İsrail'in dev gösterilerle kasıp kavrulduğu görülüyor. Ordu yedek askerlerinin ve subaylarının ezici varlığı protestolarda açıkça ortaya çıktı. Netanyahu ve hükümetindeki iki bakan Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir'in görevden alınması için sloganlar yükseliyor. İsrail'in Batı'daki müttefikleri, İsrail'in demokrasiden uzaklaşması hakkında suçlayıcı sorular sormaya başladılar. Netanyahu'ya yakın kaynaklara göre, Netanyahu ile son iki aydır görüşen her ABD’li yetkili kendisini yargı planının sonuçlarına karşı uyardı ve ‘ilişkilerinin yalnızca çıkarlara değil, ortak demokratik değerlere de dayalı olduğunu’ hatırlattı. Ayrıca Avrupalı ​​yetkililerin yanı sıra bu ABD’li yetkililer, Netanyahu’yu Filistin sahasındaki tansiyonun daha da yükselmesi ve üçüncü bir intifadanın patlak verme olasılığı konusunda uyardılar. Aynı uyarıyı pek çok ordu ve polis lideri de yaptı. Kudüs Polisi Eski Şefi Yair Yitzhaki “Pervasız Bakan Ben-Gvir ateşle oynuyor. Polis işlerini yönetme konusunda hiçbir tecrübesi yok. Kendi adının yanına yazılacak üçüncü Filistin intifadası olacak yeni bir ayaklanmayı ateşleyebilir” açıklamasında bulundu. Eski Savunma Bakanı Ulusal Birlik Partisi lideri Benny Gantz de Netanyahu'yu, Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir'i görevden almaya çağırarak “Ben-Gvir'in polisin içine püskürttüğü siyasi zehir, İsrail vatandaşlarını tehlikeye atıyor” dedi.
Diğer yandan Netanyahu hükümeti, göstericilerin Tel Aviv'deki merkezi Ayalon Caddesi'ni kapatmalarını güç kullanarak engellemediği için Ben-Gvir tarafından görevden alınan Tel Aviv Polis Şefi Amichai Eshed'in görevden alınması kararını geri çekmek zorunda kaldı. Başlangıçta Ben Gvir'e boyun eğen Polis Şefi Yaakov (Kobi) Shabtai geri adım atmak zorunda kaldı. İsrail hükümetinin adli danışmanı Gali Baharav-Miara, Shabtai’ye ‘prosedürün yasallığıyla ilgili ciddi endişeler olması’ nedeniyle bu adımı atmamasını söylemesinin ardından, Shabtai geri adım attığını açıklayarak, “İsrail Polisi her zaman yasalara tabidir ve hükümetin adli danışmanının talimatları bizi bağlamaktadır” dedi.
Öte yandan İsrail Hava Kuvvetleri Komutanı, sağcı hükümet tarafından pilotları hükümetin planını protesto etmek için isyana ve emirleri reddetmeye kışkırtmakla suçlanan Albay Gilad Peled'i tutuklama kararını geri çekti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre cuma günü Peled ile bir araya gelen Hava Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Tomer Bar toplantıdan ayrılırken “Kışkırtma yok. Anlattıklarına inanıyorum” dedi.



Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi: Taleplerimizin reddedilmesi ve “ayrılıkçılıkla” suçlanması ‘kasıtlı bir hile’

SDG unsurları Haseke'de (Reuters)
SDG unsurları Haseke'de (Reuters)
TT

Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi: Taleplerimizin reddedilmesi ve “ayrılıkçılıkla” suçlanması ‘kasıtlı bir hile’

SDG unsurları Haseke'de (Reuters)
SDG unsurları Haseke'de (Reuters)

Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi (KDSDÖY) tarafından dün yapılan açıklamada, Kürtlerin taleplerinin reddedilmesini ve ‘ayrılıkçılıkla’ suçlanmasını ‘Suriye'nin otoriterliğe karşı mücadelesi gerçeğinin kasıtlı olarak çarpıtılması’ olduğu belirtilerek, Suriye topraklarının birliği konusunda taviz verilmeyeceği vurgulandı.

Reuters’ın aktardığı açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Bugün ortaya koyduğumuz talepler, yani çoğulcu demokratik sistem, sosyal adalet, cinsiyet eşitliği ve tüm bileşenlerin haklarını güvence altına alan bir anayasa yeni talepler değil, 2011 yılından bu yana Suriyelilerin uğruna sokağa döküldükleri taleplerin özüdür. Suriye halkı, on yıllardır iktidarı ve serveti tekelinde tutan, yerel yönetimleri dışlayan ve ülkeyi arka arkaya krizlere sürükleyen merkezi bir rejim altında acı çekmiştir. Bugün, yeni Suriye'nin inşasında etkin ortaklar olmayı hedefliyoruz.”

Siyasi sürece katılmanın stratejik bir tercih olduğunu vurgularken, Suriye yönetimi ile görüşmelerin başarıya ulaşması için çalışacaklarını belirten KDSDÖY, “Demokratik temeller üzerinde devlet kurumlarına entegre olmaya ve tüm Suriyelilerin beklentilerini yansıtan yeni bir anayasanın hazırlanmasına katılmaya hazır olduğumuzu ifade ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Toprak bütünlüğü ilkesi

KDSDÖY, Suriye'deki tüm tarafları ‘ulusal sorumluluklarını yerine getirmeye, nefret ve şiddet söylemlerini terk etmeye ve ülkeyi yıkıcı iç çatışmalara sürüklemeye yönelik tüm girişimlere karşı çıkmaya’ çağırdı.

Suriye topraklarının birliğinin tartışılmaz bir ilke olduğunu ve demokratik özyönetim vizyonunun ve ulusal değişim projesinde bizimle birlikte olan tüm siyasi güçlerin sabit bir temeli olduğunu vurgulayan KDSDÖY, bu konuda aşırıya kaçmanın, siyasi çözüm fırsatlarını baltalamak isteyenlere yarar sağlayacağı uyarısında bulundu.

KDSDÖY, Suriye hükümeti ile ABD ve Fransa hükümetlerinin temsilcilerinin de katıldığı son toplantıların, ‘Suriye devriminin başlangıcından beri hep istediğimiz ciddi bir Suriye-Suriye diyalogu sürecini başlatmak için çok önemli bir adım’ olduğunu belirtti.

"Nefret ve ihanet"

KDSDÖY Dış İlişkiler Departmanı Eş Başkanı İlham Ahmed dün yaptığı açıklamada, resmi makamlardan yapılan bazı açıklamalarda ‘nefret ve ihanet’ söylemlerinin arttığını belirterek endişesini dile getirdi.

Kürt yetkili, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “Diyaloğu zayıflatmayan, güçlendiren yapıcı bir rol oynamasını umuyoruz. Suriye'deki siyasi çözüme yönelik ABD ve Fransa'nın sürekli desteğini ve Suriyeliler arasındaki görüş ayrılıklarını gidermeye katkıda bulunmalarını takdirle karşılıyoruz” ifadelerini kullandı.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara, geçtiğimiz günlerde SDG lideri Mazlum Abdi ve ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack ile Şam'da üçlü görüşmelerde bulunarak, geçtiğimiz mart ayında Şara ve Abdi arasında imzalanan ve Suriye'nin kuzeyindeki ve doğusundaki sivil ve askeri kurumların yıl sonuna kadar yeni Suriye yönetimi bünyesine alınmasını öngören anlaşmanın uygulanmasının önündeki engelleri kaldırmaya çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre anlaşmanın şu ana kadar, Halep'teki tutuklu takası ve Kürtlerin çoğunlukta olduğu Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerinin hükümet ve Kürt güçlerinin ortak kontrolü altına alınması dışındaki çoğu maddesi uygulanmadı.