Oscar kazanan Jamie Lee Curtis'i alkışlamayan Angela Bassett'a hayranlarından destek

Birçok kişi Black Panther yıldızını "heyecanlanmış gibi davranmadığı" için destekledi

(Robyn Beck/AFP)
(Robyn Beck/AFP)
TT

Oscar kazanan Jamie Lee Curtis'i alkışlamayan Angela Bassett'a hayranlarından destek

(Robyn Beck/AFP)
(Robyn Beck/AFP)

En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Jamie Lee Curtis'in sürpriz galibiyetiyle Angela Bassett'ın Oscar'da "hakkı yendi".
2023 töreninde, Her Şey Her Yerde Aynı Anda'da (Everything Everywhere All at Once) oynayan Lee Curtis'in En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü alması, Bassett'ın birinci sıradaki aday olarak görülmesi nedeniyle kalabalıkta şaşkınlığa yol açtı.
Aslında Curtis, Bassett ve önceki haftalarda En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında BAFTA (British Academy Film Awards/Britanya Akademisi Sinema Ödülleri) kazanan Banshees of Inisherin yıldızı Kerry Condon'ın ardından üçüncü favoriydi.
The Independent Türkçe'nin Oscar 2023'ün tüm kazananlarını derlediği listesine buradan, The Independent'ın törendeki tüm canlı gelişmeleri paylaştığı sayfasına da buradan ulaşabilirsiniz.
Pek çok kişi uzun Hollywood kariyeri göz önüne alındığında Curtis adına sevinirken, birçok kişi de 1994'te kendisini benzer bir konumda bulan Bassett için üzüntülerini dile getiriyor.
1994'te Aşkın Bununla Ne İlgisi Var? (What's Love Got to Do With It?) adlı biyografik filmdeki Tina Turner rolüyle En İyi Kadın Oyuncu dalında aday gösterilen Bassett, Jane Campion'ın filmi Piyano'nun (The Piano) yıldızı Holly Hunter'a yenilmişti.
Hayranları, Black Panther: Yaşasın Wakanda'daki (Black Panther: Wakanda Forever) rolüyle aday gösterilen Bassett'ın açıklamaya verdiği sönük tepkinin ardından oyuncuya övgüler yağdırıyor. Curtis galibiyetini kutlarken, duygulanan Bassett'ın yüzünde durgun bir ifade vardı. Pek çok kişi, oyuncunun "heyecanlanmış gibi davranmama" kararını destekledi.
"Angela Bassett'ın tepkisi gerçekti" diye yazan bir hayran şöyle ekledi:
"Oscar bunu ondan bir kez daha çalsın diye mi bu kadın bütün filmlerine o kadar çok şey verdi?!?"
Bir hayransa "Angela Bassett, Oscar'ı hak ediyor ve bunu da herkes biliyor" diye yazarak şöyle devam etti:
"Beni yanlış anlamayın, Jamie Lee Curtis'in olağanüstü işleri var ama Angela'nın Oscar'ı ÇOK gecikti ve onun yüzüne karşı saygısızlık yapıldığını görmek üzücü. Kaybettiğinde yüzünde durgun bir ifade vardı. O inanılmaz biri. HAKKI YENDİ."
Ariana DeBose'un "Angela Bassett o şeyi yaptı" sözlerini içeren, BAFTA'da söylediği viral rap şarkısına atıfta bulunan bir kişi, "Angela Bassett o şeyi böyle hakkı yensin diye yapmadı" dedi.
Açıklamanın ardından oyuncular Michael B. Jordan ve Jonathan Majors sahnede ödül takdim ederken Bassett'ı destekledi.
2023 töreni, 7 ödülle ayrılan Her Şey Her Yerde Aynı Anda için büyük zaferlere sahne oldu. Bunların arasında En İyi Film ve Michelle Yeoh'un aldığı En İyi Kadın Oyuncu ödülleri de var.
Sunucu Jimmy Kimmel; Avatar'ın yönetmeni James Cameron'la, geçen yılki Will Smith tokadıyla ve Babil'in (Babylon) gişedeki zayıf performansıyla dalga geçtiği bir açılış monologuyla Los Angeles etkinliğini başlattı. İzleyiciler Kimmel'ın Babil yorumlarını "belden aşağı" diye nitelendirdi.
Öte yandan Hugh Grant, "acı verici" bir kırmızı halı röportajında verdiği "kaba" cevaplarla daha tören başlamadan ortalığı karıştırdı.



Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News