Yemen İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı Macid Fadael, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Başarıyı arzuluyoruz ve Husilerin ciddi olmasını umuyoruz’

Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde geçen cumartesi günü Cenevre’de başlayan yeni Yemen müzakereleri turuna katılan Yemenli bir yetkili, ilk toplantının eski isimlerin gözden geçirilip onaylanması ve yenilerinin eklenmesi konusunda istişare anlaşmasıyla başladığını söyledi.
Yemen İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı ve hükümet heyeti üyelerinden Macid Fadael, Şarku’l Avsat’a Husi heyeti ve BM’nin katılımıyla gerçekleştirilen ilk toplantıda, iki taraf arasındaki eski isimlerin gözden geçirilip teyit edilmesi ve ardından yenilerinin eklenmesi konusunda anlaşmaya varıldığını dile getirdi.
Hükümet heyetinin başarıyı arzuladığını vurgulayan Fadael şu ifadeleri kullandı:
“Bu birinci sınıf protokol olan açılışı, bir memnuniyete sahne oldu. Ardından onaylanan isimlerin güçlendirilmesi, revizyonu ve onaylanması ile başlamaya ve daha sonra onay için yeni isimlerle takas yapılmasına karar verdik. Husi heyetinin ciddiyet göstermesini umuyorum. Çünkü kaçırılanların cezaevlerinde tutulduğu her gün, aileleri ve biz hükümet için büyük bir acı anlamına geliyor. Başarıyı arzuluyoruz ve Husilerin ciddi olmasını umuyoruz.”
Söz konusu toplantılar, daha önce iki taraf arasında planlanmış olmasına rağmen Yemenli gözlemcilere göre Çin’in himayesinde Suudi Arabistan- İran anlaşmasının ilanı bu görüşmelere ve sonuçlarına olumlu yansıyabilir.
Hükümetin müzakerelerin her turunda olağan Husi uzlaşmazlığı açısından çabaların başarısız olacağına dair korkular ürüyor. Ancak müzakerelerde, her iki taraftan da daha fazla mahkûmun ve kaçırılanın serbest bırakılmasına uzanacak bir anlaşmaya varılacağı konusunda iyimserlik var.
BM’nin Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, geçen cumartesi günü Esir Takası Anlaşmasının Uygulanmasına İlişkin Denetleme Komitesi’nin yedinci toplantısının İsviçre’de başladığını söyledi. Özel Temsilcinin ofisi, Uluslararası Kızıl Haç Komitesi ve Yemen’deki çatışmanın taraflarının üyeliği ile ortaklaşa şekilde komiteye başkanlık ediyor.
Komite, çatışma taraflarını Stockholm Anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirme konusunda desteklemek için 2018 yılında kuruldu. Stockholm Anlaşması, Yemen’deki çatışmayla ilgili nedenlerle tüm mahkumların, tutukluların, kayıpların, keyfi olarak gözaltına alınanların ve ev hapsinde tutulanların hiçbir istisna veya koşul olmaksızın serbest bırakılmasıyla ilgili.
BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, konuyla ilgili olarak şunları söyledi:
“Tarafların, Ramazan Ayı yaklaşırken çok sayıda tutuklunun serbest bırakılması konusunda anlaşmaya varmak için ciddi ve samimi tartışmalara girmeye istekli olacağını umuyorum. Tarafları, birbirlerine ve sevdikleri uzun süredir dönüşlerini bekleyen binlerce Yemenli aileye taahhüt ettiklerini yerine getirmeye çağırıyorum.”
Yemen hükümet heyeti geçen cuma günü, müzakere oturumuna katılmak üzere İsviçre’nin Cenevre kentine gitti. Müzakere komitesi üyelerinden İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı Macid Fadael, yaptığı açıklamada “6 müzakereciden oluşan hükümet heyeti, iki taraf arasında imzalanan önceki anlaşmanın detayları konusunda anlaşmaya varmak için BM ve Uluslararası Kızıl Haç himayesinde 11 gün süreyle müzakerelerde bulunacak” ifadelerini kullandı.
Fadael, Yemen hükümetinin, acılarını sona erdirmek ve onları ailelerine kavuşturmak için ‘herkes karşılığında herkes’ ilkesine göre kaçırılanları ve mahkumları serbest bırakmaya kararlı olduğunu yineledi. Yetkili ayrıca, Başkanlık Konseyi ve Yemen hükümetinin müzakereleri kolaylaştırmak ve başarılı kılmak için çalışılması gerektiğini belirten direktifler yayınladığına ve tüm kaçırılanların ve mahkumların serbest bırakılmasını sağladığına dikkat çekti.
Husi heyet, esirler meselesiyle ilgili yeni bir müzakere turuna katılmak üzere geçen perşembe günü Sana’dan ayrıldı. Husi medyasının aktardığına göre müzakere komitesi başkanı olan Abdulkadir el-Murteza, ‘Cenevre’de BM himayesinde yapılacak müzakere turunun insani yardım hususunda belirleyici olmasını umduğunu’ dile getirdi.
BM himayesindeki müzakerelerin önceki turları, yüzlerce tutuklunun serbest bırakılmasına olanak tanıdı. Devam eden müzakerelerin de her iki taraftan yaklaşık 2 bin 200 kişiyi serbest bırakan bir önceki anlaşmanın uygulanmasına olanak tanıması umut ediliyor.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, İran’daki rejimin çöküşüne ilişkin ‘aceleci hesaplamalar’ konusunda uyarıda bulunarak, bunun bütün bölgenin istikrarını bozacağını ve zaten istikrarsız olan bölgede bir güvenlik boşluğu yaratacağını söyledi.

Sudani, dün İngiliz haber ağı BBC'ye verdiği röportajda şunları söyledi:

“İran'daki rejim, hızla çökecekmiş gibi gösterildiği kadar zayıf değil. Bu rejim köklü bir rejim ve çok sayıda destekçisi ve yandaşı var.”

Irak Başbakanı İran'daki rejimin çöküşünün Irak'a etkisiyle ilgili bir soruya verdiği yanıtta, “Mantık, komşularda herhangi bir yerde çıkan yangının tüm bölgeye yayılacağını söylüyor. Bu yangından kimse korunamaz” ifadelerini kullandı.

Sudani, Irak'ın savaşın tüm bölgeye yayılmasından ‘gerçek bir endişe’ duyduğunu söyledi.

İsrail savaş uçakları, geçtiğimiz ay 12 gün süren savaş sırasında Irak hava sahasını kullanarak İran’daki hedefleri bombaladı. Başbakan Sudani bunu ‘ülkenin egemenliğinin ihlali’ olarak nitelendirdi.

Hükümetinin ülkenin savunma yapısında bir zayıflık tespit ettiğini, bunun üzerine Güney Kore ve Fransa'dan hava savunma sistemleri satın almak için çalışmalara başladığını ve son gerginliklerin ardından da bu süreci hızlandırmaya karar verdiğini söyleyen Irak Başbakanı, “Bizim bu tür ihlallere karşı koyacak yeterli ve ileri teknolojiye sahip bir hava savunma sistemimiz yok. Bu, aslında Irak'ı dahil olmadığı bir savaşa sürüklemek anlamına geliyordu” şeklinde konuştu.

Sudani, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Planlarımızı kesinlikle sürdüreceğiz ve İsrail ya da başka herhangi bir ülkenin Irak hava sahasını ihlal etmesine izin vermeyeceğiz. Mümkün olan tüm araçları kullanacağız.”

Irak'ın yeni radar sisteminin bazı parçalarını teslim aldığını ve bu yıl içinde sistemin büyük bir kısmını teslim alacağını belirten Sudani, “Güney Kore'den ilk sevkiyatı alacağız, ancak daha fazlasına ihtiyacımız var” dedi.

İsrail ile İran arasındaki ateşkesin kırılganlığından duyduğu endişeyi dile getiren Sudani, ateşkesi tehdit eden en önemli unsurlardan birinin İsrail hükümetinin başında Binyamin Netanyahu'nun bulunması olduğunu söyledi.

Irak Başbakanı, şunları söyledi:

“Bu, tüm bölge için bir endişe kaynağı, çünkü savaşları ve çatışmaları tüm bölgeye yaymak bu kişinin hayatta kalma stratejisidir. Bu da bölgedeki tüm ülkelerle sorunlar yaratıyor. Gazze'de ateşkes sağlanamadı, Lübnan'da da durum aynı, Suriye'ye istediği zaman saldırıyor. Bu endişe verici bir durum.”

Yemen İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı Macid Fadael, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Başarıyı arzuluyoruz ve Husilerin ciddi olmasını umuyoruz’

Cenevre istişarelerinde ‘tutuklu listeleri’ ele alınıyor.