عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Trablus’ta milisler arasında gerginlik yaşanıyor

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi,, İngiltere Büyükelçisi Hurndall ile Trablus’ta bir araya geldi. (Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi,, İngiltere Büyükelçisi Hurndall ile Trablus’ta bir araya geldi. (Başkanlık Konseyi)
TT
TT

Trablus’ta milisler arasında gerginlik yaşanıyor

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi,, İngiltere Büyükelçisi Hurndall ile Trablus’ta bir araya geldi. (Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi,, İngiltere Büyükelçisi Hurndall ile Trablus’ta bir araya geldi. (Başkanlık Konseyi)

Libya’nın başkenti Trablus’ta cumartesi akşamı silahlı milisler arasında çıkan ani çatışmaların ardından gergin bir atmosfer yaşandı. Süreci yakından takip eden Mısırlı ve Libyalı kaynaklar, Şarku’l Avsat’a Kahire’nin, Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ve Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri arasında yeni bir çözüm girişiminde yeni bir müzakere turuna ev sahipliği yapacağını aktardı. Söz konusu adım, ertelenen seçimler için anayasal zeminde aralarındaki öne çıkan anlaşmazlıkları gidermek için yeni bir girişim çerçevesinde atıldı.
Birleşmiş Milletler (BM) misyonu başkanı Abdullah Bathiliy’nin önerdiği girişime göre kaynaklar, Mısır’ın iki konseyin seçimlerle ilgili tartışmalı maddeleri tamamlaması gerektiğine yönelik arzusunu ortaya koydu. İsimlerinin verilmesini istemeyen kaynaklar, bu görüşmelerin başlama tarihini belirtmezken, Kahire’nin geçmişte ev sahipliği yaptığı anayasal süreci yeniden canlandırmayı hedeflediklerini vurguladı. Kaynaklar, yaklaşan toplantıların tarih ve mekanının, Kahire’nin yerel ve uluslararası düzeyde krizle ilgili tüm taraflarla yürüttüğü ilan edilmemiş istişarelere tabi olduğunu dile getirdi.
Diğer yandan Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki geçici hükümet, Beşir Halefallah liderliğindeki 51. Piyade Tugayı ve her ikisi de Savunma Bakanlığı’na bağlı Tacura Aslanları Taburu’nun üyelerinin başkent Trablus’un doğusundaki Tacura banliyösünde, yerel medya tarafından izlenen askeri yığınaklarla ilgili konuşmaları görmezden geldi. Yerel kaynaklar, geçen cumartesi akşamı bölgedeki ani silahlı hareketlere ve güvenlik gerginliği ortasında silahlı araçların toplandığına değindi.
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi’ye göre İngiltere’nin Trablus Büyükelçisi Caroline Hurndall, 12 Mart’ta Trablus’ta yaptıkları görüşme sırasında ülkesinin, Başkanlık Konseyi’nin ülkede istikrarı sağlamaya yönelik çabalarını destekleme taahhüdüne ve demokratik sürece verdiği desteğe dikkat çekti. Menfi’nin ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre konseyin BM Temsilcisi Abdullah Bathiliy’nin bu yıl sonlanmadan önce parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini gerçekleştirerek, ulusal mutabakata ulaşma planını desteklediğini söyledi.
Açıklamada, Caroline’ın Menfi’ye güvenlik ve askeri izleme komitesi başkanlığını İngiltere’ye taşıyan 5+5 Ortak Askeri Komite’nin bir sonraki toplantısının yapılması için devam eden düzenlemeler hakkında brifing verdiği belirtildi. Menfi ayrıca, Başkanlık Konseyi’nin ateşkesi istikrara kavuşturmayı ve askeri teşkilatı birleştirmeyi amaçlayan komitenin çalışmalarına verdiği desteğin devam ettiğini vurguladı. İngiltere Büyükelçisi ise Bathiliy’nin girişimine destek verdiğini söylerken, yaptığı kısa bir açıklamada Libya’daki seçimlerin başarısının, tüm yasaların uygulanmasına ek olarak, ana konularda daha geniş bir siyasi ve toplumsal mutabakat gerektirdiğini dile getirdi. Caroline Hurndall ayrıca, “Libyalı liderleri, BM temsilcisiyle yapıcı bir şekilde ilişki kurmaya çağırıyorum” diyerek, İngiltere’nin Bathiliy’nin çabalarına tam destek verdiğine dikkat çekti.
Menfi, Libya’daki zorlu görevi için adaylığından bu yana Bathiliy’e tam ve sürekli destek verdiğini söylerken, BM Temsilcisi’nin parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini bu yıl bitmeden gerçekleştirme yönündeki samimi çabalarına övgüde bulundu. Muhammed el-Menfi, Twitter üzerinden şu açıklamayı yaptı:
“Yol haritasını, Berlin çıktılarını ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) tavsiye ve kararlarını Libya’nın egemenliğini, güvenliğini ve petrol istikrarını garanti eden, egemen ve ekonomik kurumlarını birleştiren, özgür ve adil seçimler gerçekleştirmek için ayrılmaz olarak siyasi tarafsızlığını garanti altına alacak şekilde tam olarak uygulamaya kararlıdır.”
Menfi ayrıca uzlaşı, kurumların birleşmesi ve adalet, şeffaflık ve tarafsızlık ilkeleri temelinde ön aşamadaki yetkilerin tamamlanması için uluslararası toplum, komşu ülkeler ve tüm Libya siyasi güçleri ve ilgili kurumlarla koordinasyonun sürdürüldüğüne dikkat çekti.
Diğer yandan Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Bileyhik, Dibeybe hükümetini 2021’in sonunda yapılması planlanan seçimlerin gerçekleştirilememesinden sorumlu olmakla suçladı. Cumartesi akşamı yaptığı açıklamalarda, meclisin Libya krizini çözmek için geniş hatlar çizme çabalarını bir kez daha savunan Bileyhik, uluslararası toplumun cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin aynı anda yapılması konusunda anlaşmaya varması gerektiğine dikkat çekti.
Almanya’nın Trablus Büyükelçisi Michael Unmacht de siyasi partilere yönelik ‘Batili’nin seçim önerisine olumlu yaklaşma’ çağrılarına dahil oldu. Twitter üzerinden açıklamada bulunan Unmacht, Batili’nin Libya halkının özlemlerini yerine getirmeye yönelik açık mesajına tam desteğini ifade etti. Unmacht ayrıca, Libyalıların ve uluslararası aktörlerin, Libyalılara haklarını, meşru kamu kurumlarını, istikrar, barış ve refahlarını geri vermenin bir yolu olarak seçimlere ulaşmak için Libya’ya tam destek sağlamaları gerektiğini kaydetti. Söz konusu çağrı öncesinde de ABD büyükelçisi ve Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Libya siyasi partilerine Bathiliy’i dinleme ve ‘siyasi çıkmazı kıran bir çözümün nasıl parçası olabileceklerine odaklanma’ çağrısı yaptı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Libya’nın yurtdışında dondurulmuş fonlarının çözülmesine yönelik olası gizli anlaşmalar

Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)
Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)
TT
TT

Libya’nın yurtdışında dondurulmuş fonlarının çözülmesine yönelik olası gizli anlaşmalar

Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)
Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)

Zayed Hediyye

Libya'da Abdulhamid ed-Dibeybe’nin başbakanı olduğu Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) son aylarda karşı karşıya kaldığı siyasi ve ekonomik krizler devam ederken UBH ile ABD yönetimi arasında yapılan anlaşmalara ilişkin uluslararası basında art arda çıkan haberler UBH’nin sıkıntılarını daha da arttırdı. Bu anlaşmalar arasında Washington'da dondurulan Libya fonlarının, ABD'ye bu fonların bir kısmının verilmesi karşılığında çözülmesini amaçlayan bir anlaşma da yer alıyor.

Bu anlaşmanın onaylanması halinde bu hamle, Temsilciler Meclisi'nin (TM) yeni bir bütçe vermeyi reddetmesi ve Libya’nın doğu kampının ABD ve Türkiye gibi Libya sahnesindeki önde gelen ve etkili olan uluslararası tarafların teveccühünü kazanmayı başarması sonucu UBH’nin son dönemde rakiplerine karşı gerilediği ekonomik ve siyasi düzeylerdeki konumunu iyileştirmesine katkı sağlayacak.

Washington için cazip bir anlaşma

Anlaşmanın ayrıntıları, İngiltere merkezli Middle East Eye haber sitesi ve diğer uluslararası basın kaynakları tarafından hazırlanan ve UBH ile Trump yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan ve 30 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilen fonlarına ilişkin gizli müzakerelerden bahseden bir haberde ortaya çıktı.

Söz konusu habere göre taraflar arasındaki görüşmeler geçtiğimiz nisan ayı sonlarında Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleşti. ABD Başkanı Trump'ın Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos ile UBH Başbakanı Dibeybe’nin Ulusal Güvenlik Danışmanı ve kuzeni İbrahim ed-Dibeybe’nin bir araya geldiği görüşmede, Libya'nın, Washington'ın dondurulan fonların çözülmesinde rol oynaması karşılığında, dondurulan fonların bir kısmını belirli ABD kuruluşlarına verme planı ele alındı.

Şarku’l Avsat’ın Middle East Eye'den aktardığı kaynaklara göre plan Trump'ın ekibinin ciddi ilgisini çekmiş ve planın uygulanmasına yönelik mekanizmaların takibi için iç görüşmeler çoktan başladı. Ancak bu durum, bazı tarafların dondurulmuş Libya fonlarını bir sonraki aşamada siyasi olarak değerlendirme niyetleri hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Libyalı yetkililerden yalanlama

Öte yandan Libya Yatırım Otoritesi (LIA), fonların serbest bırakılmasına ilişkin olarak basında yer alan haberleri yalanladı. Bu iddiaların doğruluktan yoksun olduğunu ve güvenilir kaynaklara ya da yetkili makamlar tarafından yayınlanan resmi raporlara dayanmadığını vurgulayan LIA, tüm yatırım portföylerinin ve egemen fonlarının Denetim Bürosu ve İdari Kontrol Dairesi gibi yerel kuruluşların yanı sıra akredite sahibi uluslararası denetçiler de dahil olmak üzere uluslararası kuruluşlar tarafından periyodik izlemeye tabi tutulduğunu ve hesaplarının uluslararası kabul görmüş yönetişim, açıklama ve şeffaflık standartlarına uygun olarak düzenli olarak gözden geçirildiğini kaydetti.

Libya’dan hamleler

ABD son zamanlarda Libyalı kurumların ve önde gelen resmi şahsiyetlerin Libya’nin ABD bankalarında dondurulmuş fonlarının serbest bırakılmasına yönelik hamleleri için aktif bir arena haline geldi. Libyalı resmi kaynakların tahminlerine göre bu fonlar Libya'nın yurtdışındaki toplam fonlarının yüzde 25'inden fazlasını oluşturuyor ve yaklaşık 200 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.

Bu hamlelerden en öne çıkanı, birkaç gün önce İngiltere merkezli Africa Confidential dergisinin sayfalarında yayınlanan ve Libya Devlet Varlıklarının Geri Kazanımı ve Yönetimi Ofisi (LAROM) eski Başkanı Muhammed el-Menseli'nin ‘çalıntı’ olarak nitelendirilen ve 50 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilen Libya’nın yurtdışındaki fonlarını kurtarmaya yönelik hamlelerinin ardından ABD makamları tarafından tutuklanmasının hangi koşullarda gerçekleştiğinden bahseden tartışmalı bir haberde ortaya çıktı.

Africa Confidential haberinde, Muhammed el-Menseli'nin geçtiğimiz yıl aralık ayında Washington'da Dışişleri, Adalet ve Hazine bakanlıkları yetkilileriyle bir araya geldiğini ve Muammer Kaddafi rejimi tarafından ABD’deki gizli hesaplara kaçırılan paraları Libya'nın geri alma niyetini kendilerine bildirdiğini aktardı. Habere göre Menseli bundan sadece birkaç hafta sonra 7 Ocak'ta izinsiz eylemlerde bulunduğu ve çifte vatandaşlığa sahip olduğu gerekçesiyle tutuklandı.

Libya’nın fonları onlarca yıldır dondurulmuş durumda

Libya'nın yurtdışında dondurulan fonları, 2011 yılında Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana ülkenin karşı karşıya kaldığı en çetrefilli konulardan biri. Zira o tarihten bu yana göreve gelen hiçbir hükümet bu dosyayı yerinden oynatmayı başaramadı. Libya’nın yurtdışındaki fonları, 17 Şubat 2011'deki halk ayaklanmasını bastırmakla suçlanmasının ardından Kaddafi rejimine yaptırım uygulanmasını öngören 1973 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararı kapsamında dondurulmuştu.

Libya’nın dondurulmuş fonları, eski rejimin yurtdışında doğrudan veya dolaylı olarak sahip olduğu tüm finansal varlıkları, fonları ve ekonomik kaynakları kapsıyor. Resmi verilere göre yurt dışındaki bankalarda bulunan dondurulmuş fonlar, varlıklar ve tahviller de dahil olmak üzere 200 milyar dolar tutarında olduğu tahmin ediliyor.

Bu fonların yüzde 37’si Avrupa’da, yüzde 33’ü Kuzey Amerika’da, yüzde 23’ü Afrika’da, yüzde 6’sı Ortadoğu’da ve yüzde 1’i Güney Amerika bulunuyor.

Devasa yatırımlar

Dondurulan fonlar arasında şimdiki adı Libya Yatırım Otoritesi olan Libya Yatırım Fonu'na ait yatırımlar da yer alıyor. Libya'nın egemen varlık fonu, ülkenin fazla petrol gelirlerini yönetmek ve yatırım yapmak için 2006 yılında kuruldu. Kaddafi döneminde 100 milyar dolardan fazla kaynak tahsis edilen fon, tarım, emlak, finans, petrol ve gaz gibi çeşitli alanlardaki yatırımları yönetiyor ve gelirlerinin milyarlarca dolar olduğu tahmin ediliyor.

Bazı ülkeler geçtiğimiz yıllar boyunca, Libya'nın dondurulmuş fonlarına, bu fonlardan faydalanmak amacıyla göz dikti. Bazıları yasadışı yollardan ve Libya'ya karşı tazminat davaları açarak bu fonları elde etmeye çalıştı, ancak tüm bu girişimler başarısız oldu.

LIA Direktörü Ali Mahmud Reuters'a yaptığı açıklamada, LIA’nın 70 milyar dolarlık fonlarının aktif yönetiminin on yılı aşkın bir süre sonra ilk kez BMGK tarafından bu yılın sonlarına kadar onaylanmasını beklediğini söyledi. Mahmud, LIA'nın mart ayında sunduğu yatırım planının kasım ya da aralık ayında BMGK tarafından onaylanacağından emin olduğunu da sözlerine ekledi.

LIA’nın dört bölümden oluşan planının ilk bölümünün oldukça basit olduğunu belirten Mahmud, bu bölümde fonların dondurulduğu yıllar boyunca biriken fonların tahvil ödemeleri olarak yeniden yatırılmasının planladığını ifade etti.

Birçok hedef

Bingazi Üniversitesi'nde ekonomi ve siyaset bilimi profesörü olan Ali Cuma, UBH’nin bu olası anlaşmayla sadece bir değil, birkaç hedefe ulaşmayı amaçladığını düşünüyor.

Prof. Cuma, Dibeybe hükümetinin Libya'nın yurtdışındaki fonlarının kontrolünü yeniden ele geçirme çabasının öncelikle ekonomik sıkıntısını çözmeyi ya da hafifletmeyi amaçladığını, zira hükümetin şu anda TM başta olmak üzere çeşitli taraflarca kendisine dayatılan iç siyasi ve mali baskı nedeniyle kamu harcamalarını karşılayamadığını söyledi.

Prof. Cuma, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:

“Bu teklif aynı zamanda ABD ve pragmatik tutumlarıyla tanınan yeni başkanı Donald Trump ile ilişkileri geliştirmeyi ve Libya'nın doğu kampının son haftalarda nispeten başarılı olduğu Washington'a karşı üstünlük sağlama çabalarının önünü kesmeyi amaçlıyor.”

Ancak birçok tarafın bu sızıntıları mali kazançlar karşılığında ulusal egemenliğin bir kısmının teslim edilmesi olarak istismar etmeye çalışacağı için anlaşmanın Dibeybe ve UBH üzerindeki olumsuz etkisi konusunda uyaran Prof. Cuma, Dibeybe hükümetinin bu hamlesinin, dondurulmuş fonların geri alınması ile ulusal egemenliğin korunması arasında bir denge kurma becerisi açısından gerçek bir sınav niteliği taşıdığını, fakat mevcut aşamada bu iki zıt kutbu bir araya getirmenin oldukça zor olduğunu vurguladı.